Reja: Asosiy vositalar haqida tushuncha

6.Inventarizatsiya turlari
Inventarlash jarayonida aniqlangan hisobga olinmagan asosiy vositalar, ortiqcha chiqish aniqlangan sanadagi aynan shunga o'xshash asosiy vositalarning bozor qiymati bo'yicha ularning haqiqiy ahvolini hisobga olgan holda baholanadi, belgilangan tartibda tashkilot hisobiga qabul qilinadi hamda buxgalteriya hisobida 01 «Asosiy vositalar» hisobvarag'ining tegishli analitik hisobvaraqlari debetida va 273 «Inventarlash natijasida ortiqcha chiqqan mol-mulklar» analitik hisobvarag'ining kreditida aks ettiriladi.
Inventarlash jarayonida aniqlangan hisobga olinmagan asosiy vositalar summasiga
Debet: 01-hisobvaraqning tegishli analitik hisobvaraqlari
Kredit: 273
Inventarlash natijasida kamomad chiqqan asosiy vositalar summasiga (agarda moddiy javobgar shaxsdan undirilmasa):

1. 
   hisoblangan eskirish summasini hisobdan chiqarilishi
   

Debet: 02-hisobvaraqning tegishli analitik hisobvaraqlari
Kredit: 01-hisobvaraqning tegishli analitik hisobvaraqlari

2. 
   qoldiq qiymatini hisobdan chiqarilishi
   
3. 
   Debet:231, 241, 251, 261 yoki 271 analitik hisobvaraqlarning tegishlisi
   
4. 
   Kredit: 01-hisobvaraqning tegishli analitik hisobvaraqlari
   

1. 
   Inventarlash natijasida kamomad chiqqan budjet mablag'lari hisobidan sotib olingan yoki sotib olinish manbasi noaniq bo'lgan asosiy vositalar summasiga (agarda moddiy javobgar shaxsdan undirilsa) hisoblangan eskirish summasining hisobdan chiqarilishi Debet:02-hisobvaraqning tegishli analitik hisobvaraqlari Kredit: 01-hisobvaraqning tegishli analitik hisobvaraqlari
   
2. 
   qoldiq qiymatini hisobdan chiqarilishi
   

Debet:231, 241, 251, 261 yoki 271 analitik hisobvaraqlarning tegishlisi Kredit: 01-hisobvaraqning tegishli analitik hisobvaraqlari

4. 
   aybdor shaxsdan undiriladigan summaning budjet daromadlariga hisoblanishi
   

Debet:170 Kamomadlarga doir hisob-kitoblar
Kredit: 160 budjetga to’lovlar bo'yicha budjet bilan hisob-kitoblar

4. 
   aybdor shaxs tomonidan tashkilot g'aznasiga kamomad summa­sining toianishi
   

Debet:120 Milliy valutadagi naqd pul mablag’iari Kredit: 170 Kamomadlarga doir hisob-kitoblar

4. 
   kamomad summasini hisobvaraqqa kirim qilinishi Debeti 13 Boshqa budjetdan tashqari mablag’iar Kredit: 120 Milliy valutadagi naqd pul mablag’iari
   
5. 
   mablaglarni budjet daromadiga o'tkazib berilishi
   

Debet: 160 budjetga to’lovlar bo'yicha budjet bilan hisob-kitoblar Kredit: 113 Boshqa budjetdan tashqari mablag’iar Inventarlash natijasida aniqlangan kamomadning aniq aybdori topilmagan yoki moddiy javobgar shaxslardan undirib olish imkoni boimagan hollarda, kam chiqqan asosiy vositalarni hisobdan chiqarilishidan ko'rilgan zarar tashkilot hisobiga olib boriladi va buxgalteriya hisobida uning dastlabki (tiklanish) qiymatini hisobdan chiqarilishi 01 hisobvaraqning tegishli analitik hisobvaraqlari kreditida, qoldiq qiymatini hisobdan chiqarilishi kirim qilish manbasidan kelib chiqqan holda haqiqiy xarajatlarni hisobga oluvchi 231, 241, 251, 261 yoki 271 analitik hisobvaraqlarning debetida, hisoblanga1n eskirish summasini hisobdan chiqarilishi esa 02-hisobvaraqning tegishli analitik hisobvaraqlari debetida aksettiriladi.