Raqamli biznesni qurishda 6 ta muhim qadamlar. Reja

Total Quality Management (Umumiy Sifat Menejmenti) yo’nalishi Bu joriy bozor uchun mutlaqo yangi bo'lgan mahsulotni ishlab chiqish va amalga oshirishdir. Muayyan vaqtda ishlash, hozirgi vaqtda samarali bo'lgan usul hisoblanadi. Total Quality Management - barcha tashkiliy jarayonlarning sifatini doimiy ravishda oshirish uchun umumiy tashkiliy usul.
Raqamli biznesni qurishda 6 ta muhim qadamlar
Korxonalar uzoq vaqtdan beri axborot va raqamli texnologiyalardan samaradorlik va mahsuldorlik vositasi sifatida foydalanib kelmoqda. Raqamli biznesda axborot texnologiyalari birinchi o'rinda turadi. Gartner ITdirektorlar va boshqa yuqori darajali menejerlarga muvaffaqiyatli raqamli kompaniyani qurish va biznesdagi o'yin qoidalarini o'zgartirishga imkon beradigan oltita muhim qadamni taklif qildi.
1-qadam: To'g'ri fikrlash va umumiy tushunishni yaratish
2-qadam: Liderlar o'z o'rnini egallashi kerak
3-qadam: Mukammal raqamli biznes-markazni yaratish
4-qadam: Imkoniyatlar va tahdidlarga javob berish strategiyasini ishlab chiqish
5-qadam: Raqamli biznes ko'nikmalari va rollarini topish, rivojlantirish va sotib olish
6-qadam: Yangi biznes imkoniyatlarini yaratish
1-qadam: To'g'ri fikrlash va umumiy tushunishni yaratish Raqamli biznes - bu faqatgina texnologiyadan foydalanish emas. Raqamli biznes liderlari texnologiyaga boshqa nuqtai nazardan qarashlari kerak. Bu biznes maqsadlariga erishish uchun ishlatiladigan vosita emas, balki biznesda innovatsiyalar va keng imkoniyatlar manbai hisoblanadi. Bu yangi proktiv model raqobatbardosh ustunlikka erishish uchun biznesda ijodiy "portlash" qildi. Raqamli biznes nuqtai nazaridan, biznes momenti - bu qisqa kunlik vaqt va katalizator bo'lib, u bir qator tadbirlar va tadbirlarni amalga oshiradi, mutaxassislar jamoasi, biznes va birgalikda ko'plab sanoat va ekotizimni o'z ichiga oladi. Biznes momenti raqamli biznesda muhim rol o'ynaydi.
2-qadam: Liderlar o'z o'rnini egallashi kerak Zamonaviy biznes liderlarining uch turi quyidagi liderlik lavozimlarini egallashi mumkin:
- Raqamli strateg
- Raqamli marketing bo'yicha yetakchi
- Biznes bo'limining raqamli yetakchisi
Ko'rinib turibdiki, bu rollar yaqin 10 yil ichida dolzarb bo'lib qoladi, lekin baribir faqat oraliq pozitsiyalarni ifodalaydi.
3-qadam: Mukammal raqamli biznes-markazni yaratish Raqamli strategiyani va jamoaviy maslahatlarni, innovatsiyalarni va ijro etish uchun zarur bo'lgan imkoniyatlarni umumiy kirish nuqtasi, tavsiyalar va imkoniyatlarni ta'minlash uchun raqamli biznesni takomillashtirish markazini (excellence digital business centre, COE) yaratish kerak.
4-qadam: Imkoniyatlar va tahdidlarga javob berish strategiyasini ishlab chiqish Raqamli strategiyaga ehtiyoj aniqlangach, quyidagi beshta fikrga javob berish kerak: Yangi raqamli biznes modellari. Bunday modellar yangi daromad manbalarini va ajoyib raqobatbardosh afzalliklarni keltirib chiqaradi - faqat cheklangan vaqt davomida. Mahsulot va xizmatlar portfeli. Raqamli dunyoda tovar va xizmatlar jismoniy narsalar ishtirokisiz virtual bo'lishi mumkin.
Axborot aktiv sifatida. Axborot va uning samarali qo'llanilishi raqamli biznes uchun strategik resurs va raqobatbardosh ustunlikka aylanadi.
Texnologiya. Raqamli tashkilotda mobil qurilmalar va BYOD modeli (ya'ni o'z vazifalarini bajarishda o'z qurilmalaridan foydalanish) tobora ommalashib bormoqda, bulutli hisoblash va bulutli xizmatlar ustunlik qiladi va hamma turdagi ma'lumotlar hamma joyda to'planadi. Kontent, ommaviy axborot vositalari va kanallar. Muvaffaqiyatli raqamli biznes strategiyasi ko'p jihatdan foydalanuvchilarning kanallar, segmentlar va har bir so'rov bilan bog'liq imkoniyatlarini tushunishga bog'liq.
