Davlat hokimiyatini amalga oshirish mexanizmi tushunchasi
Davlat hokimiyatini amalga oshirish mexanizmi va uni tushu-nish davlat va huquq nazariyasi fanida muhim orin egallaydi, ayni paytda bu masalada ilmiy -nazariy adabiyotda umumiylik mavjud deyish ham mushkul.
Har qanday davlat oldiga qoygan maqsad va vazifalarini davlat organlari tizimi orqali amalga oshiradi. Davlat hokimiyatining institutsiyaviy asosi - bu davlat hokimiyatini amalga oshiruvchi organlar tizimi bolib, u murakkab ichki tuzilishga ega.
Malumki, ilmiy adabiyotda davlatga jamiyatdagi eng muhim ommaviy-siyosiy tashkilot sifatida qarash mavjud.
Keng manoda,davlat bu-muayyan davlatning butun aholi-sini qamrab oladigan iyerarxik- pogonaviy tashkilot bolib, bunda aholi davlatning substansional unsurini tashkil etadi.
Shu joyda faqat bir holatni takidlash lozim, bu ham bolsa yuqorida aytilgan apparatning ozi ham bir tashkilot,tashkiliy shakl sifatida namoyon boladi. Bundan xulosa shuki, davlatning institutsiyaviy unsuri, bu - davlat hokimiyatini amalga oshiradigan pogonaviy tashkilot yoki tor manodagi hokimiyat tashkilotidir. Mana shu tor manoda tushuniladigan, yani davlat hokimiyatini amalga oshiradigan tashkilot «davlat hokimiyati apparati»,» yoki «davlat mexanizmi» kabi tushunchalar orqali ifodalanadi .
Biroq, ayrim olimlarning fikricha «Davlat mexanizmi» tushunchasi «davlat apparati» tushunchasidan kengroq, aniqrogi, davlat apparati asosan, oz ichiga faqat davlat organlari tizimini olsa, davlat mexanizmi esa oz ichiga davlat organlaridan tashqari, yana kuch ishlatishga vakolatli maxsus tuzilmalar, majburlov apparatini, davlat hokimiyati-ning moddiy vositalarini ham oladi.
Davlat mexanizmiga qonun chiqaruvchi organlar, ijro organlari, sud va boshqa organlar, hamda zarur hollarda majburlov qollashga vakolatli tuzilmalar(armiya,ichki qoshin-lar,turmalar va shunga oxshash) kiradi»1.
Takidlash kerakki, ilmiy adabiyotda davlat mexanizmiga odatda quyidagicha tipik tarif berishadi:
Do'stlaringiz bilan baham: |