Ravhan hamdamovich ayupov raqamli iqtisodiyot va elektron tijoratda yangi texnologiyalar o’quv qo’llanma

DJI Ferntech kompaniyasi muhandislari DJI Mavic 2 Enterprise deb nomlangan 
standart dronga itga o’xshab xuradigan ovoz chiqargich o’rnatishdi va unda tovush 
chiqarish funktsiyasini tadbiq etdilar. Mahalliy fermerlar raqamli texnologiyaning 
bu yangiligini darhol qabul qildilar va uni ishga tushirdilar va bu butun internetda 
katta shov-shuvga sabab bo’ldi. Quyidagi tasvirni faraz qilib ko’ring: sigirlar 
podasi tinchgina o’tlab turgan edi, birdan yoqoridan uchib kelgan drondan itlarning 
xurishi eshililib qolindi. Buni eshitgan sigirlar darhol o’zlarini chetga ola 
boshladilar va yo’nalishlarni fermer ixtiyoriga ko’ra o’zgartiradilar. Fermer esa 
uyida kofe ichib o’tirgan xolda uchuvchisiz qurilma, ya’ni, dron yordamida podani 
boshqaradi va sigirlarni kerakli joyga yoki o’tloqqa yo’naltiradi.
Ko’pchilik rivojlangan mamalakatlar qishloq xo’jaligida aniq geopozitsiyalashish, 
qishloq xo’jalik texnikasi parkining kompleks boshqariluvi va raqamli 
texnologiyalardan foydalangan xolda yer resurslaridan kompleks foydalanish 
tarmoq standartlariga aylana boshlayapti. Ammo qishloq xo’jaligini tarmoqlararo 
o’rganish agrosanoatda raqamli inqilobga xali ancha muddat borligini 
ko’rsatmoqda. Ushbu maqolada raqamli agrotexnika rivojlanishiga turtki berish 

---

480 
ma’nosida O’zbekiston Respublikasi agrotexnologiyasini rivojlantirish rejalariga 
tayangan xolda, raqamli qishloq xo’jalik jarayonlarining asosiy ko’rsatgichlari va 
rivojlanish yo’nalishlari baholi-qudrat yoritilgan. Bu yerda raqamli qishloq xo’jalik 
texnologiyalari AgTech yordamida o’simliklarning rivojlanishini nazorat qilish va 
boshqarish bo’yicha takliflar hamda ekologik jihatdan havfsiz robotlashtirilgan 
raqamli texnologiyalardan foydalanishning ahamiyati va uning ta’siri ko’rib 
chiqilgan. Bunday texnologiyalar iqtisodiy jihatdan to’la boshqarila olinadigan, 
ekologiyaga zarar yetkazmaydigan va ob-havo sharoitlairga bog’liq bo’lmagan 
xolda qishloq xo’jalik mahsulotlarini yetishtirish imkonini beradi. Undan tashqari, 
maqolada uchuvchisiz boshqariladigan apparatlar (dronlar) dan va raqamli 
texnologiyalarning dasturiy-texnik vositalaridan foydalangan xolda texnik 
vositalarni aniq navigatsiya qilish hamda qishloq xo’jalik jarayonlarini maqsadga 
muvofiq ravishda boshqarish masalalari ham muhokama qilinadi. Shu jumladan,