5-qadam: Raqamli biznes ko'nikmalari va rollarini topish, rivojlantirish va sotib olish Raqamli biznes nafaqat IT sohasida, balki butun tashkilotda olingan malaka, ko'nikma va rollarni birlashtiradi. Raqamli biznes - bu IT dastur emas, balki tashkiliy fikrlash hisoblanadi. Raqamli biznesning asosi raqamli texnologiyalar, lekin u biznes hisoblanadi. Qaror qabul qilishga IT direktorlari va biznes rahbarlarining roli katta.
6-qadam: Yangi biznes imkoniyatlarini yaratish Raqamli biznesni ekspertizadan o'tkazish kelgusi 2-3 yil ichida boshqa turdagi biznesni qamrab olishi haqidagi prognozni hisobga olgan holda va ko'pchilik tomonidan e'tirof etilganidek, kompaniyalarning mehnat resurslari bunga tayyor emas, tashkilotlar raqamli biznesni yuritish tashabbuslarini boHamma raqamlashtirish, raqamli transformatsiyaga investitsiyalar, sanoat 4.0 va boshqalar haqida gapiradi. Biroq, bu tendentsiya o'zining tarqalishini davom ettiradi, hajmga ega bo'ladi. Tahlil shuni ko'rsatadiki, raqamli bozorning ahamiyati 2028 yilga kelib 3,546,80 milliard dollarga etadi va prognoz davrida 22,1% CAGR ko'rsatadi.
Biz tendentsiyalar va prognozlarga qo'shilamiz, lekin keling, raqamlashtirish nima uchun shunchalik zarur ekanligini batafsil ko'rib chiqaylik, chunki bu o'zgarishlarning ortida biznes uchun muhim maqsad va foyda turibdi.
Birinchidan, raqamlashtirish nima uchun muhimligini tushuntirish yaxshidir. Raqamli transformatsiya ishlab chiqarish jarayonlariga raqamli imkoniyatlarni qo'shish va mahsulotlaringiz, aktivlaringiz, ish sharoitlaringiz va mijozlar tajribasini yaxshilashni anglatadi. Raqamlashtirish umumiy samaradorlikni oshiradi, bu esa xatarlarni yaxshiroq boshqarish, real vaqt rejimida monitoring qilish va o'z vaqtida bashorat qilish imkonini beradi, shu bilan birga daromad olishning yangi imkoniyatlari va mijozlar qiymatini oshiradi. Ushbu raqamli imkoniyatlar strategiyaning o'zagi bo'lgan jarayonlar va mahsulotni moslashtirishni avtomatlashtiradi. Bundan tashqari, raqamli transformatsiya doimiy o'zgarib turadigan iqtisodiy muhitda muhim raqobatdosh ustunlikka ega bo'lgan mijozlar talablarini qoplashda etakchi rol o'ynaydi. Shu bilan birga, raqamlashtirish operatsion va samarali foyda keltiradi, operatsion xarajatlarni kamaytiradi va tezkorlik va shaffoflikni oshiradi.
Raqamlashtirishning turli afzalliklari tegishli foyda keltiradi. Sanoat raqamli transformatsiyasi turli xil amaliyotlar va vositalardan foydalanishga imkon beradi, ular birgalikda quyidagi maqsadlarda sezilarli darajada foydali bo'lishi mumkin:
Bir tomondan, jarayonni avtomatlashtirish bozorga chiqish vaqtini qisqartiradi. Bundan tashqari, u bozordagi o'zgarishlarga javob berish vaqtini minimallashtiradi, innovatsiyalarni rag'batlantiradi va biznesni har qanday buzilishlarni kutishga tayyorlaydi.
Raqamli texnologiyalardan foydalanish biznes modelini o'zgartirish va yangi qiymat ishlab chiqaruvchi imkoniyatlarni taqdim etishni anglatadi. Yuqorida aytib o'tganimizdek, raqamlashtirish yangi mahsulot va xizmatlarni yaratish, yangi biznes imkoniyatlari va daromad manbalari uchun eshiklarni ochish imkonini beradi. Bundan tashqari, raqamli ilovalarning imkoniyatlari biznesni yaxshiroq tahlil qilish imkonini beradi, naqshlarni aniqlash orqali qaror qabul qilish jarayonini kuchaytiradi.
Agar biznesingizni raqamlashtirish darajasini baholashni istasangiz, quyidagi omillarni tekshiring:

• 
  Ma'lumotlarga asoslangan echimlarga e'tibor qarating (ma'lumotlar strategiyasi, avtomatlashtirilgan ma'lumotlar oqimi)
  
• 
  Risklarni boshqarish (ishlab chiqarish natijalarini rejalashtirish, sinovlar va bashorat qilishni ta'minlaydigan texnologiyalar)
  
• 
  Biznes va ITni amalga oshirish (jarayoningiz va ish oqimingizga qo'shimcha qiymat keltiradigan ilovalar/platformalar inteshlash uchun zarur bo'lgan fanlarning turini o'rganishlari kerak.
  

Foydalangan adabiyotlar:

1.Anufriyev,A.I., FattaxovA.A. «Strategiirazvitii optovo`x ro`nkov»T,2002,TGEU.

2.Chjen. V A. Mirzaaxmedov E «Ro`nochno`ye infrastukturo` Uzbekistana»,T,1996

3.Chjen V.A «Xususiylashtirish asoslari» T,1996

4.Rasulov M «Bozor iqtisodiyoti asoslari»,T,Uzbekiston, 1999