Reja: Kompyuterli óqitishning mazmun, mohiyati va dolzarbligi
Download 0.91 Mb. Pdf ko'rish
|
informatika yorqinoy 1top
|
Mavzu: Kompyuterli o’qitish texnalogiyasi Reja: 1. Kompyuterli óqitishning mazmun, mohiyati va dolzarbligi 2. Elektron darsliklarning ta'limdagi roli va uni yaratish muammolari 3. Kompyuterli óqitishda qóllaniladigan metodlar va ularning turlari 4. Kompyuterli óqitish texnalogiyasida elektron darsliklar yaratish MAVZUNING DOLZARBLIGI Hozirgi kunda umumiy o„rta ta‟limning biror o„quv fanini to„liq ravishda yoki uning qaysi qismi Kompyuterli óqitish texnalogiyasida foydalanib o'tsa qanday samara berishini yoki Kompyuterli óqitish texnalogiyasini qóllashning pedagogik tamoyillarini, uning psixologik xususiyatlarini, uning bilish jarayoniga ta'sir qilish mexanizmi va omillarini, shuningdek yana boshqa ko’p jihatlarini kompleks tadqiq qilish dolzarb bo'lib bormoqda. Akademik litseylar uchun tayyorlanayotgan multimedia vositalari, darsliklar va o'quv qo„llanmalari o'g'il-qizlarning bilimlarini yanada mustahkamlash bilan birga, pedagoglar uchun ko'makchi vazifasini ham o’tayotir. Darsliklarning elektron shaklini yaratish soha mutaxassislaridan ijodkorlikni talab etadi. Bu borada markaz mutaxassislari Respublika ta‟lim markazi vakillari bilan hamkorlikni yo’lga qo’ygan. Barchamizga ma`lumki, XXI asr – globallashuv davri, texnika asri deyiladi.Bugungi kunda fan va texnika jadal suratda rivojlanib bormoqda, bu esa yangi texnologiyalardan foydalanib dars o’tishni taqozo etadi. Kelajagimiz bo’lgan yoshlarni yuksak madaniyatli, o’tkir bilimli qilib tarbiyalashda har bir pedagog xodim o’zini mas`ul shaxs ekanligini bilgan holda, dars samaradorligini oshirib borishi, yangi texnologiyalardan unumli foydalanishi dolzarb masala hisoblanad Respublikamiz Birinchi Prezidenti I.A.Karimov “Bilimdon va ma`naviy yetuk bo’lgan, zamonaviy texnika va texnologiyalarni egallagan hamda boshqara oladigan malakali mutaxassislarni tarbiyalab yetishtirish bunday islohotlarning asosiy maqsadi hisoblanadi. Chuqur islohotlarni amalga oshirish, bozor iqtisodiyotiga o’tish, birinchi navbatda kadrlar potensialiga, ularning kasb jihatidan tayyorgarligiga bog’liq bo’ladi”, deb ta`kidlagan edilar. Mustaqil rivojlanishBarchamizga ma`lumki, XXI asr – globallashuv davri, texnika asri deyilgan. Elektron darsliklar yaratish juda murakkab va qiyin ishdir. Ta'lim texnologiyasi markazida talaba, texnologiya mazmunida talabalar tomonidan mustaqil ravishda ta'lim olish qobiliyatini rivojlantirish, o„quv faoliyatmasosidamhamkorlikmyotadi. Elektron darslik ishlab chiqishda uchta asosiy komponent: o’quv materialni bayon etish, amaliy Mashg’ulotlar bajarish va teskari aloqa (talabalar tomonidan bilimlarni o’zlashtirganlik darajasini aniqlashmjarayoni)me'tiborgamolinishimkerak. Elektron darslik to’laligicha bir faylda bo’lishi maqsadga muvofiq emas. U juda katta bo’ladi. Bu darslikni kompyuterga yuklashdagi tezlikni kamaytiradi va materialni o’zlashtirishni qiyinlashtiradi. Har bir mavzu bitta hujjat sifatida tayyorlanishi yuqoridagi kamchiliklarni yo’q qiladi. Elektron darslik yaratishda yuqori sifatdagi rasmlarni iloji boricha kamroq qo’llash kerak. Hozirda deyarli barcha sohaning elektron nashrlari mavjud. Lekin hammasini ham foydali deya olmaymiz. Ma‟lumot undan foydalanilgandagina kerakli bo’lishi mumkin. Shunday ekan elektron darsliklar tayyorlashda ham ushbu jihatga e’tibor qaratish zarur bo’ladi. Ayni paytda yangi axborot tеxnologiyalari sohasida gipеrmedia tizimlarini qo’llash rivojlanib bormoqda. Bunday tеxnologiyalar asosida an'anaviy o’quv matnini yanada takomillashtirilgan o’quv matеriali asosida kеngaytirish va chuqurlashtirish hamda kurslar va animatsion lavhalardan foydalanish yo‟li bilan almashtirish g‟oyasi yotadi. Bunda u yoki bu holda ajratib bеrilgan matn lavhalari rasida o‟zaro bog‟anish tugunlari barpo etiladi. Mutaxassislarning ta'rifiga ko‟ra, gipеrmatn inson intеllеktining katta xajmdagi axborotni esda saqlash kobiliyatini va mazkur axborotlar ichidan kommunikatsiya (muloqot) va tafakkur jarayonlarini assotsiatsiyalash yo‟li bilan qidiruv ishlarini olib borishni imitatsiya (o‟zida aks) qiladi. Boshqacha qilib aytganda, gipеrmatn murakkab darajada tashkil etilgan o‟quv matеriallari tizimi bo‟lib, ko‟plab statistik va dinamik axborotlarni o‟zida mujassamlashtiradi hamda umumlashgan tarmoq tuzilishiga ega bo‟ladi. Bunda axborot lavhalari ahamiyatini matn, grafik, sxеma, vidеolavha, ijrochi dastur va animatsiya (qarakatli jarayon)lar o‟ynaydi. Matnlar esa, o‟z navbatida, yanada kichik matnchalardan tashkil topib, ular «matryoshka» («qo‟g‟irchoq ichida qo‟g‟irchoq») ko‟g‟irchog‟i kabi ko‟p marta ichma-ich joylashishlari mumkin. Bir matndan ikkinchisiga o‟tish (chiqarish) EDning tarkibiga kiruvchi ma'lum munosabat orqali amalga oshiriladi. Matnlar orasidagi o’zaro bog’lanishlardan tashqari matn va vidеolavhalar, matn va ijrochi dastur hamda matn va animatsion effеktlar orasida ham bog’lanishlar mavjud bo‟lishi zarur. Bu bog‟lanishlar ham ma'lum nisbatlar to‟plamida kеltirilgan nisbatlar ko‟rinishida bеrilgan bo‟ladi. Biz gilеrmatnlarni graf-daraxt ko‟rinishida tasvirlashimiz mumkin, bunda matnlarning lavhalari, grafik tasvirlar, vidеolavhalar, ijrochi dasturlar va animatsiyalar doirachalar (graf tugunlari) ko‟rinishida, ular asosidagi munosabatlar esa, mos doirachalarni tutashtiruvchi yoylar shaklida ifodalanadi. Shuni alohida qayd etish lozimki, gipеrmatnlardan foydalanishning samaradorligi ko‟p jixatdan bog‟lanishi mumkin bo‟lgan axborotlarning uslubiy nuqtai nazardan maqsadga muvofiqligiga bog’iq bo’ladi. Chunonchi, nisbatlar to‟plami har bir elеmеntga hos bo’lgan aniq vazifalarning muayyanlashtirilishi, ularning muqobillik darajalari bilan haraktеrlanadi. Hozirda deyarli barcha sohaning elektron nashrlari mavjud. Lekin hammasini ham foydali deya olmaymiz. Ma‟lumot undan foydalanilgandagina kerakli bo‟lishi mumkin. Shunday ekan elektron darsliklar tayyorlashda ham ushbu jihatga e‟tibor qaratish zarur bo‟ladi. Ayni paytda yangi axborot tеxnologiyalari sohasida gipеrmedia tizimlarini qo‟llash rivojlanib bormoqda. Bunday tеxnologiyalar asosida an'anaviy o‟quv matnini yanada takomillashtirilgan o‟quv matеriali asosida kеngaytirish va chuqurlashtirish hamda kurslar va animatsion lavhalardan foydalanish yo‟li bilan almashtirish g‟oyasi yotadi. Bunda u yoki bu holda ajratib bеrilgan matn lavhalari orasida o‟zaro bog‟anish tugunlari barpo etiladi. Mutaxassislarning ta'rifiga ko‟ra, gipеrmatn inson intеllеktining katta xajmdagi axborotni esda saqlash kobiliyatini va mazkur axborotlar ichidan kommunikatsiya (muloqot) va tafakkur jarayonlarini assotsiatsiyalash yo‟li bilan qidiruv ishlarini olib borishni imitatsiya (o‟zida aks) qiladi. Boshqacha qilib aytganda, gipеrmatn murakkab darajada tashkil etilgan o‟quv matеriallari tizimi bo‟lib, ko‟plab statistik va dinamik axborotlarni o‟zida mujassamlashtiradi hamda umumlashgan tarmoq tuzilishiga ega bo‟ladi. Bunda axborot lavhalari ahamiyatini matn, grafik, sxеma, vidеolavha, ijrochi dastur va animatsiya (qarakatli jarayon)lar o‟ynaydi. Matnlar esa, o‟z navbatida, yanada kichik matnchalardan tashkil topib, ular «matryoshka» («qo‟g‟irchoq ichida qo‟g‟irchoq») ko‟g‟irchog‟i kabi ko‟p marta ichma-ich joylashishlari mumkin. VEBINAR METODI Vebinar metodi – zamonaviy axborot-kommunikastiya texnologiyalari (kompyuter, monitor, multimedia va shu kabi vositalar) yordamida turli joylardagi ishtirokchilar bilan masofadan turib o’tkaziladigan interfaol mashg’ulot turi. Vebinar metodi yoki “Webinar” texnologiya tushunchasi muloqotga 1998 yilda kirib keldi. Vebinar metodida dars masofaviy seminar yoki konferenstiya shaklida Internet orqali bir vaqtda hozir bo’lgan talabalar bilan masofaviy ta’lim tizimida qo’llanayotgan ko’plab interfaol audio video aloqa vositalari yordamida jonli olib boriladi. Bu darslarni kelgusida kerak darajada foydalanish uchun yozib olish mumkin. Bu metodda olib boriladigan butun o’quv yoki kurs jarayonidagi darslar yagona o’quv dasturidagi izchillikda o’zaro uzviy bog’lanmaydi, ular alohida-alohida bir martalik darslardan iborat bo’ladi Download 0.91 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|