Reja axborot xavfsizliginingasosiy tushunchalari Axborot xavfsizligini ta’minlash darajalari (huquqiy, tashkiliy, texnik). Kriptografiyaning asosiy tushunchalari va tarixi. Axborot xavfsizligi tushunchalari


Ma’lumotlardan foydalanishni mantiqiy nazorati


Download 0.95 Mb.
bet18/18
Sana18.06.2023
Hajmi0.95 Mb.
#1563794
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   18
Bog'liq
amaliyot

Ma’lumotlardan foydalanishni mantiqiy nazorati.
Ruxsatlarni nazoratlash sohasi quyidagi qism sohalardan iborat:

  • Identifikatsiya

  • Autentfikatsiya

  • Avtorizatsiya

Avtorizatsiya-identifikatsiya, autentifikatsiya jarayonlaridan o‘tgan foydalanuvchi uchun tizimda bajarishi mumkin bo‘lgan amallarga ruxsat berish jarayonidir.
Avtorizatsiya tushunchasi odatda foydalanishni boshqarish tushunchasi bilan sinonim sifatida ham foydalanadi.
Foydalanish boshqarish – subyektni obyektga ishlash qobiliyatini aniqlashdir.



Subyekt – bu inson, dastur, robot, jarayon va hakazo bo‘lishi mumkin
Obyekt – bu ma’lumot, resurs, jarayon va hakazo bo‘lishi bo‘lishi mumkin.
Foydalanishni boshqarish quyidagi usullari mavjud:

  • Diskratsion foydalanishni boshqarish usuli (Discretionary access control, DAC);

  • Mandatli foydalanishni boshqarish usuli (Mandatory access control, MAC);

  • Rolga asoslangan foydalanishni boshqarish usuli (Role-based access control, RBAC);

  • Attributlarga asoslangan foydalanishni boshqarish usuli (Attribute-based access control, ABAC).

Tizimda ushbu foydalanish usullari bir-biridan alohida-alohida foydalanishi talab etilmaydi va ularning kombinatsiyasidan ham foydalanish mumkin.



Download 0.95 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   18




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling