Reja: ildizmevalilar

Xulosa
. Ildizida ozika modda tuplaydigan o`simliklarga ildiz

mevalilar deb aytiladi. Ildizmevalilarga kuyidagi o`simliklar kiradi: qand lavlagi, xashaki lavlagi va osh lavlagi, sabzi, bryukva va turneps. Bu o`simliklar tarkibida yengil xazm buladigan oksil, uglevodlar va vitaminlar bor. Ildizmevalilar qand ishlab chikarishda va chorva mollari uchun ozika sifatida katta axamiyatga ega. Ildiz mevalilarni barglari xam chorva mollari uchun muxim axamiyatga ega, ularni barglari tuyimli bo`lib bargida vitaminlar kup buladi.

Qishda ildizmevalilarni saqlashda maxsulotlarni terishdan boshlanadi. Bunda shu narsa aniqki ildiz mevalarning barglari qo’l yordamida olib tashlanmaydi chunki y sharoitida saqlashda xalq sllaridan foydalaniladi. Yerga oz miqdorda urib yoki bir biriga asta uish natijasida tozalanadi. Oldindan tayyorlanib qo’yilgan ildizmevlilarni bir boshidan zararli mikroorganizmlardan zararlanmaganligi tekshirib chiqiladi aks xolda birdona zararlangan ildizmevali bo’lsa xam maxsulotlarimizning barini zararlab qo’yishimiz va buning oqibatida bir qancha tabiiy yo’qotish bo’lishi mumkun. Ildizmevalilarni xalq usullari bilan saqkashda ularni xali sovuq tushmasidan oldin terib tayyorlab qo’yishimiz zarur. Yomg’ir yog’masa to’g’ridan to’g’ri bog’ maydonlarida ishni amalga oshirishimiz mumkun bo’ladi. Ularni xalq usullarida saqlashda tayyorlangan sabzavotlarni 1-2 kun yaxshilab quritib olamiz. Barcha ildizlarimolinib tashlanadi, 5-7 sm uzunlikda ushlab asosiy ildizlarini biroz qayiramiz. Sabzavotlarni bunday usulda saqlashda optimal sharoit yani harorat 0 dan +2 darajada , namlik 90-92% , ildizmevalarni quruq qum qutilarida saqlash yuqori natija beradi. Uy sharoitida esa yog’och yashiklarga o’xshagan idishlardan foydalanish mumkun. Bir xilda teriladi va oraliq masofani saqlagan xolda orasidan xavo o’tib turadigan qilib qorong’ joyda saqlanadi bu esa xalq usullarining eng foydali kamxarj usullaridan biri xisoblanadi.

Zararkunandalarga karshi usuv davrida onait-57% gektarga 1,5 lG' ga purkaladi, uzun burun kungiz, tunlama, burgachalarga karshi zalon 30% l va zalon 35% kullaniladi (gektariga 3,0-3,5 l). Xar sugorishdan keyin kator orsiga ishlov beriladi. Xar sugorishdan ke yin kator orasiga ishlov beriladi. Lavlagi texnik yyetilganda il-dizmevasi yirik,bargi sargayganda xosilni yigishtirib olish mumkin. Xosilni yigishdan oldin oktyabr-noyabr oylarida bargi KIR-1-5 da urib olinib,ildizmevasi traktorlarga urnatilgan maxsus lavlagi kutargichlarda yoki guzapoya kovlagichlarda kovdvnadi.

Lavlagi ildizidan yukori xosil olishda yagonalashga boglik. Yagona kilish kup mexnatni talab kiladi, shuning uchun bir Urug`li navlarni anik ekishga xarakat kilib mexnat sarfini kamaytirish mumkin. Lavlagi uz davrida suvni kup sarf kiladi. ! s ildiz barg yaratish uchun 120-135 s suv sarf buladi. Usuv davrida tuprok namligini 70% atrofida saklab turish kerak. Usuv davrida lavlagi 6-12 martagacha sugoriladi.

82-18 Q.X.M.T

DURDONA TURDALIYEVA.