Reja: Destruktiv xulq

Mavzu: Destruktiv xulq psixologiyasi
Reja:
1.Destruktiv xulq psixologiyasining mohiyati
2.Ushbu sohada ish olib borgan olimlar
3. Talaba shaxsining destruktiv xatti-harakatlarga moyilligi: muammoga kirish
Annotatsiya: Maqolada talaba shaxsining destruktiv xatti-harakatlarga moyilligini baholash masalasi ko'rib chiqiladi. Shaxsning buzg'unchi xulq-atvorining nazariy jihatlarini ko'rib chiqish amalga oshirildi. Yovuzlikning tabiati haqidagi nazariyalar Xobbs, Immanuil Kant, Vilgelm Reyx va Erich Fromm kabi faylasuflar tomonidan ko'rib chiqiladi. Ekstremizmning ijtimoiy-psixologik omillari yoritilgan, o‘quvchining ekstremistik va terroristik tashkilotga a’zo bo‘lish belgilari bayon etilgan. Yoshlar ekstremistik ko‘rinishlarining oldini olish bo‘yicha ijtimoiy-psixologik strategiyalarni shakllantirish bo‘yicha nazariy o‘rganish o‘tkazildi.

Kalit so‘zlar: Destruktiv xulq-atvor, ekstremizm, ekstremizmning psixoprofilaktikasi, ekstremizmning ijtimoiy-psixologik omillari, deviant xulq-atvor.

«Destruktiv xulq-atvor psixologiyasi» o’quv fani «Deviant xulq-atvor psixologiyasi» nomi bilan olib boriladigan fanlararo tadqiqotlar yo’nalishi mazmunini uzida aks ettiradi. Deviant xulq-atvor turli tumanligini talabalar tomonidan tushunishda stereotiplar va xurofotlarni yengish maqsadida mazkur muammo doirasidagi ma’lumotlar kulami «Destruktiv xulq-atvor psixologiyasi» fanida qarab chiqiladi. Mazkur tushuncha gumanistik psixologiya goyalarini aks ettirib, uning tayanch goyasi shunga uxshash xulq-atvorning psixologik sabablarini izlash va uni shaxs barkamolligi, uziga xosligi, konstruktivligi nuqtai nazaridan qarab chiqishdir.
«Destruktiv xulq-atvor psixologiyasi» o’quv fani «Deviant xulq-atvor psixologiyasi» nomi bilan olib boriladigan fanlararo tadqiqotlar yo’nalishi mazmunini uzida aks ettiradi. Deviant xulq-atvor turli tumanligini talabalar tomonidan tushunishda stereotiplar va xurofotlarni yengish maqsadida mazkur muammo doirasidagi ma’lumotlar kulami «Destruktiv xulq-atvor psixologiyasi» fanida qarab chiqiladi. Mazkur tushuncha gumanistik psixologiya goyalarini aks ettirib, uning tayanch goyasi shunga uxshash xulq-atvorning psixologik sabablarini izlash va uni shaxs barkamolligi, uziga xosligi, konstruktivligi nuqtai nazaridan qarab chiqishdir.
Jamiyatda o‘rnatilgan ijtimoiy me’yorlardan chetga chiqqan holatlarini o‘rganuvchi deviant xulq-atvor sotsiologiyasi muammolari O‘zbekistonda istiqlol sharofati bilan o‘rganila boshlandi. Deviant xulq-atvorning turli ko‘rinishlarini mamlakatimiz olimlari o‘z tadqiqot ob’ektlari doirasida o‘rganganlar. Respublika faylasuflari X.Shayxova, Q.Nazarov, M.Xolmatova, N.Komilov (shaxs tarbiyasida ma’naviy-axloqiy tarbiya ta’siri masalalari), sotsiolog M.B.Bekmurodov (ijtimoiy me’yorlarga jamoatchilik fikrining ta’siri jarayonlari), huquqshunoslar A.Qulahmetov, Y.Karaketov, M.Usmonaliev (jinoyatchilikning umumiy jihatlari va o‘smirlar jinoyatchiligi masalalari), psixolog olimlar G‘.B.Shoumarov, N.A.Sog‘inov, S.A.Axunjanova, Z.R.Qodirova, E.Sh.Usmonov, B.M.Umarov, pedagog-olimlar O.Musurmonova, D.J.Sharipovalarning olib borgan ilmiy ishlarini shunday ishlar jumlasiga kiritish mumkin.

Xulq-atvorni tahlil qilish xatti-harakatlarning an'anasiga asoslangan
va xulq-atvorni o'zgartirish uchun o'qitish printsiplaridan foydalanadi.
Psixologiyaning ayrim bo'linmalari asosiy tushunchalarni tushunishga
harakat qiladilar, ammo xulq-atvori psixologiyasi ruhiy sabablarga
ko'ra emas, balki xatti-harakatlarga qaratiladi.

Jamiyatda insonlar faoliyati, xatti-harakatlari va xulq-atvorlarini ijtimoiy me’yorlar boshqaradi. Ijtimoiy me’yor jamiyat boshqaruvining ajralmas qismi bo‘lib, shaxs yoki ijtimoiy guruh xulq-atvorini muayyan sotsial muhitga moslashtiruvchi qoidalar majmuidir. Ijtimoiy me’yorning bir necha turlari mavjud bo‘lib, huquqiy, axloqiy, diniy hamda urf-odatlarga oid me’yorlar shular jumlasidandir.

Jamiyatda insonlar faoliyati, xatti-harakatlari va xulq-atvorlarini ijtimoiy me’yorlar boshqaradi. Ijtimoiy me’yor jamiyat boshqaruvining ajralmas qismi bo‘lib, shaxs yoki ijtimoiy guruh xulq-atvorini muayyan sotsial muhitga moslashtiruvchi qoidalar majmuidir. Ijtimoiy me’yorning bir necha turlari mavjud bo‘lib, huquqiy, axloqiy, diniy hamda urf-odatlarga oid me’yorlar shular jumlasidandir.