Radiologiya fanidan 6 ta savolga javoblar Leffor bo’yicha sinish chizig’i qaysi sohalardan o’tadi?
Download 22.6 Kb.
|
Radiologiya fanidan 36 ta savolga javoblar
|
Radiologiya fanidan 36 ta savolga javoblar Leffor 1 bo’yicha sinish chizig’i qaysi sohalardan o’tadi? Alveolyar o’simta, yuqori jag’ tepaligi, gaymor bo’shlig’i devorlari, burun, asosiy suyak. Leffor 2 bo’yicha sinish chizig’I qaysi sohalardan o’tadi? Burun, yosh suyaklari,ko’z kosasi tubi, jag-yanoq choki bo’ylab, asosiy suyak Leffor 3 bo’yicha sinish chizig’i qaysi sohalardan o’tadi? Burun, yosh suyaklari, ko’z kosasi tubi, asosiy suyakning qanotsimon o’simtasiga qarab Yuqori jag’ sinishining Leffor bo’yicha tiplarini ko’rsating? Yuqoridagi 3 ta javoblar yig’indisi Yuz-jag’ sinishlarining klassifikatsiyasi? a)To’g’ri, qarama-qarshi b)Yakka va ko’p sonli c)Bo’g’im ichi bo’g’im tashqari d)Ochiq-yopiq e)To’liq-noto’liq f)travmatik, patologik g)Sinish chizig’i bo’yicha: bo’ylama, qiya, V simon, T simon h)Bo’laklar siljishi bo’yicha: uzunasiga, kirib qolish, yonga 6. Pastki jag’ sinishining tipik joylari? Tana-30-40%, burchak-25-30%, bo’g’im o’simtasi-15%, iyak-10%, shox-6%, alveolyar o’simta 3%, toj o’simtasi-1-2% 7. MRT tekshiruv usuli haqida ma’lumot bering? Kuchli magnit maydonda biologik to’qimalar rezonans radioto’lqinlarni yutadilar va qaytaradilar. Qaytarilgan to’lqinlardan protonlarning vaqtli xarakteristikalari o’lchanadi-T1 va T-2 vaqtlari va tasvir ko’riladi MRT afzalliklari: yuqori yumshoq to’qimali contrast, bir necha xil tasvir(t1,t2,pd), poliproeksion tekshiriv, nurlanish yo’q, noinvaziv mp-angiografiya, xolegrafiya, urografiya, mielografiya, mp-spektroskopiya, suyakdan artefakt yo’q MRT kamchiliklari: uzoq tekshirish vaqti(30 daq), qimmat, harakat va metal artefaktlari, faqat 3mm dan kesmalar, suyak bo’lakchalari o’pka metallar yaxshi ko’rinmaydi, kichik va og’ir bemorlarni ko’rish qiyin. 8. MSKT tekshiruvi haqida ma’lumot bering? MSCT (yoki KT) - ko'p qismli kompyuter tomografiyasi. Radiatsiya diagnostikasi usuli, bu organning juda batafsil tasviriga erishish imkonini beradi. rentgen nurlari ishlatiladi ●suyak + yumshok tukimalar yakhshi quriladi ●yuqori nurlanish ●kundalang kesmalar, yuz uchun + frontal ●kamida 1 mm kesma ●nisbatan mez ● Patologik issiq vaskulyarizatsiya (BT kontrasti Bilan) ● vagon usuli (“boshdan oyokgacha”) ●tez yordam usuli (gematoma! Suyak sinishi!) ●3 - ulchamli rekonstruksiya ●Artifaktlar - suyak, kontrast, metal 9. Pastki jag’ sinishining tipik joylari? 6-savolga qarang 10. Yuqori jag’ sinishining tipik joylari? Yanoq-yuqori jag’ kompleksi-50%, Lefor-123, alveolyar o’simta-5%, mayda bo’lakli-5%, boshqalar-5%. 11. Katta yoshli bemorlarda tish jag’ sohasi rentgenoanatomiyasining o’ziga xosligi? Har bir tishning emal va dentindan iborat toj qismi hamda sementdan tashkil topgan bo’yin va ildiz sohalari mavjud. Rentgenda dentin va sement farqlanmaydi, shu sababli rentgenogrammada bo’yin sohasida emal yo’qolgan joydan farqlab olishimiz mumkin. Tish tojining ichida pulpa bo’shlig’i, ildiz ichki qismida esa ildiz kanallari mavjud. Ular roentgen tasvirlarida aniq ko’rinadi. Emal tish to’qimalari orasida yaxshi soya beradigan soha hisoblanadi. Yuqori jag’da maksillar sinus hamda alveolyar qism ajralib turadi. Yuqori jag’ suyagi tuzilishi nozik to’rli, barcha sohalarida bir xil bo’lib, turli yoshdagi odamlarda