Радиотехник тизимлар назарияси асослари
Jarlar O'Ichamlari. m
Радиотехник тизимлар назарияси асослари
| Jarlar
|
O'Ichamlari. m |
Yor bag'oning buroliagi. grad |
Injcncrlik tadbir turlari | |||||
|
Shaharsozlikda loydalanish turlari | ||||||||
|
Uzunligi |
Kcngligi |
Chuqurligi |
Shahar qurilishi rayonlarida |
Qurilishdan tashqari |
Shahar qurilishi rayonlarida |
Qurilishdan tashqari | ||
|
Mayda |
10-300 |
5-50 |
2-15 |
5-' 1 |
Yo'qqilinadi |
O'rmoo mcliorativ tadbirlar qo'llanadi |
Binokir quriladi xiyobonku BuJvorlar, o'tishjoyk ri, li.k.lar. Rzkiiliuiri maydonlari barno ctiladi |
Tashqi nlami tutish uchun ko'llar barpo ctiladi |
|
O'ttacha yonbag'ri yotiq |
300-2000 |
50-100 |
10-40 |
0-40 |
Joyningtabiiy sharoitidan maksimal foydalanib vcrtikal rcjalashtirish. O'ydim chuqur.ioylariga tuproq solish va tubini tupioq bilan kotarish. |
Suv cbiqarib yuboaivchi qurilmali baland ariqlar barpo ctish orqali tashqi oqimlami boshqarish. |
Parklar. Suv havzalan. barpo ctish transproc magistrallari va muhandislik kommu- nikasiyalari o‘tkazish. yon bag'irlarida garajlarqurish va x.k, |
Suv havzalan. Bog'Iar. kolchat2orlar va shu kabilari barpo ctish |
|
Yonbag'ri tik |
300-2000 |
50-100 |
10-30 |
50-70 |
Kapita! qurilish mintaqa-jda yo'q qilinadi. Bashqa rayonlardayon bag'irlari tckislanib tcrrassalanadi, ularni ohodontishliriladi |
Jar hosil bo'lishiga qarslii kurash bo'yi- cha. o'rmon mcliorativ tadbirlari. Yon bag'irlari tcrrassalanadi. |
Binolar. garajlar. omborlai qurilishi,' bulvarlar. kirish joy- lari va hoshqalar barpo ctiladi. |
Oqavani to'htatish uchun suv havzalari ba rpociishladi |
|
Yirik yonbag'ri yotiq |
2000 va undan ко proq |
100-500 |
15-30 va undan ko'proq |
10-20 |
Vcrtikal rcii ilashtirish, yonbBg'ii laridagi ariuqurbrni to'idirish. tagiga tup i >q solish |
* |
Yon bag’irlurida Ы1Ю ganjlar qurish. purk, suv havzalan barpo cash, oqava suvfar kollckiorlar magistrallari yoiqizish va h.k. |
Ко* ka ki mzorlash tirn i kishloq xo'jajigida foydalanish dala hov!i qurilishi suv hav/alari barpo ctish |
|
Yonbag'ri ilk |
2000 va undan ko'proq |
100-500 |
15-30 va unim ko'proq |
30-60 |
|
|
Gamilar. omboriar qurish, magi arallar yolqizish Park suv havsilar barpo ctish |
|
Kam suv chiqaruvchi suglinka va soztuproqlardan tash- kil topgan joylarda oqava yoki majburiy oqiziluvchi gorizontal drenajlar ko‘zda tutilish kerak.
Hatarli geologik jarayonlardan himoyalash
Erroziya jarayoniga (siljish, jarlanish) moyil bodgan suv oqimi qirg'oqlarni, hududni funksional foydalanish bilan bogdiq ravishda, mahkamlash tadbirlarini ko‘zda tu- tish lozim. Miqdori faqatgina jala va drenaj suvlari shakllanuvchi oqimlarda suv oqiziluvchi va drenaj kollek- torlarning tubiga qisman yoki to‘la tuproq solinib, hosil bo‘lgan hududni ko'kalamzor o'simliklar, ko‘p yarusli transport inshootlari, kommunal qurilmalar, savdo pavi- lonlari barpo etish kabilarda foydalaniladi.
Jala xavfi bor hududlarda shahar va boshqa aholi yashash jovlarining bosh rejasini ishlab chiqish, jaladan muhofaza etish tadbirlarini jala oqimlaridan himoyalanish- ning mintaqaviy sxemalari bilan bogdangan holda amalga oshirish kerak bodadi.
