Reja: Bank tavakkalchiligi klassifikatsiyasi va tavsifi

Bank balansi tahlili va uni bank risklarini pasaytirishga ta'siri

Risk darajasini bank faoliyatida ulchash mumkin degan nuqtai- nazardan kelib chiqqan holda risklarga qarshi ko'rilgan chora-tadbirlar natijasini ham o'lchash mukin bo'ladi va u olingan daromad hamda mijozlar ishonchidan iborat bo'ladi deyish mumkin. Chunki mijozlar bank tanlash xuquqiga ega bo'lganliklari sababli ular faqat ishonchli banklarga murojat etadilar. Bank faoliyatidagi operatsiyalarning risklilik darajasini o'rganishga bo'lgan harakatlar natijasida 1988 yilda Bazclu konventsiyasida qabul qilingan va bu ko'rsatgichlar asosida respublika banklari tomonidan o'tkazilaetgan aktiv operatsiyalar faoliyatini risklilik darajasi bo'yicha Markaziy bank tomonidan maxsus qabul qilingan qo‘llanma asosida tahlil o‘tkazishimish mumkin. Quyidagi A va banklarining operatsiyalarining riskliligini tahlil qilish mumkin.
Quyidagi jadvaldan ko'rinib turibdiki ikala bankda ham aktiv operatsiyalar diversifikatsiyasi konikarli emas Bundan tashqari mablag'laming juda katta qismi riskli iaravonlarea yuborilgan. A bank bo'yicha bu ko'sateich 90 foizdan vuaori. bank bo'yicha esa 93 foiz atrofida bo'lib bu bankning risklilik darajasi A bankdan ko'ra yuqoriroqdir. Ikkala bank ham yuqori foyda olishga intilganligi operatsiyalar risklilik darajasidan ko'rinib turibdi. Bundan tashqari bu banklarda boshqa bank operatsiyalari bo'yicha tajribaning yuqligi ham bo'lishi mumkin.
Tijorat banklari faoliyatidagi risklar darajasining ko'tarilishi o'z navbatida quyidagilarga bog'liq bo'ladi:

• 
  muammolaming favqulotda paydo bo'lishi va ularga qarshi chora ko'rishningimkoni bo'lmasligi. (bo'lar qatoriga tabiy ofatlami ham kiritish mumkin.);
  
• 
  Qo'yilgan vazifaning uzgarishi, oldingi davr tajribasiga mos kelmasligi (Utishdavridagi tijorat banklariga ayniqsa muhimdir.);
  
• 
  bank rahbariyati tomonidan zarur chora - tadbirlar qabul qilinmasligi oqibatidamoliyaviy zararlar ko'rish;
  

Tijorat banklari faoliyati eng avvalo foyda olishga qaratilganidek barcha foyda beruvchi operatsiyalar o'z navbatida har xil darajaga ega bo'lgan holda riskka tobedir. (3-jadvalga karalsin) Respublikamiz sharoitida ya’ni utish davrida tijorat banklari risklami urganishlarida kuyidagilarga etibor berishlari talab etiladi.