nisbatan kam farqlanadi. Pastki jag’ suyagi esa o’ng va chap qismlarga ajratilgan bo’lib, toj va bo’g’im o’siqlari, tanasi va burchak qismlarga bo’linadi. Pastki jag’ning suyak tuzilishi kata ilmoqli, jag’ning turli qismlarida tuzilishi va zichligi bo’yicha geterogen, kesma tishlar zonasida gorizontal nurlar ustunlik qiladi. CHPJB bo‘g‘imi murakkab sinovial bo‘g‘im hisoblanadi, fibroz disk yordamida yuqori va pastki qismga bo‘linadi, lekin ular o‘zaro disk perforatsiyasi bo‘lmasa bog‘lanmagan bo’ladi. 12. CHPJB ning rentgenologik anatomiyasi? CHPJB bo‘g‘imi murakkab sinovial bo‘g‘im hisoblanadi, fibroz disk yordamida yuqori va pastki qismga bo‘linadi, lekin ular o‘zaro disk perforatsiyasi bo‘lmasa bog‘lanmagan bo’ladi. 13. CHPJB ning asosiy qaysi strukturalarini bilasiz? Chakka- pastki jag` bo`gimi (articulation tempora-mandibularis) pastki jag`ning boshchasi,chakka suyagining toshsimon qismi (pars petrosae)dagi pastki jag` chuqurchasi (fossa mandibularis) hamda bo`g`im bo`rtig`I (tuberculum articularis)dan hosil bo`ladi. 14. CHPJB ning patologiyalarini tekshiruvchi qaysi usullarni bilasiz? Panoramali rentgenografiya, ortopantomografiya, tomografiya, telerentgrnografiya 15. CHPJB ning patologiyalarini sanab bering? Artrit, artroz, mushak-bo’g’im disfunksiyasi, bo’g’im dislokatsiyasi, bo’g’im ichki buzilishlari. 16. CHPJB patologiyalarida nur tashxisi usullarini qo’llaganimizda qanday o’zgarishlarni ko’ramiz? Agar pastki jag’ning chiqishi o’rganiladigan bo’lsa, rentgenografiya qilinadi. Bo’g’im chiqishida bo’g’im haltasining bo’shlig’I cho’zilishi oqibatida boylamlarning bo’shashishi kuzatiladi. Bo’g’im chala chiqqanda bo’g’im o’simtasining boshchasi yuqoriga, bo’g’im do’ngi nuqtasiga siljiydi. Chala chiqishga xos belgi, bemor og’zini ochganda bo’g’imda shiq etgan tovush eshitiladi. Artritlar o’ziga xos rentgenologik belgilarga ega emas. Agar bo’g’im ichida ko’p miqdorda suyuqlik paydo bo’lsa, bo’g’imdagi rentgenologik yorug’lik kengayadi. 17. Fibroz, granulyatsiyalangan, granulyametoz periodontitlar rentgenologiyada bir biridan qanday farqlanadi? Fibroz periodontit: periodont va atrof suyak qalinlashgan, kortikal qavat saqlangan, gipersementoz Granulyatsiyalangan periodontit: noto’g’ri shaklda oqarish yemirilish o’chog’I, noaniq chegara, ildiz va katakcha yemirilishi Granulyametoz periodontit: yumaloq shaklda oqarish, aniq nosklerotik chegara, kortikal qavat yemirilgan, gipersementoz. 18. Rentgenografiya tekshiruv usuli faqida ma’lumot bering? Rentgenografiya- rentgen nurlari yordamida surat olish usuli. Asosiy, klassik va ishonchli usul bo’lib, tekshirilayotgan a’zo soyasining rentgen plyonkada tasvirlanishiga asoslangan. Rentgenografiya natijasi rentgenogramma deb ataladi. 19. Ultratovush tekshiruvining fizik asoslari? Ultratovushning fizik asosi piezoelektrik effektdir. Ba’zi kimyoviy brikmalarning monokristallari(kvars, bariy titanat) ultratovush to’lqinlari ta’sirida deformatsiyalanganda, bu kristallar yuzasida qarama qarshi belgili elektr zaryadlari paydo bo’ladi-to’g’ridan to’gri piezoelektrik effect. Ularga o’zgaruvchan elektr zaryadi qo’llanilganda, ultratovush to’lqinlarining chiqishi bilan kristallarda mexanik tebrabishlar paydo bo’ladi. 20. Ultratovush tekshiruvining rejimlari? A-rejim: amplituda- struktura joylashish chuqurligi M-rejim: bir o’lchamli-motion-yurak klapanlari va devori harakati B-rejim: ikki o’lchamli-bright-a’zolar anatomiyasi va strukturasi Dopler: qon oqimi tezligi va harakteri. 