“Редактирование” chizmani tahrir qilish paneli buyruqlari va ulardan foydalanish algoritmlari Chizmani tahrir qilish buyruqlari – «Nusxalash»

 
2-savol. «Подобие » - «Ob`ektni o‘zgartirmay berilgan masofaga surish» buyrug`i va undan foydalanish 
algoritmi 
«Подобие »-«Ob`ektni o‘zgartirmay berilgan masofaga surish» 
buyrug`idan foydalanib biror 
chizmani ekranning bir joyidan ikkinchi joyiga berilgan masofada o‘ziga parallel holda, bir va bir nechta 
tasvirlarini yasash mumkin. Ekrandagi biror kesmaga 25 mm uzoqlikda o‘ziga parallel bo‘lgan kesmani bir 
yoki bir nechta tasviri bu buyruqdan foydalanib, kuyidagi algoritm asosida bajariladi: 
1. «Подобие »-«Ob`ektni o‘zgartirmay berilgan masofaga surish» buyrug`i «Sichqon» yordamida 
yuklanadi. 
Muloqatlar oynasida quyidagi so‘rov paydo bo‘ladi: «Surish masofasini kiriting». So‘ralgan 
masofa, masalan, asosiy yozuv kataklarini bajarish uchun 5 mm (mm lar yozilmaydi) terib kiritiladi va 
«Enter» bilan qayd etiladi. Shunda, muloqatlar qatorida navbatdagi so‘rov paydo bo‘ladi: «Surish ob`ektini 
tanlang».
2. Kesma kvadrat nishoncha bilan ajratiladi. Shunda, navbatdagi so‘rov paydo bo‘ladi: «Surish 
nuqtasini va yo‘nalishini belgilang». Surish nuqtasi va tomoni kursor yordamida «Sichqon» bilan 
ko‘rsatiladi va yuklanadi. Natijada, kesmadan berilgan masofada unga parallel bo‘lgan kesma chiziladi. Bu 
amallarni qayta-qayta bajarib, oraliqlari berilgan masofaga teng va o‘zaro parallel bo‘lgan kesmalar 
dastasini chizish mumkin. Bunda har gal ohirgi chizilgan kesma surish ob`ekti sifatida olinadi, (1-rasm). 
3-savol. «Massiv» - «Chizmada bir hil elementlarni ko„plab tasvirlash» 
Mazkur buyruqdan foydalanib chizmaning biror elementi-«Ob`ekt» ni to‘g`ri to‘rtburchak sohaga 
qatorlar va ustunlar ko‘rinishida, yoki, aylana bo‘ylab berilgan to‘ldirish burchagiga qutb soha bo‘yicha 
uning tasvirini teng burchak ostida ko‘plab yasash mumkin. «Ob`ekt»ni to‘g`ri to‘rtburchak sohaga 
qatorlar va ustunlar ko‘rinishida ko‘paytirib tasvirlashga «To‘g`ri to‘rtburchak» massivi deb ataladi. 
AutoCAD 2006 dasturida «Massiv» buyrug`i takomillashgan bo‘lib, uning barcha ko‘rsatkichlari 
bevosita «Massiv» darchasidan foydalanib quyidagicha kiritiladi, (2- rasm) 
1. 
«Massiv» buyrug`i yuklanadi va ekranda «Massiv» darchasi paydo bo‘ladi. Bu darchaning 
yuqori chap burchagida massiv turlari, to‘g`ri to‘rtburchak soha- «Pryamougolnыy massiv» va qutb- 
«Krugovoy massiv» taklif etiladi. 
To‘g`ri to‘rtburchak soha-«Pryamougolnыy massiv» quyidagi algoritm asosida bajariladi: 
1. Taklif etilgan massivdan «Pryamougolnыy massiv» ning tugmasi «Sichqon» yordamida 
yuklanadi. «Stroki»-qatorlar va «Kolonki»-ustunlar yacheykalariga qatorlar va ustunlar soni, masalan 5 va 
10 raqamlari terib kiritiladi; 
2. «Между рядами» va «Между cтолбцами» yacheykalariga qatorlar va ustunlar orasidagi masofa 
qiymatlari ob`ekt o‘lchamlarini hisobga olgan holda mm larda kiritiladi, masalan 400 va 400 raqamlari. 

---

1- rasm 2- rasm 
3. «Massiv» darchasining yuqori chap burchagida joylashgan «Vыbor ob`ekta» tugmasi yuklanadi. 
Ekranda paydo bo‘lgan kvadrat nishoncha bilan tasviri ko‘paytiriladigan element, masalan diametri 12 mm 
bo‘lgan aylana ichiga chizilgan beshburchak bog`lanadi va «Enter» bilan qayd etiladi. 
4. Shunda, ekranda dastlabki «Massiv» darchasi paydo bo‘ladi. Uning quyi o‘ng burchagidagi 
«Просмотр»-dastlabki kuzatish tugmasi yuklanadi. Tugma yuklangandan so‘ng darcha ekrandan yo‘qolib 
berilgan beshburchakning ko‘paytirilgan, ya`ni 50 ta tasviri chizilib qoladi, (3- rasm). Kuzatish natijasida 
bajarilgan massiv to‘g`ri deb topilsa, kichik «Massiv» darchasidagi «Prinyat»-qabul qilmoq tugmasi 
yuklanib, to‘g`ri to‘rtburchak soha-«Pryamougolnыy massiv» ekranda bajariladi, (4-rasm). Shunda, kichik 
«Massiv» darchasi ham ekrandan yo‘qolib qoladi,. 
3- rasm 4- rasm