Reja: Ma’lumotlar bazasini yaratish

---

MA’LUMOTLAR BAZASI TUSHUNCHASI 
Reja: 
1. Ma’lumotlar bazasini yaratish 
2. Ma’lumotlar bazasini dasturga ulash 
3.Ma’lumotlar 
bazasidagi 
jadvalni 
dastur 
yordamida taxrirlash 

---

Ma’lumotlar bazasini yaratish 
Ma’lumotlar ombori asosan Microsoft firmasining 
Office paketida joylashgan Access dasturi, SQL 
Server dasturi, MySQL ma’lumotlar ombori 
yordamida yaratiladi. Quyida ma’lumotlar omborini 
yaratish uchun Access dasturidan foydalaniladi. 
Access dasturi yordamida ma’lumotlar ombori 
yaratishda 
avvalambor 
Access 
dasturi 
ishga 
tushiriladi. 
Buning 
uchun 
Pusk 
menyusidan 
Microsoft Office paketini topiladi. Bu paketning 
ichidagi Microsoft Access dasturini ishga tushiriladi. 
Quyida yaratilayotgan ma’lumotlar ombori Microsoft 
Office Access 2007 da yaratilgan. Shundan so‘ng 
yangi ma’lumotlar ombori yaratiladi. Yangi 
ma’lumotlar omborini yaratish uchun Novaya baza 
dannix tugmasi bosiladi. Yangi ma’lumotlar 
omborining nomi kiritilganidan so‘ng Sozdat tugmasi 
bosiladi. Yangi ma’lumotlar ombori uchun jadval 
yaratiladi. Buning uchun Sozdaniye vkladkasidan 

---

Konstruktor tablits tugmasi bosiladi. Hosil bo‘lgan 
maydonlar to‘ldiriladi. Masalan, yaratilayotgan 
jadvalda talabalar haqidagi ma’lumotlar aks ettirilgan 
bo‘lsin. Talabalar jadvali uchun quyida taxminiy
maydonlar keltirilgan. 
– surname – talabaning familiyasi; 
– given_name – talabaning ismi; 
– father_name – talabaning otasining ismi; 
– birthdate – talabaning tug‘ilgan vaqti; 
– telephone – talabaning telefon raqami; 
– address – talabaning yashash manzili. 
Bu maydonlardan foydalanib jadval ko‘rinishi 7.1.1 
– rasmda keltirilgan. 
7.1.1–rasm: Student nomli jadvalning MSAccess 
2007 da ko‘rinishi 

---

MySQL ma’lumotlar ombori bilan ishlash uchun 
MySQLServer ma’lumotlar omborini o‘rnatiladi. Bu 
ma’lumotlar ombori bilan ishlash uchun Navicat 
Premium dasturidan foydalaniladi. Bu dastur MySQL 
ma’lumotlar ombori bilan ishlashda foydalanuvchi 
interfeysi hamda, SQL so‘rovlarni bilmagan 
foydalanuvchilar uchun qulayliklar yaratadi. Navicat 
Premium dasturining asosiy oynasi 7.1.2–rasmda 
keltirilgan. 
7.1.2–rasm: Navicat Premium dasturining asosiy 
oynasi 
Navicat Premium dasturini MySQL dasturiga ulash 
uchun File menyusidan New connection bandidan 
MySQL bandini tanlanadi. Bu buyruqlar ketma–
ketlik bilan bajarilganda MySQL ma’lumotlar 
omboriga ulash oynasi hosil bo‘ladi. Bu oyna 7.1.3–

---

rasmda keltirilgan. Bu oynadagi Connection name 
maydoniga ma’lumotlar omborini bog‘lashdagi 
nomni ko‘rsatiladi. Masalan, mysql_connect. Qolgan 
maydonlar ma’lumotlar ombori joylashgan joy yoki 
kmopyuter nomi ko‘rsatiladi. Agar ma’lumotlar 
ombori lokal kompyuterda joylashgan bo‘lsa, 
localhost so‘zini Host name/ IP address maydoniga 
kiritiladi, agarda ma’lumotlar ombori tarmoq 
kompyuterda 
bo‘lsa, 
u 
holda 
tarmoqdagi 
kompterning IP manzili kiritiladi. Ma’lumotlar 
ombori o‘rnatilayotgandagi portning raqami Port 
maydoniga kiritiladi. Ma’lumotlar omboriga kirish 
huquqini beruvchi User name va Password lar shu 
nom bilan atalgan maydonlarga kiritiladi. 
7.1.3–rasm: Navicat Premium dasturini MySQL 
MBga ulash 

---

Yuqorida keltirilgan ma’lumotlar kiritilganidan 
so‘ng, 7.1.3 –rasmdagi Test Connection tugmasi 
orqali ulanish tekshiriladi. Agarda ulanish to‘g‘ri 
bo‘lsa, OK tugmasi bosiladi.Navicat Premium dasturi 
yordamida yangi ma’lumotlarlar bazasini yaratish 
uchun oynaning o‘ng tomonidagi mysql_connect 
ning ustida sichqonchaning o‘ng tomonini chertiladi. 
Hosil bo‘lgan menyudan New Database… bandini 
tanlaymiz. Shunda 7.1.4–rasmda keltirilgan oyna 
hosil bo‘ladi.