Referat jumisi orınlaǵan: Amaniyazov t qabıllaǵan: Qutıbaeva e nókis-2023

Juwmaqlaw

Juwmaqlap aytqanda Konstituciyalıq huqıqıy qatnasıqlar materiallıq hàm processual qatnasıqlarǵa bólinedi. Materiallıq qatnasıqlarda huqıq hàm minnetlemelerdiń mazmunı óz kórinisin tabadı. Processual qatnasıqlar arqalı huqıqıy hàreketlerdi àmelge asırıwdıń tàrtibi anıqlanadı.
Konstituciyalıq huqıqıy qatnasıqlar wazıypası hàm maqsetine kóre huqıq ornatıwshı hàm huqıqtı qorǵawshı túrlerge ajıratıladı. Birinshi túrinde, huqıqıy qatnasıq qatnasıwshıları ıqtıyarlı túrde àmelge asıratuǵın huqıq hàm minnetlemeler túsiniledi. Ekinshi túrinde, belgili huqıqtan paydalanıw hàm minnetlemelerdi orınlaw arqalı konstituciyalıq huqıqıy normada belgilengen qaǵıydanı qorǵaw nàzerde tutıladı.
Konstituciyalıq huqıqıy qatnasıqlardıń subektleri dep, olardıń tàrepleri sıpatında usı qatnasıqlarda qatnasıwshılarǵa aytıladı. Hàr qanday huqıqıy qatnasıqlar huqıq hàm minnetleme orınlawshı, eń keminde eki subyektten quraladı.
Konstituciyalıq huqıqtıń bunday dúzilisi, onıń predmetin qurawshı jàmiyetlik qatnasıqlardıń ishki sistemasına say bolıp, hàr bir jàmiyetlik qatnasıqlardıń kólemi ózine say ózgeshelikke iyeligi màlim. Bular: qatnasıqlar obyekti, subyekti, huqıqıy tàsir etiwdiń norması, usılı bolıp, bul qaǵıydalar konstituciyalıq-huqıqıy qatnasıqlarǵa da tolıq tiyisli bolıp esaplanadı.
Konstituciyalıq huqıq Ózbekstan huqıq sistemasında jetekshi huqıq esaplanıwı menen birge, ayrıqsha huqıq tarmaǵı da esaplanadı. Konstituciyalıq huqıqtıń ayrıqsha huqıq tarmaǵı sıpatında bar bolıwına jàmiyetlik qatnasıqlarǵa tiyisli tiykarǵı qatnasıqlar ulıwma túrde tàrtipke salınıwı zàrúrligi sebep boladı. Bunı basqasha qılıp aytqanda, jàmiyetlik turmısta konstituciyalıq huqıq normaları menen tàrtipke salıw zàrúrli bolǵan jàmiyetlik qatnasıqlar bar.

4. 
   Paydalanǵan ádebiyatlar
   

1. 
   Q.U.Umarova,E.D.Qutıbaeva,B.A.Daumenov,M.E.Adilova
   

Konstituciyalıq huqıq. 5240100 - Yurısprudencya bakalavr tálim baǵdarı ushın sabaqlıq. Nókis. 2020-jıl. 432 bet.

2. 
   https://library-tsul.uz/konstitutsiyaviy-huquq-2021/
   
3. 
   https://library.samdu.uz.
   
4. 
   https://library-tsul.uz/konstitutsiyaviy-huquq-husanov-o-t-2020/