Reja: Jismlarning yorug‘lik xossalari

I. Yo‘nalgan (ko‘zguli) qaytarish yoki o‘tkazish;
II. Tarqoq (qorishik) qaytarish yoki ugkazish;
III. Yo‘nalgan-tarqoq qaytarish yoki o‘tkazish.


I. Yo‘nalgan qaytarish quyidagi qonunlarga bo‘ysinadi:
1. Qaytarilgan nur, tushayotgan nur va og‘ish nuqtasidagi qaytaruvchi sirtga perpendikulyar bilan bir tekislikda yotadi.
2. Qaytish burchagi og‘ish burchagiga teng .
3. Moddiy burchak qiymati o‘zgarmas bo‘lib qoladi.
Silliq sirtlar shunday qaytaradi, ularning notekisligi tushayotgan nurning to‘lqin uzunligiga nisbatan kichikdir (tekis sayqallangan metall, shishali ko‘zgu). Tiniq shisha yo‘nalgan o‘tkazish xususiyatiga ega.
4. Ravshanlik faqat nur yo‘nalishida, bo‘lib boshqa yo‘nalishlarda u nolga teng.
II. Tarqoq qaytarish va o‘tkazishlarda, yorug‘lik oqimi tarqaladigan oraliqda, moddiy burchak 27⁰S ga teng. Hamma yo‘nalishda sirt ravshanligi bir xil.

bu erda: -yoruglikning taksimlanish xarakteristikasi;
- S₁ sirt normaci bo‘yicha yorug‘lik kuchi.
Demak, hamma yo‘nalishda bir xil ravshanlikka ega bo‘lgan tekis sirt atrof muhitda kosinus qonuni bo‘yicha nur tarqatadi. Bunday sirtning fotometrik jismi shardir. YOrug‘lik oqimi quyidagiga teng bo‘ladi:

Agar tenglamani ikki tomonini S₁ ga bo‘lsak:
;
Notekislik o‘lchamlari to‘lqin uzunligidan ancha katta bo‘lgan sirtlar tarqoq qaytarish xususiyatiga ega (gips, elim, bo‘yoq). Qorishik qaytarish qobilyatiga ega bo‘lgan materiallarga sutli shishalar kiradi.
III. Yo‘nalgan tarqoq qaytarish sirtlari (o‘yilgan metall sirtlar), o‘tkazish sirtlari esa (sutlangan shisha). Bunda, yorug‘lik oqimi asosan tiniq qaytarish yoki o‘tkazish yo‘nalishiga tushadigan yo‘nalishlarda tarqaladi.
Sirt ravshanligi taqsimlanishini turli yo‘nalishlarda xarakterlash uchun yo‘nalgan tarqoq-qaytirish va o‘tkazishlardagi ravshanlik koeffitsienti kattaligi qo‘llaniladi: