Referati tayyorladi: ek-64 guruh talabasi xodjamov asliddin

Eksport va import.Tovarlar va xizmatlar eksporti tovarlarga egalik huquqini o'zgartiradigan mamlakat rezidentlari va dunyoning qolgan qismi o'rtasidagi barcha operatsiyalarni, savdo ostidagi tovarlarning sof eksportini, pul bo'lmagan oltinni va rezidentlardan norezidentlarga xizmatlarni o'z ichiga oladi. Ma'lumotlar joriy AQSh dollarida keltirilgan.
Tovarlar eksporti
78 milliard AQSh dollari
Xizmatlar eksporti
9 milliard AQSh dollari
Qishloq xo'jaligi xom ashyosi eksporti
0,7 %
Oziq-ovqat eksporti
54 %
Yoqilg'i eksporti
2,6 %
Rudalar va metallar eksporti
0,1 %
Eksport ishlab chiqaradi
13,5 %
Yuqori texnologiyalar eksporti
466 425 814 milliard AQSh dollari
Yuqori texnologiyalar eksporti (ishlab chiqarilgan eksportning %)
4,4 %
Tovar eksporti
54 884 million AQSh dollari

2021 yilda Argentina uchun tovar va xizmatlar eksporti 87,415 million AQSh dollarini tashkil etdi. Argentina tovarlari va xizmatlari eksporti 2002 yildagi 29,054 million AQSh dollaridan 2021 yilda 87,415 million AQSh dollarigacha o'sdi, o'rtacha yillik sur'at 7,11% ga o'sdi.

Tovarlar va xizmatlar importi ma'lum bir mamlakat rezidentlari va boshqa davlatlar rezidentlari o'rtasidagi barcha operatsiyalarni o'z ichiga oladi. Bitim norezidentdan tovar, xizmat ko‘rsatish yoki pul bo‘lmagan oltinga egalik huquqini rezidentga o‘tkazishni o‘z ichiga oladi.
Tovar importi
59 milliard AQSh dollari
Xizmat importi
13 milliard AQSh dollari
Qishloq xo'jaligi xom ashyosi importi
1 %
Yoqilg'i importi
9,2 %
Oziq-ovqat importi
7,5 %
Import ishlab chiqaradi
77,3 %
Rudalar va metallar importi
3,9 %
AKT tovarlari importi
9 %
40 milliard AQSh dollari2021 yilda Argentina uchun tovar va xizmatlar importi 72,362 million AQSh dollarini tashkil etdi. Argentina tovarlar va xizmatlar importi so'nggi yillarda sezilarli darajada o'zgargan bo'lsa-da, u 2002-2021 yillar oralig'ida o'sish tendentsiyasini saqlab qoldi va 2021 yilda 72,362 million AQSh dollarini tashkil etdi.

2012 yil holatiga ko'ra, ishlab chiqarishning asosiy qismi mamlakat bo'ylab faoliyat yuritayotgan 314 ta sanoat parklarida tashkil etilgan, bu so'nggi o'n yil ichida to'rt baravar ko'p.Sanoatlarning deyarli yarmi Katta Buenos-Ayres hududida joylashgan, ammo Kordova, Rosario va Ushuayya ham muhim sanoat markazlari hisoblanadi; oxirgi shahar 1980-yillarda mamlakatning elektronika ishlab chiqarishning yetakchi markaziga aylandi. Kompyuterlar, noutbuklar va serverlar ishlab chiqarish 2011 yilda 160% ga o'sib, qariyb 3,4 million donani tashkil etdi va mahalliy talabning uchdan ikki qismini qopladi.Argentina, shuningdek, mamlakatda sotiladigan barcha qurilmalarning qariyb 80% ni ta'minlab, uyali telefonlarning muhim ishlab chiqaruvchisiga aylandi.Tarixan import ustun bo'lgan yana bir muhim bo'lim bo'lgan qishloq xo'jaligi texnikasi ham xuddi shunday tarzda 2013 yilga kelib talabning 60 foizini qoplagan mahalliy ishlab chiqarishga almashtirildi. Uyali telefonlar, kompyuterlar va shunga o'xshash mahsulotlarni ishlab chiqarish aslida "yig'ish" sanoati bo'lib, yuqori texnologiyali komponentlarning aksariyati import qilinadi va mahsulotlar dizayni xorijiy mamlakatlardan keladi. Argentina yig'ish ishlari uchun yuqori mehnat xarajatlari mintaqaviy savdo shartnomalari mavjud bo'lgan Lotin Amerikasiga mahsulot sotishni cheklaydi.