21. Stomatologiya sohasida ultratovush tekshiruvining qo’llanilishi? Ultratovush to’lqinlari yordamida inson organlari va yumshoq to’qimalar haqida ma’lumot olish usuli. Stomatologiyada ultratovush so’lak bezlari, og’iz bo’shlig’I shilliq qavati va limfa tugunlarini tasvirlash uchun ishlatiladi. Ushbu tasvir ultratovush to’lqinlarining muhit zichligiga qarab turli tezlik va tebranish amplitudalarida tarqalish qobiliyati tufayli olingan. 22. Dental rentgenografiya usullari tasnifi? A) Og’iz ichi – kontakt, tishlov, interproksimal B) Og’iz tashqari – qiya kontakt, yon proeksiya, aksial, parma bo’yicha, peshona burun, iyak burun. 23. Og’iz ichi dental rentgenografiya usullari? Kontakt – plyonka og’iz ichida qo’l bilan ushlab turiladi Tishlov – plyonka tishlanadi Interproksimal – plyonka maxsus ushlagich bilan ushlanadi 24. Og’iz tashqari dental rentgenografiya usullari? Qiya kontakt, yon proeksiya, aksial, parma bo’yicha, peshona burun, iyak burun 25. Radioviziografiya usuli haqida ma’lumot bering? Radioviziografiya - bu tish kasalliklarini rentgenologik diagnostika qilish usullaridan biri bo'lib, unda maxsus qurilma - radioviziograf qo'llaniladi. Radioviziograf (yoki viziograf) - bu maxsus qurilma bo'lib, yuqori sifatli va batafsil tasvirni olish uchun kasal tishga o'rnatiladigan sensordir. Uning fikriga ko'ra, viziograf rentgen apparatining qo'shimcha qismi bo'lib, uning sezgirligini oshiradi va chiqishda yuqori aniqlikdagi elektron tasvirlarni ishlab chiqaradi, unda siz kasallikning eng ko'zga ko'rinmas joylarini ko'rishingiz mumkin. 26. Ortopantomografiya usuli haqida ma’lumot bering? ORTOPANTOMOGRAFIYA ● zonografiya turi ● R naycha yoy bo’yicha xarakat qiladi va butun yuz soxasini “tekislab” plyonkaga tushiradi ●Pastki jag’, xamma tishlar, gaymor bo’shliqlari va bo’g’imlar tasvirlanadi 27. Yuz jag’ sohasi kistalarining tasnifi? - odontogen (radikulyar - yalliglanish, follikulyar – rivojlanish anomaliyasi) emal to’qimasi va uning qoldiqlaridan xosil bo’ladi - noodontogen (fissural – median, globulomaksilyar, nazoalveolar; burun-tanglay, tiroglossal, branxial, mukotsele) - genezi nomaʼlum (rezidual kistalar) 28. Yuz jag’ sohasi o’smalarining tasnifi? Odontogen- Odontoma - tishning turli tukimalaridan rivojlanadi Ameloblastoma (adamantinoma) Enameloma. Emal' durlari, asimptomatik, zich, ildiz va buyin soxasida. Dentinoma. Kam uchraydi, al'veolar suyakda, urtasi zich, cheti okargan, suyakdan chegaralangan. Sementoma. Tish chukkisida, pastki jag‘ old kismi, aellarda. Proliferativ fazada – oqarish , kal'siylanish boskichida – nogomogen zich, kapsulasi oqarish. Noodontogen- Osteoma – differensiyalashgan suyak tukimasi o‘smasi, tuzilishi buyicha kompakt, govaksimon va aralash. Joylashishi peshona, galvirsimon yendosh bushliklari, pastki jag‘ til yuzasida. Osteoklastoma (OBK) pastki jag‘da kup uchraydi, 3 ung yilligda, sekin usadi. Rentgenologik – kattakli, kistoz va litik, xavfli va xavfsiz turlari. Litik – osteogen sarkomaga uxshaydi. Chegaralari radikular kistaga nisbatan noanikrok, sklerotik emas. Kortikal kavatni buzishi va yumshok tukimalarga usishi – xavflilanish belgisi. Gemangioma - qon tomir o‘smasi, suyak yeki yumshok tukimalarda joylashadi, kuprok pastki jag‘da, aellarda 10-20 yesh orasida. Gemangioma yumshok tukimada joylashsa – flebolit, angiolit soyalari kurinishi mumkin, yakin joylashgan suyak defekti. 