Iqtisodiy asoslashlar yetarli darajada bodgan holda umumiy tavsifdagi tadbirlar (jaladan himoya to‘g‘onlari qurish, soy va quruqliklarda qo'shimcha sigdmlar barpo etish, jala oqimlari o'tuvchi hududni o‘rmonzorlashtirish) va muayyan joyni himoyalashga qaratilgan xususiy tavsif- larga ega bodgan tadbirlar suv oqimlarini kengaytirish, aholi yashash joyining yuqori tarafidan hududni ko‘ta- rish, suv oqimlarida jaladan himoyalash to‘siqlari qurish kabilar qodlanishi mumkin.
Daryo o‘zanlarining pastki qisniida joylashgan sha- harlarni bahorgi erish-suv toshqinlaridan himoyalash eng
74
www.ziyouz.comkutubxoj
yuqori hisobiy suv gorizontidan 0,5 m dan kam bodmagan belgigacha tuproq solish yoki hududni surishni, yoki SNiP 2.06.15-85 va SNiP 2.06.01-86 bo‘yichato‘siqlarloyiha!ab qurilishi kerak.
Cho'kishga qarshi tadbirlar injener-geologik rayon- lashtirish shartlariga muvofiq gruntlarning choddshi turiga ko‘ra aniqlanadi. 1 turdagi cho'kishni bartarafetish tad- birlari asosiy quruvchi hisobidan amalga oshiriladi, II turdagi cho'kishni bartaraf etishda butun o'zlashtiriladi- gan hududda ko‘p martali suv bostirish, vertikal reja- lashtirish, s'nibbalash, gruntni qisman almashtirish ko'zda tutilishi kerak.
Shaharlarning hududiy rivojlanish ekologik tamoyillari
Ш.7.1. Ekstremal tabiiy-iqlimiy sharoitlarda
shaharlarning joylashish va rivojlanish xususiyatlari
Markaziy Osiyoning 300 min. gektarga yaqin Iiuuiidi- ni sahro zonasi egallaydi. Sahro va yarim sahro sharoitlari- da joylashish jamlanma tarzida yuz beradi. Aholining o‘rtacha zichligi:
sahroda — 4 kv. km ga 1 kishi;
vohalarda — 1 kv. km ga 250 - 300 kishi.
Sahro zonasi chang-to‘zon shamollar, atrof-muhit- ning qizib ketishi, qishloq xo‘jalik hududlarining suvsizli- gi, o‘simlik qoplamasining kamligi va ko‘chma qumlar bilan tavsiflanadi. Qurilish uchun maydon tanlashda quyi- dagilarni hisobga olish zarur:
75
www.ziyouz.com kutubxonasi
joy relefi;
o'simlikturlari;
tabiiy manbalari;
sug‘oriladigan yerlarda tuproqning qayta sho‘rla- nish ehtimoli;
fizik-geografik jarayonlarning muddati.
Shahar uchun tanlangan joy relefining xususiyati va landshaftning xushmanzaraligi nuqtai nazaridan, odam- lar hayoti uchun qulay sharoit yaratish va me’moriy rejaviy kompozitsiyaning noyobligi masalasiga javob berish lozim.
Sahro yoki yarim sahroni hujalik darajasida o‘zlashti- rish natijasida tuproq qatlamini buzilishi, ya’ni deflyasi- yasi ro‘y beradi. Bu esa atmosferaning changlanish jara- yonini tezlashtirishga olib keladi. Deflyasiya jarayoni juda kuchli bo‘lgan holda changli (qora) bo‘ronlar sodir bo‘ladi. Shuning uchun qurilishda tuproqning sifati albatta nazarga olinishi kerak.
Bunday zonalardagi shaharlar uchun sahroning no- ma’qul ta’sirlaridan maksimal izolyatsiya qilingan jamlama yopiq rejaviy strukturalidir. Bunda shaharning aeratsiya va insolyasiyasini hisobga olgan holda aerogeliotermik oriyenta- tsiyasi juda muhim rol o‘ynaydi (18-rasm).
Shamol oqimining turbulentligini va shahar hududla- rida chang bosimini pasaytirish quyidagi omillarga bog‘liq:
magistral ko‘chalari chegaralangan uzunlikka ega bo‘lgan ko‘cha yo‘l tarmoqlarining yopiq halqa strukturasi:
maydonlarning ochiq fazoviy o‘lchamlarini qis- qartirish;
qavatlari bir xil bo‘lgan yoki qavatlarning chekkadan markazga qarab o‘sib borish tartibidagi shahar qurilishi;
76
www.ziyouz.com
Download 398.73 Kb.
Do'stlaringiz bilan baham:
