Reja: ,,Megrel va daydi asari haqida

Mavzu:Jorj Simenonning Megrel va daydi asari.

Reja:
1.,,Megrel va daydi”asari haqida.
2.Jorj simenonning asarlarida Megrel obrazi.
3.,,Megrel va daydi “asaridagi obrazlar tahlili.
4.Xulosa.

Tayanch so’zlar:,,Megre va daydi”,Jorj Seminon ,jinoyat,detektev asar,obraz qahhramoni ,ichkilik, daydi ,tabib,Jef, adolat,haqiqat,Fransiya,sud,prokiratura.

,,Megrel va daydi” asari 1963-yil jor Siminon tomonidan yozilgan .U fransuz yozuvchisi bo’lib Belgiya qirollik akadimiyasi azosi.Bu asar pisixollogik dekaraktiv asar hisoblanadi va butun kata qiziqish bilan o’qiladi.
Maskur romanda dekaraktiv syujet bilan gina emas ,balki birinchi navbatda inson harakterining badiiy sodiqligi jinoyatini keltirib chiqaradi sabablarni ochish bilan ahamiyatlidir.Bu asar asosini jinoyat emas ,balki jinoyatga sabab bulguvchi sabablar ochib berilgan.Shu bilan birga fransiyadagi qabiqliklar,baxilliklar,boylikga kuchli ruju quyish ,atrofdagi insonlarning bir-biriga shunchalar e’tiborsizliklari.O’zini qahramon deb tutgan jinoyatchilikning razilliklar kenng tariflangan .
Bu asarda faqatgina jinoyatchi tasvirlanmagan bu bilan daydilarning ya’ni faqir kishilarning hayoti ham tasvirlangan va ular xarakteri ,tabiati hamda yashash muhiti ham ochib berilgan.Megre rostan ham shinamliklar izlardi.Ya’ni tabiatning lashvushlari ustida engashdi.Prokuror yordamchisi bilan uning hamroqlari ketganidan sung u uzini ancha erki xis qilmoqda edi.endi shoshmasa ham bulardi.Lattalar orasidan kichkin atemir uchoq ,tova,qoshiq bilan sanchqi chiqdi.Shishasi dars ketgan jez gardishlari kuzoynakni taqib kurgan edi,kuzlari jimirlashib ketdi.Qattiq mas bo’lganini kurmaganman.Megre gaplasha turib ,bir tup eski gazetalar ostidan-ular ,aftidan tushak vazifasini utasa kerak,har xil ranga bo’yalgan ,bir oyog’I singan yog’och tayoqni sug’irib oldi.Ammo bu uni ham ,baqaloq ayolni ham mutlaqo qiziqtirmadi.Bu asar dunyodagi eng mashxur detektev asarlar qatoridan urin olgan.
Deleksev mavzusidadi har qanday asar badiiy asar Sud yoki prokiratura mahkamalarisagi jinoiy qidiruv bo’limlaridagi,,shaxsiy dilo “lardan butunlay farq qiladi.hal qiluvchi ikkilovchi ishlar yoki moddalarni to’siqdek yotlab olgan ,,ola tayoqlar “ emas, balki vaqt idrokli qahramonlarini aniqlaydilar.Shunda uz ishining ustasi bo’lgan Megrel haqida Jorj Simena juda ko’p asarlar yaratgan.Masalan ,,Megrelning yozishmalari “, ,,Megrel Sahohat qiladi”, ,, Megre va daydi”, ,,Megre Ikkilanmoqda”, ,,Megre va sharl”kabi asarlarda bosh obraz politsiya komissarlari Megrelning sarguzashtlari haqida ketgan.Jorj Simenon o’zining barcha asarlarida Megratni o’zining Argov usuliga ega,buning natijasida u Fransiyadagi eng yaxshi desiksevga aylandi.U har bir jinoyatni bemalol ochdi.Uning sarguzashlari har doim asl sabablarni oshkor qilishga olib keladi va haqiqat hecgh kutmagan joylari topiladi.,,Megrel va daydi” asari ham Megrelning uta sinchikovligi va aqilligi bilan ,qahramon bo’lgan odam asl jinoyatchi ekanligini biladi.Megre shunchalar aqlli va sinchikov bo’lganki,u hatto ko’z qarashlar,yuz ifodasiga qarab ham bilishga harakat qilgan.Naxotki,Villimsinni suvdan tortib olayotgan paytingizda Rape soxilida turgan usha odamni payqamagan bulsangiz. Yuq har xolda payqgan bulisingiz kerak .U yoningizga kelgan,lekin indamagan .Ammo usha dushanba kuni barjangiz atrofida aylana boshlaganda ,og’zidan gullab quymaganmikan,deya vaximaga tushgansiz,Extimol,u sizga publisa ham qilgandir.Keyingi gapiga komessarni uzi hamishonmasdi.Chunki tabib unaqa odamga uxshamaydi.ammo shu tartibda boshqacha yul tutish mumkin emas edi.
Qurqib ketgansiz.Keyin birdan:Velimsga uxshab bu ham suvga qulab ketishi mumkin emas,degan uy utgan kunlingizdan.Bir kuni kechasi ,dekabr oyida ,siz manovi kishi aralashgan bir jinoyatga be ixtiyor guvox bo’lgansiz.
Keller aftidan ,nima deb javob berish haqida uylardi.Ushanda bun odam ,davom etdi Megre ,barcha egasini daryoga itarib yuborgan.suvdan uning uligini olib chiqishgan .Barcha esa siz ostida yotib yuradigan ko’prikning yonginasida turgan.

Yana javob bo’lmadi.Usha-usha loqaytlik

-Shu tug’rimi .Dushanba kuni kechqurun qotil sizni selesten soxasida ko’rib ,og’zidan gullab quyadi,deb qurqib ketgan.
Bemor boshini arang burib , Jef van Gutning yuziga tikildi.Ammo nigohida na g’azab,na nafrat uchquni yiltiradi.
Bu asar bosh qahramoni Magre hisoblanadi.U uz sarguzasgtlarini tasvirlagan asaosiy obrazlardan yana biri Jef va tabib hisoblanadi.Hamda qushimcha epizoitlar sahifasida Ansake Lapuent ,Villemen,Gut Mose Parijon,Pusle xonim kabi epozidlar qatnashgan.Jef asridagi jinoyatchi obraz sifatida tasvirlangan.U uzidan qahramon yasamoqchi bulgan,jinoyatchi obraz sifatida kiritilgan.Daydiga hujum qilishbilan birga uning villumini ham olishga sababchi ekanligi ochibberiladi.Bu obraz juda usta ayyor buladi.Magrensni ham chalg’itadigan cho’pchak to’qiy oladi.U kechasi mashina mator ovozini eshitib chiqgan va bir odamning baqirmasligini eshitgan.Uni ko’rib qushnisi bilan baliq turi orqali qutqormoqchi bo’lib dengizga chiqishgan va uni qutqara olgan .Shu bilan Jef qahramonga aylangan.
Aslida esa uning o’zi daydini boshidan o’rib hushidan ketkazgan va suvga otib yuborgan.Uni kemasi oldida cho’kishini kuzatib utirganda qo’shnisi uni ko’rib qolgan va shuning uchun qutqarishga majbur bo’lgan.Jif juda ustalik bilan aybni qizil rangli pejo-40 mashinadagilarga ag’darmoqchi bo’lgan.Bu obraz juda ham razel va ayyor inson sifatida tasvirlangan.
Yana bir obraz daydi obrazi bosh obrazlaridan biridir.Kasbi tabib ,o’zi juda mehnat sevar inson bo’lib ismi Kellar bo’lgan.Uning rafiqasi va bir qizi bo’lgan.Afsuski ular ajrashishgan.kullar Aftikaga borib odamlarni sekingina davolagan va uz kasal xonasini ochmoqchi bo’lgan.
Lekin ishi teskarisiga ketib uyerdan quvilgan va shunday qilib ko’prik tagida to’navchi oddiy bir daydi bo’lib qolgan.Bu obraz daydi bo’lsa ham hamma yaxshi kurgan o’ta bilimdon va hammani davolovchi inson bo’lgan.Misol qilib quydagi jumlani keltirishimiz mumkin.Eri uni gapini tasdiqlaganday ora sira boshirg’ib quyadi.
Bir kuni tabi xov anavu burchakga eshik yoniga kelib utirganiga dilimni yordim.U menga uzoq tikilibturdi-da.,,Sizni uzim davolayman” dedi.Bu gapni juda xotirjam,xuddi bir stakan vino buyurganday ,sodda qilib aytdi.Men:,,Sizni duxtir deyishadi,shu rostmi?deb suradim.Tabib siniq jilmaydi,sung:,,Menodamlarni davolash xuquqidan xech kim maxrum etmagan”deb javob berdi.Keyin sizga dori yozib berdimi ? Yo’q ozgina pul suradi-ikki frank shekilli uzi dorixonaga borib usha pulga kukun dori olib keldi.,,Mana shu dorining bir uramini iliq suvda eritib har gal ovqat oldidan ichasiz .Ertalab va kechqurun badaningini nakob bilan yuvasiz”,dedi.Xox ishoning ,Xox ishonmang ,oradan ikki oy utgach badanim hozzirgidek sipsilliq bo’lib qoldi.
