Reja: Kompyuter tarmoqlari haqida tushuncha

INTERNET XIZMAT TURLARI VA ULARNING RIVOJLANIB BORISH TENDESLARI
Reja:
1. Kompyuter tarmoqlari haqida tushuncha.
2. Lokal va Global kompyuter tarmoqlari.
3. Internet xalqaro kompyuter tarmogi.
4. Internetga ulanish usullari.
5. Internetni ishga tushirish va unda ishlash.
6. Internetda malumotlar topish va undan foydalanish.
Internet oz - ozini shakllantiruvchi va boshqaruvchi murakkab tizim bolib, asosan uchta tarkibiy qismdan tashkil topgan: texnik;va boshqaruvchi murak dasturiy; axborot.
Internet tarmogining texnik taminoti har xil turdagi kompyuterlar, aloqa kanallari (telefon, suniy yoldosh, shisha tolali va boshqa turdagi tarmoq kanallari) hamda tarmoqning texnik vositalari majmuidan tashkil topgan.
Internet tarmogining dasturiy taminoti (tarkibiy qismi) tarmoqka ulangan xilma-xil kompyuterlar va tarmoq vositalarini yagona standart asosida (yagona tilda) ishlashni taminlovchi dasturlar. Internet tarmogining axborot taminoti Internet tarmogida mavjud bolgan turli elektron hujjatlar, grafik rasm, audio yozuv, video tasvir, veb- sayt va hokazo korinishdagi axborotlar majmuasidan tashkil topgan.
Internet (International Network – xalqaro kompyuter tarmogi)- butun dunyoni kamrab olgan global kompyuter tarmogidir. hozirgi kunda I nternet dunyoning 150 dan ortiq mamlakatlarida 100 millionlab abonentlarga ega. H ar oyda tarmoq miqdori 5-10% ortib bormoqda. Internet dun¸dagi turli xil malumotga o id axborot tarmoqlari ortasidagi ozaro aloqani amalga oshiruvchi yadroni tashkil qiladi.
Internet bilan ishlash uchun biz ishlayotgan kompyuter avalom bor internet tarmogiga ulangan bolishi kerak. Ushbu qismda internetga ulanish usullari koriladi. Internetga ulanish uchun kuyidagilar mavjud bolishi zarur: Tashqi modem uchun ketma – ket portga, ichki modem uchun uni qoshish uchun joyga ega bolgan kompyuter; telefon;modem (ichki yoki tashqi);kommunikatsion dasturlar; SLIP yoki PPP kaydnomalar dastur taminoti; Internet provayderda (Internet xizmati korsatuvchi tashkilotda) almashish kaydnomasi (SLIP yoki PPP); royxatdan otkazish. Internetga telefon orqali ulanish. Internetga ulanish usullari kop va ular takomillashi b turadi. Telefon orqali internet bilan ishlashni ikki yoli bor. Kommutatsiya qilinuvchi kanalga terminal orqali kirish (conventional dialup, shell account) va Internet qaydnomasiga kommutatsiya orqali kirish (IP over dial – up). Bazi provayderlar terminal kirishni taklif qilsa, boshqa provayderlar ikkalasini ham t aklif qilishi mumkin. Terminal kirishda foydalanuvchi kompyuteri goyoki terminaldek (malumotlarni kompyuterga kirituvchi qurilma) bolib, uzoqdagi kompyuter (Internet orqali ulangan) bolsa, sizning kompyuteringizday boladi. Internet qaydnomasiga kommutatsiya qilingan kirishda foydalanuvchi kompyuteri RRR (Poin t to
HTML va boshqa dastur vositalari yordamida tayyorlangan Web saxifalari da foydalanuvchiga tushunarli korinishda tasvirlash uchun maxsus dasturlar is hlab chiqilgan bolib, bunday dasturlar brauzer dasturlar deb ataladi. Hozirda bir necha shun day dasturlar ishlab chiqilgan bolib, ular tabiiy ravishda hujjatlarni korishni turlicha tahrir qiladilar. Brauzer dasturlar orasida keng tarqalgan Microsoft Internet Explorer va N etscape Navigator dasturlaridir. Birinchi dastur tekinga berilsa (albatta, Windows lit senzion dastursi mavjud bolsa), ikkinchisi tijorat shaklida (pulli) taratiladigan dasturdir. Biz asosan Microsoft Internet Explorerga toxtaymiz, chunki hozirda u Web sahifalarni korishnin g yuksak quroliga aylandi. U Windows da brauzer emas, hatto shaxrlovchi deb ham yurit iladi
10 Internet – bu xalqaro global axborot tizimi bolib, global adreslar f azosi bilan boglangan va ular orasida malum protokollar asosida axborot alma shinib turish imkoniyatiga ega bolgan kommunikatsiya vositasi ekan. U butun dunyo kompyu terlarini orgimchak uyi singari yagona axborot aloqa tizimiga boglaydi va yer yuzidagi milli onlab kompyuterlarni yagona axborot manbaiga boglanish imkoniyatini yaratib beradi. Axb orot resursiga ega bolgan manbalar internet tizimi orqali boglanishlari uchun ularning adre slari bolishi lozim.
11 Foydalanilgan adabiyotlar Kompyuter tarmoqlari va ulardan foydalanish qoidalari Kamolov N Tarmoqlar va ularning xavfsizligi jurnal Gigabayt. Google.com internet portali. +4. Axmedov A.,Tayloqov N. Informatika: Akademik liцey va kasb-hunar kollejlari uchun darslik.-T.: «O`zbekiston», Abduqodirov A.A., Hayitov A..G`., SHodiev R.R. Axborot texnologiyalari T. «O`qituvchi»
12 Bajardi: Bozorboyev Shaxobiddin