Reja: Harakatlanuvchi o'rtacha turlari

---

MAVZU: HARAKATLANUVCHI O'RTACHA INDIKATORI
(Moving Average)
REJA:
1. Harakatlanuvchi o'rtacha turlari
2. Ko'rsatkich Savdoda o'rtacha ko'rsatkichlar
3. Harakatlanuvchi o'rtacha strategiyalar

---

HARAKATLANUVCHI O'RTACHA TURLARI
Harakatlanuvchi o'rtacha indikatorining to'rtta asosiy turi mavjud:
SMA (oddiy);
SMMA (tekislashtirilgan);
EMA (eksponensial);
LWMA (chiziqli - vaznli).
Eng keng tarqalgan oddiy va eksponensial harakatlanuvchi o'rtacha.
Keling, ularni batafsil ko'rib chiqaylik.
SMA

---

oddiy harakatlanuvchi o'rtacha
Oddiy harakatlanuvchi o'rtacha qiymatlar narx jadvalidagi elementar
egri chiziqlardir. Ularning asosiy vazifasi - keyingi harakat vektorini
aniqlash uchun valyuta juftlaridagi tebranishlarni tekislash yoki filtrlash.
Oddiy harakatlanuvchi o'rtacha (SMA) ma'lum bir vaqt uchun o'rtacha
narxni hisoblash yo'li bilan shakllanadi. Valyuta juftligining yopilish
narxlari yig'indisi ko'rib chiqilayotgan davrlar soniga bo'linadi. Ushbu
egri chiziqlar tufayli yaqin o'tmishdagi harakatning umumiy yo'nalishini
ko'rish va kelajakdagi vektorning qisqa muddatda qanday bo'lishini
taxmin qilish mumkin.
Shuni yodda tutingki, oddiy harakatlanuvchi o'rtachalar, boshqa barchasi
kabi, biroz kechikish bilan ishlaydi.
Ko'rib chiqilayotgan davr qanchalik uzoq bo'lsa, hosil bo'lgan egri chiziq
shunchalik silliq bo'ladi va u o'zgarishlarga shunchalik sekinroq ta'sir
qiladi. Bu shuni anglatadiki, sizda o'z vaqtida kirish yoki chiqish uchun
ulgurmasligingiz mumkin.
Boshqa tomondan, SMA-dan qisqa muddatda foydalanish xavfli, chunki
treyderning qarori asossiz ravishda shoshilinch bo'lib chiqishi mumkin.
Bunday ko'rsatkichlar ko'pincha, masalan, tasdiqlanmagan, ammo
muhim yangiliklarning paydo bo'lishi natijasida yuzaga keladigan
"shovqin" (trenddan sezilarli qisqa muddatli og'ishlar) ni etarli darajada
filtrlamaydi. Bunday ko'tarilishga reaksiyaga kirishib, siz o'z
pozitsiyangizni muddatidan oldin yopishingiz yoki ochishingiz mumkin,
bu foydaning katta qismini yo'qotadi.

---

Mutaxassislar oddiy harakatlanuvchi o'rtacha ko'rsatkichlardan faqat
bozorda barqaror trend mavjud bo'lganda foydalanishni tavsiya qiladi.
Fleyt davrlarda SMAlar samarasiz, chunki ular juda ko'p noto'g'ri
signallarni yaratadilar, ko'pincha ularni e'tiborsiz qoldirish qiyin.
Ushbu vositaning kamchiliklari orasida, shuningdek, ko'rsatkichlar eski
yoki juda yaqinda bo'lishidan qat'i nazar, barcha ma'lumotlarni teng
ravishda baholashini ta'kidlash kerak. Biroq, harakatlanuvchi o'rtacha
(oddiy) indikator trend qachon tugashi yoki boshlanishini aniqlashning
eng ishonchli usullaridan biridir. Ular barcha mashhur texnik
ko'rsatkichlarda asosiy yoki yumshatuvchi omil sifatida faol
foydalanilgani ajablanarli emas.
EMA
Eksponensial harakatlanuvchi o'rtacha

---

Eksponensial harakatlanuvchi o'rtacha ko'rsatkichlar Harakatlanuvchi
o'rtachaga an'anaviy ravishda xos bo'lgan kechikishni kamaytirishni
xohlaganda qo'llaniladi.
Agar ikkinchisi narx o'zgarishiga ikki marta munosabat bildirsa (yangi
qiymatni qabul qilish va uni o'rtacha hisobdan olib tashlashda), u holda
EMA buni faqat bir marta - olingandan keyin amalga oshiradi.
Ushbu xususiyat tufayli yangi ma'lumotlarga ko'proq og'irlik beriladi,
ya'ni indikator tekislash sifatini yaxshilash bilan birga joriy
o'zgarishlarga tezroq ta'sir qiladi.
Eksponensial egri chiziqlar harakatlanuvchi o'rtachalarning barcha
turlaridan eng ishonchlisi hisoblanadi.
EMA (eksponensial harakatlanuvchi o'rtacha) ni hisoblash uchun oxirgi
yopilish narxining ma'lum foizi oldingi MA qiymatiga qo'shiladi. Uzoq
vaqt davomida yangi ma'lumotlarga berilgan og'irlik qisqaroq davrlarga
qaraganda kamroq. Bu shuni anglatadiki, ko'rib chiqilayotgan interval
qanchalik kichik bo'lsa, narxlar jadvalida real o'zgarishlar qanchalik aniq
ko'rsatiladi. Yon ta'sir - bu noto'g'ri signallarga sezuvchanlikning oshishi.
EMA yordamida bozor qayerga aylanishini taxmin qilishning iloji yo'q,
ammo teskari o'zgarishlar tugagandan so'ng treyderga optimal kirish /
chiqish nuqtasini tezda aniqlash imkoniyati beriladi.

---