Reja: Fannining predmet va vazifalari. Axborot komplekslari va texnologiyalari haqida tushuncha. Axborot texnologiyalarining rivojlanish bosqichlari. Axborot texnologiyalarining tasnifi. Iqtisodiyot va jamiyatning rivojlanishida axborot texnologiyalarining

Ikkinchi avlod EHMlari informatsiya kiritish-chiqarish jarayonini boshqarishni markazlashmagan shaklda amalga oshirib, markaziy protsessorga xilma-xil tashqi qurilmalarni moslashtirib ulash imkonini beradi. Bu avlod EHMlarida kiritish-chiqarish qurilmalarining turlari birmuncha ko`paytirilib, tashqi xotira sig`imi ancha kengaytirildi. Programmalashtirishda universal va algoritmik tillar, tarjimonlar (translyatorlar va interpretatorlar), programmalar kutubxonasi va hokazolarni qo`llash imkoniyati yaratildi.
Aloqa vositasi bo`lib (interfeys) programmalashtiriladigan maxsus protsedura tili xizmat qilardi. Shunga mos ravishda operatsion sistemalar paydo bo`lib, foydalanuvchi bajarishi lozim bo`lgan vazifani ma’lum bir protsedura tilida qabul qilish imkoniyatiga ega bo`ldi. Ikkinchi avlod EHMlari faqatgina muhandislik va ilmiy hisob-kitob ishlari uchungina ishlatilmay, kiritish va chiqarish informatsiya hajmi juda ko`p bo`lgan iqtisodiy va informatsion masalalarni yechish uchun ham foydalanildi. Ikkinchi avlod EHMlarining birinchisi "Razdan-2" bo`lib 1961 yili Yerevan shahrida yaratildi. 60-chi yillar ichida ikkinchi avlod EHMlarining 30 dan ortiq modellari yaratilib, ularning ko`plari seriyalab ishlab chiqarildi ("Minsk- 2", 1963 yilda "Minsk-22", BESM-4, "Ural-11", 1964 yilda "Ural-15", 1965 yildan keyin BESM-6, "Mir", "Nairi", "Dnepr" va boshqalar) .
Ikkinchi avlod EHMlari o`sha davr uchun nisbatan katta tezlikka ega edi. Masalan, BESM-6 nomli EHMning tezligi sekundiga 1 mln. operatsiyaga teng. Ular ishonchliligining yuqoriligi, oldingi avlodga nisbatan kam elektr energiyasi talab qilishi bilan ajralib turardi.
Uchinchi avlod EHMlari 60-yillarning oxiri va 70-yillarning boshlariga to`g`ri kelib, ular integral sxemalarda tuzilgan edi (IS). Integral sxema - bu nihoyatda kichik elektron sxema bo`lib, kremniyli plastinkada bir qancha mayda tranzistorlardan va boshqa elementlardan tuzilgan va ma’lum bir funktsiyani bajarishga moslashgandir. Bu sxemadagi elementlarning hammasi germetizatsiyalashtirilgan plastmassali qutichaga joylashtiriladi.
Ikkinchi yo`nalishi esa arzon, o`ta kichik bo`lgan hisoblash mashinalari (bularga mikro EHMlar, yoki mikrokompyuterlar) ni yaratish kiradi. Mikrokompyuterlarning o`zagi bo`lib unga mos bo`lgan mikroprotsessor xizmat qiladi. Hozirgi vaqtda yaratilgan mikrokompyuterlar xotira sig`imi, operatsiyalarni