Referat mavzu: jamiyat va oila falsafasi guruh: mst-17 Bajardi: Oltinov Azizbek toshkent-2022 Reja


Download 56.89 Kb.
bet2/4
Sana04.02.2023
Hajmi56.89 Kb.
#1159003
TuriReferat
1   2   3   4
Bog'liq
JAMIYAT VA OILA FALSAFASI

Hodisa tushunchasi
Shunday qilib, biz oila sifatida nimani ko'rib chiqamiz. Keling, oila nafaqat (va umuman kerak emas!) "pasportdagi muhr". Agar biz buni asl xususiyat sifatida qabul qilsak, bu bizni hech qaerga olib bormas edi. Bu erda hamma narsa oddiy: shtamp bor – oila, yo'q – oila emas va hech kim sizning munosabatlaringizga ahamiyat bermaydi. Xuddi shu narsa bolaga ham tegishli. Masalan, men oilani "jamiyat" deb atashga tilimim aylanmaydi, bu erda er va xotin doimiy ravishda o'zaro munosabatlarni aniqlaydilar va bola soqov guvohdir.
Men entsiklopedik lug'atdan oilaning ta'rifini beraman [1]:"nikoh va qarindoshlikka asoslangan kichik guruh, uning a'zolari umumiy hayot, o'zaro yordam va axloqiy mas'uliyat bilan bog'liq".
Mana shunday. Birgalikda yashaydigan, hamma joyda yonma-yon yuradigan, chiroyli bolalarni tarbiyalaydigan odamlar Sovet Ittifoqida oila hisoblanmaydi. Menimcha, oilaning falsafiy-nihoyatda umumiy ta'rifida "nikohga asoslangan" so'zlari bo'lmasligi kerak. Axir, nikohni ro'yxatdan o'tkazish yoki qilmaslik har birimizning shaxsiy ishimiz va bu erda oila bilan hech qanday aloqasi yo'q. (Shu bilan birga, bizda GCRF tomonidan qonuniylashtirilgan "fuqarolik nikohi" deb nomlangan narsa bor). Vaziyat qon qarindoshligi bilan o'xshash, ammo bu erda hech narsa qilish mumkin emas, chunki hamma narsa qon qarindoshligidan kelib chiqqan.
Oila ... buni boshdan kechirish imkoniga ega bo'lganlar, bu nima ekanligini bilishadi. Ammo hamma narsa juda yaxshi boshlandi... yigit yosh go'zal qiz bilan uchrashdi, uni sevib qoldi, u ham uni sevib qoldi (tanishmi?) va ular turmush qurishga qaror qilishdi. Turmush qurgan. Bu erda eng qiziqarli narsa boshlandi-oila ichidagi munosabatlar. "Axlatni olib chiqing!"- buyurtma bo'yicha va boshqalar.va h. k. va endi bularning barchasi bunday yaxshi fikr bo'lib tuyulmaydi. Shunday qilib, kundalik hayotning umumiyligi – bu ko'pchilik oilalar buzadigan toshdir va bu fikrni ko'rib chiqishdan chiqarib bo'lmaydi. Aytgancha, bu nuqta bilish nazariyasi tomonidan juda qiziq. Nega biz hammamiz qaraymiz, lekin hamma narsani ko'ra olmaymiz? Va shunday bo'lib chiqadi, chunki biz paradoksal ravishda nikoh tugashi bilanoq, boshqa odamni bilishning hojati yo'q deb hisoblaymiz. Nega, chunki ular allaqachon turmush qurishgan? Ilgari e'tiborni jalb qilish, odamga "kalit" topish kerak edi. Va keyin ular bir-birlariga qarashadi, lekin ular, ehtimol, Hindni urush rangida ko'rishadi. Chunki ular doimo qasam ichishadi, xafa bo'lishadi, bir-birlarini urishadi (axloqiy jihatdan). Va nima uchun ular turmush qurganlarini ko'rishingiz kerak. Va siz yaxshi bo'lasiz.
Keyingi-o'zaro yordam. Bu atama yaxshi, mehribon, samimiy. Va buning ortida nima bor? Eng achinarlisi shundaki, to'ydan oldin shunday tabiiy va tabiiy bo'lgan o'zaro yordam to'ydan keyin yukga aylanadi. Bundan tashqari, bu o'zaro yordam bizga ham bosim o'tkazmoqda. Siz ersiz, kerak. Siz xotinsiz, kerak. Nima uchun bu sodir bo'ladi? Ehtimol, bu bizning umumiy ta'rifimizga kiritilishi kerak bo'lgan belgi emasmi?
Axloqiy javobgarlik u erdan keladi. O'z-o'zidan bo'lsa yaxshi bo'ladi (va ko'pincha shunday bo'ladi), lekin bu axloqiy mas'uliyat vijdonsiz spekulyatsiya qilinganida, uni o'zini axloqiy odam deb hisoblaydigan halol turmush o'rtog'iga qarshi klubga aylantirganda... shuning uchun aybdorlik hissi tug'iladi, barchamiz juda tanishmiz (va mutlaqo keraksiz).
Ushbu qiziqarli ta'rif (tushkun haqiqat bilan birgalikda) an'anaviy oiladan erkin oilaga o'tishga urinishni ko'rsatadi. Ular aytganidek, ular eng yaxshisini xohlashdi ... keling, qisqacha xulosa qilaylik. Shunday qilib, oila, albatta, nikohga asoslangan emas, birlashadigan odamlarning kichik guruhi va ko'pincha aksincha, umumiy hayot, o'zaro yordam va axloqiy mas'uliyatdir. Bu erda biz yuqorida bitta misollarda ko'rib chiqqan umumiy xususiyatlar to'plami. Endi men oilaning universal-falsafiy ta'rifini shakllantiraman va yuqoridagi barcha belgilar undan kelib chiqishini ko'rsataman va ular ses-jo'xori ta'rifida aytib o'tilgan noaniqliksiz.
Shunday qilib, biz bir-birimizga baxt berish istagi bilan birlashtirilgan bir guruh odamlarni oila deb hisoblaymiz . Shunday qilib, oila hodisasining falsafiy ta'rifida bir-biriga baxt berish istagi juda umumlashtiruvchi belgidir .
Biz universallikni namoyish etamiz. Nikoh, agar o'zaro xohish bo'lsa yoki kimdir kerak bo'lsa (uning tarbiyasi, e'tiqodi va boshqalar bilan bog'liq holda), boshqasi esa sevgilisini baxtsiz qilishni xohlamasa, bunga rozi bo'ladi. Agar ikkalasi ham nikohga ehtiyoj sezmasa, ular buni amalga oshirmasliklari va norasmiy munosabatlarda bir-birlariga xotirjamlik bilan baxt berishlari mumkin. Agar ikkalasi ham bu masalada juda qarama-qarshi fikrga ega bo'lsa, unda ular hamma narsani muhokama qilishlari va kimga berilishi kerakligini hal qilishlari kerak. Bundan tashqari, har kim boshqasini baxtli qilishni xohlashidan kelib chiqish kerak. O'ylaymanki, bu yondashuv bilan kelishmovchiliklar uzoq davom etmaydi. Va agar ular ushlab tursalar, demak siz baxt berishni xohlamaysiz va shuning uchun oila emas. Kundalik hayotning umumiyligi, o'zaro yordam va axloqiy javobgarlik bilan bir xil. Tabiiyki, mehribon (ya'ni oilaviy) odam, iloji bo'lsa, boshqalarning hayotini engillashtirishga va unga biron bir narsada yordam berishga harakat qiladi. Va u o'zining "turmush o'rtog'ini"tark etmasligi mutlaqo o'z-o'zidan tushunarli. Agar oilaviy asosda nizolar kelib chiqsa (xususan, har kimning baxt haqida o'z fikri bo'lsa) va ular echim topmasa, kechirasiz, bu sizning oilangiz emas, balki boshqa narsa. Garchi ... rezervasyon qilish kerak. Ushbu asarda men erkin oilani ko'rib chiqaman va tahlil qilaman va biz uning ta'rifini tuzdik. Ammo bizning jamiyatimizda, afsuski, an'anaviy oilalar hali ham ko'p bo'lib, ularning ta'rifi barcha natijalar bilan SES tomonidan berilgan. Shunday qilib, agar sizda yuqoridagi muammolar va pasportingizda muhr bo'lsa, unda siz an'anaviy oilasiz. Va bu eng SES ta'rifi bu bilan qanday kurashish kerakligini aytmaganligi sababli, siz qasam ichishni, xafa bo'lishni va hokazolarni davom ettirishingiz mumkin.

Inson olamning tarkibiy qismi. Odam, inson, individ va shaxs tushunchalari. Inson tarixning yaratuvchisi va eng ulug’ ijtimoiy qadriyat. Antropologiya - inson to`g’risidagi fan. Insonning jamiyatdagi o`rnini zamonaviy talqinlari. Insonning tabiati va mohiyati. Inson mavjudligi: tana (jism) va ruh (ma`naviyat uyg’unligi). Inson borlig’i: tabiiy jonzot, biologik zot, ijtimoiy vujud. Insonning ma`naviy - ruhiy olami. Shaxsning tabiiy, ijtimoiy va ma`naviy - psixologik xususiyatlari. Maqsad va manfaatlar inson borlig’ining tamoyillari sifatida.


Mustaqil O`zbekistonda demokratik jamiyat qurish, inson qadri va erkinliklari. Inson manfaatlari, uning moddiy va ma`naviy ehtiyojlari. Islohotlar - inson manfaatlarini ko`zlab amalga oshirilayotgan jarayon. Bozor munosabatlariga o`tish sharoitida ijtimoiy himoya qilish tamoyili.
Inson muammosini o`rganishning tarbiyaviy zarurati va ahamiyati. O`zbekistonda ozod Vatan va erkin hayot qurish vazifalarining yoshlar ma`naviy kamoloti bilan uyg’unligini ta`minlash - zamonaviy ta`lim-tarbiya ishining mezoni sifatida.



Download 56.89 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling