Raqamlashtirish biz bilan bir necha o‘n yillardan beri mavjud va hozirgi kunga kelib u barcha sohalarda keng tarqalgan

Raqamli biznes modellariga misollar
Raqamli texnologiyalarga asoslangan ko'plab biznes modellari mavjud, ular Internetga kirishni ta'minlash va dasturiy ta'minotni tijoratlashtirishdan tortib, Internet platformalarigacha. Ushbu bo'lim ulardan uchtasiga qaratiladi: bulutli xizmatlarni taqdim etish, Internet ma'lumotlar modeli va platforma modeli.

Bulutli xizmatlar
Bulutli hisoblashni axborotni saqlash, kompyuterni qayta ishlash quvvati va kompyuter dasturlari kabi AT funktsiyalarini Internet orqali xizmatlar sifatida taqdim etishning yangi usuli sifatida tushunish mumkin. Bu shuni anglatadiki, ma'lumot va dasturlarni uy yoki kompaniya kompyuter terminalida saqlashdan farqli o'laroq, ular Internet orqali kirish mumkin bo'lgan tashqi serverlarda saqlanadi, bu esa apparat va dasturiy ta'minot xarajatlarini kamaytiradi.
Bulutli xizmatlar autsorsing va intizomlararo ish ustuvor bo'lgan globallashgan dunyoda kalitga aylandi. Ular jamoalarga birgalikda ishlash yoki ba'zi kompaniyalar autsorsingni tanlagan murakkab vazifalarni bajarish uchun vositalarni taklif qiladi, masalan, ma'lumotlarni tahlil qilish, tendentsiyalarni aniqlash, ma'lumotlarni qidirish, hisob-kitoblar va katta hisoblash quvvatini talab qiladigan boshqa tadbirlar.
Bulutli hisoblash hisoblash resurslarini ta'minlashning tobora ustun vositasiga aylanganligi sababli, bulutdagi ma'lumotlar bilan bog'liq huquqiy va siyosat masalalari yanada aniqroq bo'ladi. Bu masalalar keng doiradagi sohalar bilan bog'liq bo'lishi mumkin; shartnomaga rioya qilish, huquqni muhofaza qilish, ma'lumotlarni himoya qilish va sog'liqni saqlash, moliya va intellektual mulk kabi ayniqsa nozik ma'lumotlarni himoya qilish.
Bundan tashqari, ma'lumotlar oqimi milliy chegaralardan qat'i nazar sodir bo'lganligi sababli, bulutli hisoblash ham yurisdiktsiya muammolari va milliy qonunlarda ziddiyatlarni keltirib chiqarishi mumkin. Misol uchun, bir mamlakatda milliy qoidalarni buzuvchi deb hisoblangan kontent boshqa davlatda joylashgan serverlarda qonuniy ravishda joylashtirilishi mumkin.
Internet ma'lumotlari (Internet data)
Internet-kompaniyalar foydalanuvchilarning moslashtirilgan xizmatlar bilan tajribasini yaxshilash, shuningdek, boshqa kompaniyalarga mahsulotlarni tanlangan auditoriyaga yanada samarali sotish imkonini berish uchun ma'lumotlardan intensiv foydalanadi. Ma'lumotlar Google va Facebook kabi Internet-kompaniyalarning muvaffaqiyatli o'sishi uchun juda muhim, ular daromad uchun ma'lumotlarga asoslangan reklamaga tayanadi.
Ushbu biznes modelida foydalanuvchi ma'lumotlari asosiy iqtisodiy resurs hisoblanadi. Ma'lumotni qidirish va Internetda o'zaro aloqada bo'lishda foydalanuvchilar katta hajmdagi ma'lumotlarni, shu jumladan yaratilgan shaxsiy ma'lumotlarni, ya'ni ularning elektron izlarini beradi. Internet kompaniyalari foydalanuvchining afzalliklari, xatti-harakatlari va odatlari haqida ma'lumot olish uchun ushbu ma'lumotlarni to'playdi va tahlil qiladi. Ular, shuningdek, guruh haqida ma'lumot olish uchun ma'lumotlarni qazib olishadi; masalan, ma'lum bir shahar yoki mintaqadagi o'smirlarning xatti-harakatlari. Internet-kompaniyalar ma'lum bir profilga ega bo'lgan odam nimani sotib olishi yoki nima qilishini yuqori aniqlik bilan bashorat qilishlari mumkin. Boshqa hollarda, foydalanuvchi ma'lumotlari mahsulotning o'zini yaxshilashga yordam beradi, xususan, kompyuterni ko'rish va nutqni aniqlash kabi sun'iy intellekt (AI) ilovalarida.

