R. A`Loxon 9-topshiriq

xmlns:w="urn:schemas-microsoft-com:office:word"
xmlns="http://www.w3.org/TR/REC-html40">
R. A`Loxon 9-topshiriq xayol jarayonlari mohiyati?
R.A`LOXON 9-TOPSHIRIQ

1. 
   Xayol jarayonlari mohiyati?
   

Xayol jarayonlari insonning tajribasi va bilim doirasi, shuningdek orsatiladi va ular yaqqol ifodalash maqsadida quyida jadval koiz kampir, suv parisi, kentavr, ssfinks obrazlari va boshqalar.
Giperbolizasiya - obrazlarni kattalashtirish yoki kichiklashtirish shuningdek, alohida qismlarni oxshatish orqali ayrim tasavvurlarni ular orasidagi farqlarni silliqlash; tipiklashtirish-bir xil obrazlarni qaytarilishi bolgan obrazlarni yaratish Masalan: A.Qahhor hikoyalari ("Ori", "Bemor") A.Qodiriy ("Ortoqlik hazillari. Aksentlashtirish badiiy adabiyotlarda juda kollaniladi.

Yuqoridagi xayol jarayonlari orqali yaratiladigan obrazlar analiz va sintez jarayonida roriladi, keyin ularni sintez (birlashtirish) qilish orqali yangi obrazlar hosil qilinadi.

Xayol jarayonida xayol tasavvurlarining xotira tasavvuridan farqi muhim ahamiyatga ega.

• 
  Xayol tasavvurlari ongda paydo boladi.
  
• 
  Xotira tasavvuridagi narsa doimo tanish narsadek his qilinadi. Xayol tasavvurlari esa yangilikni his qilish tuygliq boulari oqibatida vujudga keladi.
  

2. 
   Xayol turlariga misol keltiring.
   

Odatda biz tasavvur xayoli, ijodiy xayol, ixtiyoriy va ixtiyorsiz xayol deb xayolni bir necha turlarga ajratamiz. Aynan xayol turlarini quyidagi tarzda ifodalash muhim sanaladi.



Tasavvur xayoli deb olib olgan lekin bizning turmush tajribamizda shu paytgacha uchratmagan, ya'ni biz idrok qilmagan tasavvur va obrazlar yaratishga aytiladi.
Ijodiy xayol - deb tajribamizda bozida ham uchratmagan narsa va hodisalar haqida tasavvur hamda obrazlar yaratishdan iborat xayol turiga aytiladi.


Ixtiyorsiz xayol deb - odam oymasdan, irodani ishga solmasdan, qandaydir oziga obraz va tasavvurlarni yaratishiga aytiladi.
Ixtiyorsiz xayol shu topdagi kuchli ehtiyoj tufayli maydonga keladi. Masalan: odam juda tashna yoki juda och bola boshlaydi. Odamning ayni shu chogulari ham ixtiyorsiz xayolning maydonga kelishiga sabab borqinch hissi paytida odamning xayoliga qoliq boyilishi mumkin. Masalan, rassom olgan suratning mavzusini olgan asarning mavzusini ozi badiiy obrazlarni yaratadi. Umuman san'at asarlarining hammasi ixtiyoriy xayol natijasida maydonga keladi. Realistik xayol - turida voqelik aks ettiriladi, orzular amalga oshadi.
Fantastik xayol - amalga oshmaydigan xayol turidir.
http://fayllar.org