Reja: Internet xizmatlari Elektron pochta Forumlar Internet domen tizimi

 
 
 

---

8 
4. Internet domen tizimi 
Internet domen nomlari Internet manzillarida ishlatilib, ular mamlakat 
nomlarini, tashkilot va korxonalar faoliyatini anglatadi. 
O'zbekiston milliy Internet resurslari 
• www.uz – milliy axborot qidiruv tizimi 
• mail.uz – milliy elektron pochta xizmati 
• ziyonet.uz – axborot ta'lim tarmog'i 
• uforum.uz – muhokama veb portali 
• edu.uz – O'zbekiston ta'lim portali 
• aci.uz - O'zbekiston aloqa va axborotlashtirish agentligi portali 
• mtrk.uz – milliy teleradiokompaniya veb sayti 
 
5. Internetda ma'lumotlarni izlash 
Internet tarmog'i juda tez sur'atda usib bormoqda, shuning uchun yuz 
milliardlab veb-sahifalar va yuz millionlab fayllar orasidan kerakli ma'lumotni 
topib olish qiyin muammo bo'lib qolmoqda. Internetda ma'lumotlarni izlashning 
uch asosiy usuli maqjud bulib, bular: 
1. Veb sahifa manzili orqali. Bu usul qidiruvning eng tezkor usulidir, lekin 
bu usuldan faqat sahifa yoki faylning aniq manzilini bilgandagina foydalanish 
mumkin. 
2. Gipermurojaatlar orqali harakatlanish. Bu usul nisbatan qulayroq izlash 
usuli hisoblanadi, agarki qidirilayotgan hujjat (yoki ma'lumot) ma'no jihatidan joriy 
sahifaga yaqinroq bo'lsa. 
3. Qidiruv tizimlariga murojaat qilish. Gipermurojaatlar orqali izlashda 
internet tarmog'ining axborot muhitida uzoq va cheksiz bir sahifadan boshqasiga 
o'tib “sayohat” qilib yurish mumkin va dunyo bo'ylab ko'p millionlab veb sahifalar 
borligini e'tiborga olsak, kerakli ma'lumotni topish ehtimoli qanchalik kamligi 
anglash qiyin emas. 

---

9 
Bunday hollarda maxsus qidiruv tizimlaridan foydalaniladi.
Qidiruv 
serverlarining 
manzillari 
internetda 
ishlaydigan 
har 
bir
foydalanuvchiga juda tanish.
Ular: yandex, google, rambler, yahoo, msn va boshqalar.
Qidiruv tizimlari – bu internetda izlash imkoniyatini beruvchi web sayt.
Aksariyat qidiruv tizimlari butun jahon to'ridan (internetdan) ma'lumotlarni
izlaydi, lekin ftp-serverlardan fayllar izlovchi, internet magazinlardan tovarlar
izlovchi tizimlar ham mavjud.
Ishlash printsipiga qarab qidiruv tizimlari ikki turga bo'linadi:
- Qidiruv kataloglari;
- Qidiruv indekslari.