2013 yilda mamlakat boʻylab qurilish ruxsatnomalari 15 million m2 dan ortiq maydonni qamrab oldi. Qurilish sektori YaIMning 5% dan ortigʻini tashkil qiladi va qurilishning uchdan ikki qismi turar-joy binolariga toʻgʻri keladi.

2013-yilda Argentinaning elektr ishlab chiqarishi 133 milliard kVt/soatdan oshdi.Bu ko'p jihatdan yaxshi rivojlangan tabiiy gaz va gidroelektr resurslari hisobiga ishlab chiqarildi. Yadro energiyasi ham katta ahamiyatga ega va mamlakat Kanada va Rossiya bilan bir qatorda saraton kasalligini davolashda keng qo'llaniladigan radioaktiv izotop bo'lgan kobalt-60ni eng yirik ishlab chiqaruvchilar va eksport qiluvchilardan biri hisoblanadi.

2020 yilda Argentina dunyodagi eng yirik eksportchi (tovar eksporti boʻyicha) 46-oʻrinni egalladi (65 milliard AQSH dollari), bu global jami eksportning 0,3% ni tashkil qiladi.

Argentina eksporti juda yaxshi diversifikatsiyalangan. Biroq, qishloq xo'jaligi xom ashyosi umumiy eksportning 20% ​​dan ortig'ini tashkil etsa-da, qayta ishlangan oziq-ovqat mahsulotlarini hisobga olgan holda qishloq xo'jaligi mahsulotlari eksportning 50% dan ortig'ini tashkil qiladi. Faqatgina soya mahsulotlari (soya, o'simlik moyi) umumiy mahsulotning deyarli to'rtdan birini tashkil qiladi. Yigirmanchi asrning ko'p qismida Argentinaning asosiy eksporti bo'lgan donlar, asosan makkajo'xori va bug'doy hozirda o'ndan birdan kamroq qismini tashkil qiladi.

Sanoat tovarlari bugungi kunda Argentina eksportining uchdan bir qismidan ko'prog'ini tashkil qiladi. Avtotransport vositalari va avtomobil ehtiyot qismlari sanoat eksportining etakchi o'rinni egallaydi va umumiy mahsulot eksportining 12% dan ortig'i. Qolgan sanoat eksportining katta qismini kimyo, po'lat, alyuminiy, mashinasozlik va plastmassalar tashkil qiladi. Sanoat savdosi Argentina uchun tarixan tanqis bo'lib kelgan va mamlakatning umumiy savdo balansiga qaramay, 2011 yilda ishlab chiqarish savdosi taqchilligi 30 milliard AQSh dollaridan oshdi.Shunga ko'ra, 2011 yilda avtomatik bo'lmagan import litsenziyalash tizimi kengaytirildi va avtomobil sektori uchun qoidalar qabul qilindi, bu kompaniyaning kelajakdagi importi ularning eksporti bilan belgilanadigan modelni o'rnatdi.

1987 yilgacha sof energiya importchisi bo'lgan Argentina yoqilg'i eksporti 1990-yillarning boshida tez o'sishni boshladi va bugungi kunda jami eksportning sakkizdan bir qismini tashkil etadi; tozalangan yoqilg'ilar uning yarmini tashkil qiladi. Xom neft va tabiiy gaz eksporti oxirgi paytlarda yiliga 3 milliard AQSH dollarini tashkil etdi. Tez o'sib borayotgan ichki energiya talabi va neft qazib olishning bosqichma-bosqich kamayishi natijasida 2011 yilda 3 milliard AQSh dollari energiya savdosi kamomadi (17 yil ichida birinchisi) va 2013 yilda energiya taqchilligi 6 milliard AQSh dollari bo'ldi.

Argentina importida tarixan sanoat va texnologik ta'minot, mashinalar va ehtiyot qismlarga bo'lgan ehtiyoj ustunlik qiladi, bu 2011 yildan beri o'rtacha 50 milliard AQSh dollarini tashkil etadi (umumiy importning uchdan ikki qismi). Iste'mol tovarlari, shu jumladan avtotransport vositalari qolgan qismining katta qismini tashkil qiladi.Argentina uchun xizmatlar savdosi tarixan defitsitga uchragan va 2013-yilda bu defitsit 4 milliard AQSH dollaridan oshdi va xizmatlar importi 19 milliard AQSH dollarini tashkil etdi.2002 yil inqirozi davrida mamlakatning surunkali joriy balansi taqchilligi o'zgartirildi va 2002 va 2009 yillar oralig'ida joriy hisobning o'rtacha 7 milliard AQSh dollari profitsiti qayd etildi; bu profitsit keyinchalik ancha qisqardi va 2011 yildan beri biroz salbiy bo'ldi.

Tayyorladi:Asliddin Xodjamov