Reja: Boshlang`ich sinflarda ona tili o`qitish metodikasi fanining predmeti va vazifalari

Ichda o`qish ham tovushga asoslangan, lekin unda ovozsiz o`qiladi.
Shivirlab o`qish yarim ovoz bilan o`qishdir. Malakali kitobxon o`qishning har uch turini bilishi zarur.
Ovozli o`qishning ham, ovozsiz ichda o`qishning ham, shivirlab o`qishning ham o`z qo`llanish o`rni va afzalliklari hamda kamchiliklari bor. Masalan, 2-sinf o`quvchilari ichda o`qiganda kam so`z o`qiydi, so`zning ma`nolarini tushunmay qoladi, o`qiganlarining mazmunini to`Iiq o`zlashtira olmaydilar.
Psixologik izlanishlar shuni ko`rsatadiki, o`qishni endi o`rganayotgan o`quvchilar o`qilayotgan matnni tushunib borishlari uchun eshitish sezgisiga ham e`tibor qaratganlar. Ikkinchidan, 2-sinf o`quvchilarida o`qish ko`nikmalari yaxshi shakllanmagani uchun ichda o`qish jarayonida ayrim so`zlarni noto`g`ri o`qish natijasida uning ma`nosini tushunmaganlar. Shularni nazarda tutgan holda, 1-2 sinflarda ovozli va shivirlab o`qishdan foydalaniladi.
3-4 sinflarda ovozli o`qish bilan birga ichda o`qishdan ham foyda­laniladi. Bu sinflarda ichda o`qish ancha samarali bo`ladi, lekin bunda ichda o`qish mexanik o`qishga aylanmasligi kerak. Ichda o`qish biror maqsadga yo`naltirilishi, ya`ni quyidagicha turli topshiriqlar asosida ichda o`qitilishi lozim:
— She`rni ichingizda o`qib, ifodali o`qishga tayyorlaning.
— Ichda o`qing, ma`nosi tushunarsiz so`zlarni aniqlab, lug`at daftaringizga yozing. Lug`atdan foydalanib, ularning ma`nosini izohlashga harakat qiltng.
— Hikoyani ichingizda o`qib, uni qismlarga bo`ling.
— Ichingizda o`qib, ovoz chiqarib to`g`ri o`qishga tayyorlaning.
— Ichingizda o`qing. Tabiatning ko`rinishi tasvirlangan o`rinni toping.
Bu kabi topshiriqlar sinfdan sinfga o`tgan sari murakkablashib boradi. Bunda o`quvchilarning asarni qanchalik idrok etganliklari tekshirilib borilishi zanir.
Ichda o`qish quyidagi afzaliiklarga ega:
1. Bir vaqtning o`zida butun sinf o`quvchilari o`qiydi.
2. O`quvchilarda asar matni ustida mustaqil ishlash ko`nikmalari takomillashadi.
3. O`qituvchi har bir o`quvchining mustaqil ishlash jarayonida o`zlashtirish darajasini aniqlaydi.
4. Ichda o`qishda ongli o`qishga talab va e`tibor kuchayadi. Ichda o`qishda o`qituvchi o`quvchilar o`qishidagi kamchiliklarni aniqlay olmaydi. Bu undan foydalanishni cheklab qo`yadi.