29. Yuz jag’ sohasi xavfsiz o’smalarini sanab bering? 28-savoldagi barcha o’smalar xavfsiz 30. Yuz jag’ sohasi xavfli o’smalarini sanab bering? Gaymor bo’shlig’I raki, alveolyar o’simta va qattiq tanglay raki, osteogen sarkoma, xondrosarkoma 31. M . MRT qarshi kursatmalar: • - miya tomirlariga quyilgan temir klipsalar borligi, • - ritmni boshqaradigan implantasiya etilgan temir detallar, • - feromagnit qotishmalar (stomatologiya va ortodontiyada qullaniladigan) • - epilepsiya; • - xomiladorlik. RT tekshiruviga absolyut qarshi ko’rsatmalar? 32. MRT tekshiruviga nisbiy qarshi ko’rsatmalar . MRT qarshi kursatmalar: • - miya tomirlariga quyilgan temir klipsalar borligi, • - ritmni boshqaradigan implantasiya etilgan temir detallar, • - feromagnit qotishmalar (stomatologiya va ortodontiyada qullaniladigan) • - epilepsiya; • - xomiladorlik. 33. MSKT tekshiruvining kamchiliklari va afzalliklari? FOYDALARI Kompyuter tomografiyasining natijalari shifokorga eng to'g'ri, to'g'ri tashxis qo'yish va o'z vaqtida davolanishni boshlash imkonini beradi. Kompyuter tomografiyasi invaziv bo'lmagan, og'riqsiz diagnostika usulidir. Kompyuter tomografiyasi ochiq bo'lib, ko'pincha tekshirilgan holatlar sonini kamaytiradi va invaziv usullardan foydalanishni yo'q qiladi. Kompyuter tomografiyasi: - suyak tuzilishi, yumshoq to'qimalar, qon tomirlari va organlarning holatini bosqichma-bosqich yaxshilash imkonini beradi; - tez-tez favqulodda vaziyatlarda, shikastlanishdan keyingi buzilishlarda, ichki organlarning shikastlanishi, qon ketishida shubha bilan qo'llaniladi; - agar bemorda har qanday turdagi tibbiy asboblar implantatsiya qilingan bo'lsa, foydalanish mumkin; - inson tanasining a'zolari va patologik joylari biopsiyasini nazorat qilish uchun ishlatiladi. KT rentgenogrammasi darhol yon ta'sirga ega emas. Kamchiliklar Kompyuter tomografiyasida nurlanishning samarali dozasi minimal, ammo u doimo mavjud. Radiatsiya dozasi odatda o'rganish protokolida ko'rsatiladi. To'g'ri tashxis qo'yish uchun, ayniqsa istiridye holatlarida, bu xavf kamayadi.
homilador ayollar (ayniqsa, birinchi trimestrda); tibbiy sabablarga ko'ra 14 yoshgacha bo'lgan bolalar. Kontrastli rentgenografiya quyidagi hollarda kontrendikedir: yodga yuqori sezuvchanlik; qalqonsimon bez kasalliklari; buyrak va jigarning og'ir kasalliklari; dekompensatsiyalangan diabetes mellitus; silning faol shakli. 36. UTT ning afzalliklari va kamchiliklari? Afzalliklari: 1. Ultratovush invaziv emas, ya'ni u in'ektsiya yoki kesmalarni talab qilmaydi va odatda og'riqsizdir; 2. Ultratovush keng tarqalgan bo'lib qo'llaniladi, arzon va boshqa tekshirish usullariga qaraganda ancha arzon; 3. Ushbu tekshiruv ionlashtiruvchi nurlanishdan foydalanmaydi; 4. Ultratovush bilan yumshoq to'qimalar yaxshi ko'rinadi, ular rentgen tekshiruvi paytida ko'rinmaydi; 5. Ultratovush hech qanday zarar keltirmaydi tibbiy talab bo'yicha tez-tez ishlatiladi; Ultratovush embrionlarning intrauterin rivojlanishini kuzatish uchun ideal usul 6. Ultratovush tekshiruvi "real vaqt" rejimida tadqiqotning ideal usuli Kamchiliklari: Bugungi kunga qadar ultratovushning inson tanasiga zararli ta'siri ma'lum emas. KAMCHILIKLAR UCHUN UZR!!! Download 22.6 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|