Sab’ai sayyor” dostonining beshinchi hikoyati bo‘lmish “Mehr va Suhayl” hikoyatida moviy rang bilan bog’liq tasvirlar berilgan. Uning sarlavhasi quyidagicha: “Chorshanba kuni Sab’ai sayyor” dostonining beshinchi hikoyati bo‘lmish “Mehr va Suhayl” hikoyatida moviy rang bilan bog’liq tasvirlar berilgan. Uning sarlavhasi quyidagicha: “Chorshanba kuni Bahromning moviy kisvat bila gunbadi nilufariyg’a mayl qilib, xurshidi osmoniy libos bila jomi firuzagun aro kabudon mayidek boda solib no‘sh qilg’oni va no‘shono‘sh unin toqi nilufaridin oshurg’oni”. Raqamlar
raqam zamirida yashiringan u yoki bu ma'no va haqiqatni anglamasdan, badiiy matnni tahlil qilish ancha mushkul. Sharq she'riyatida qollanilgan raqamlar faqatgina aniq son qiymatini emas, balki aksariyat paytlarda biror bir ramziy-ilohiy, falsafiy, dunyoviy mazmunni ham ifoda etgan. Raqam ramzlaridan mohirona foydalanish ijodkordan din, mifologiya, falsafa, tarix, tasavvufga doir bilimlarni har bir raqam ortida berkingan mazmunlarni ochish, to'g'ri talqin qilish uchun ham ma'lum tayyorgarlik va malaka lazimdir. Raqam arabcha so'z bo'lib, «yozuv», «bo’lish», «son» ma'nolariniifodalaydigan, miqdorni anglatadigan harfli belgidir.
Sharq shoirlari poetik ma'no va mantiq talablariga asoslanib raqamlarga murojaat qilganda, bevosita u yoki bu raqam «chegara»sida an'anavoylashgan haqiqatlarni ham inobatga olganlar. Buni ikki raqamidan foydalanishda ham kuzatish mumkin. Dunyo va oxirat xususidagi fikr-mulohazalar asosan «ikki dunyo», «ikki jahon»> iboralari vositasida ifodalangan va ular kopincha tazodiy xarakter kasb etgan.
Sharq shoirlari poetik ma'no va mantiq talablariga asoslanib raqamlarga murojaat qilganda, bevosita u yoki bu raqam «chegara»sida an'anavoylashgan haqiqatlarni ham inobatga olganlar. Buni ikki raqamidan foydalanishda ham kuzatish mumkin. Dunyo va oxirat xususidagi fikr-mulohazalar asosan «ikki dunyo», «ikki jahon»> iboralari vositasida ifodalangan va ular kopincha tazodiy xarakter kasb etgan.
Do'stlaringiz bilan baham: |