Internet platformalari
Iqtisodiy ma'noda platforma - bu bozorda ikki tomon o'rtasidagi o'zaro ta'sirni ta'minlaydigan yoki osonlashtiradigan ob'ekt. Internet-platformalar raqamli infratuzilmani qo'llash orqali iqtisodiy jihatdan boshqariladigan o'zaro hamkorlikni osonlashtiradi va ularning vositachi rollaridan daromad keltiradi. Internet-platformalar qishloq bozorlari yoki savdo markazlari kabi raqamli platformalardan oldingi raqamli platformalarning raqamli vorisi hisoblanadi.
Odatda, Internet-platforma modeli ilgari bozor tomonidan taklif etilmagan resurslardan foydalanishga asoslangan. Misol uchun, Uber xususiy avtomashinalarni taksilar kabi ishlatishga imkon berdi va Airbnb xususiy xonalardan mehmonxona xonalariga o'xshash foydalanishga ruxsat berdi. “Gig iqtisod” yoki almashish, kirish yoki hamkorlik iqtisodiyoti sifatida tanilgan ushbu turdagi bizneslar uchta asosiy xususiyatga ega: shartnomaviy va vaqtinchalik bandlikning keng tarqalganligi, (kvazi) tengdoshlar uchun raqamli platforma/ilova. -peer tranzaksiyalari va ko'rsatilayotgan xizmat sifatini baholash uchun reyting tizimi.
Internet platformalari ko'pincha siyosat munozaralarining markazida bo'ladi, chunki ular bir xil tartibga solish va soliq me'yorlariga rioya qilmasdan amaldagi operatorlarga e'tiroz bildiradilar. Butun dunyodagi sudlar axborot xizmatlari yoki oddiygina axborot texnologiyalaridan foydalanadigan an'anaviy xizmatlar ekanligini hal qilish zarurati bilan duch kelmoqda. Siyosat bilan bog'liq yana bir masala, gig iqtisodiyoti sharoitida ishchilarning ijtimoiy farovonligi va mehnat huquqlarini himoya qilish bilan bog'liq.

Iqtisodiy ma'noda platforma - bu bozorda ikki tomon o'rtasidagi o'zaro ta'sirni ta'minlaydigan yoki osonlashtiradigan ob'ekt. Internet-platformalar raqamli infratuzilmani qo'llash orqali iqtisodiy jihatdan boshqariladigan o'zaro hamkorlikni osonlashtiradi va ularning vositachi rollaridan daromad keltiradi. Internet-platformalar qishloq bozorlari yoki savdo markazlari kabi raqamli platformalardan oldingi raqamli platformalarning raqamli vorisi hisoblanadi.
Odatda, Internet-platforma modeli ilgari bozor tomonidan taklif etilmagan resurslardan foydalanishga asoslangan. Misol uchun, Uber xususiy avtomashinalarni taksilar kabi ishlatishga imkon berdi va Airbnb xususiy xonalardan mehmonxona xonalariga o'xshash foydalanishga ruxsat berdi. “Gig iqtisod” yoki almashish, kirish yoki hamkorlik iqtisodiyoti sifatida tanilgan ushbu turdagi bizneslar uchta asosiy xususiyatga ega: shartnomaviy va vaqtinchalik bandlikning keng tarqalganligi, (kvazi) tengdoshlar uchun raqamli platforma/ilova. -peer tranzaksiyalari va ko'rsatilayotgan xizmat sifatini baholash uchun reyting tizimi.

Internet platformalari ko'pincha siyosat munozaralarining markazida bo'ladi, chunki ular bir xil tartibga solish va soliq me'yorlariga rioya qilmasdan amaldagi operatorlarga e'tiroz bildiradilar. Butun dunyodagi sudlar axborot xizmatlari yoki oddiygina axborot texnologiyalaridan foydalanadigan an'anaviy xizmatlar ekanligini hal qilish zarurati bilan duch kelishmoqda. Siyosat bilan bog'liq yana bir masala gig iqtisodiyoti sharoitida ishchilarning ijtimoiy farovonligi va mehnat huquqlarini himoya qilish bilan bog'liq.