Bu obraz orqali insoniylik tuyg’ularini ,yaxshiliklarni yoritib bergan.Bu obraz boshqa insonlarga o’xshamagan oddiy,sammimi va dono inson bo’lgan.U oxirida sudlashib yurgandan kura tinchlikni afzal biladi.Lekin Megrerga Jef jinoyatchi ekanligini shama qilib utadi.Bunga quydagi jumlalar isbot bo’la olishi mumkin.
Bir kuni Ertalab komessar suvi qochgan non bilan qizil vino ichib utirgan daydining oldiga tuxtadi.Qalaysiz?
Tuproqdan tashqari Extimol, Fransua Keller ,Kutaver komissarsning sabr kosasi tulib ketdi ,Deb uylagandir?Shundami soxilda tuxtab turgan,,,Zvatre Zvanga “ juda ham uxshaydigan Belgiya barjasiga qarab turib :Bular mazzada Dedi.So’ng kema saxnida uynab yurgan ikki bolakayga ishora qildi.Ayniqsa Anavilarga .Mexr ularning kuzlariga qattiq tiklandi:Hozzir yana bir narsa deydi.
Ammo yashash oson emas .-davom etdi daydi.
Ulish ham.Lekin bu bilan hechkimi ishi yuq edi.Ular birbirini tushunishdi.Rahmat dedi sizga komissar.Nihoyat u bilan qolmoqchi bo’lgan narsani bilib olgandi.Hamda Keller uzgacha obraz u boshqa insonlardan keskin farq qilishi qizlari bilan Megre gaplashganda sezish mumkin va bu odam juda ha muloyim Hush muomila lekin uchi kenglik reje quydagicha tasvirlash mumkin
Otamning baqirib chaqirishlarini sira eshitmaganman .Tug’ri lekin uyda ish bo’lmasa ,odatda ko’p vaqtini bemorlarning oldida utkazardi.Esimda oyim uziga beetiborligi ,xar doim bitta g’ijim kostyumda yurgani, uch kunlab soqoli olmagani uchun nuqul otamga dashnom berardi.Men ham, ulganimda soqol botadi ,deb olovga yog’ sepib turardim.Hamkasblari bilan munosabati qandayligini bilmasangiz kerak .Oyimning gap suzlaridan gina bilaman ,lekin qanchalik tug’ri –notug’riligi haqida bir narsa deyolmayman.oyim yolg’on gapirmaydiyu,Ammo hayolidagi narsani xuddi bo’lgan voqea qilib suzlab berishni yaxshi kuradi.Modomiki otamga turmishga chiqdimi,demak dunoda otamdek baxtli odam yuq.
,,Otang shaharning eng zut duxtiri derdi u menga .-xech shubhasiz,Fransiyadagi eng yaxshi dutirlardan biri.Ammo Rusle honim yana kimdir kulim siradi.Bu yog’ini tushunib turgandursiz.Otamsharoitiga qarab ish tutishni bilmasdi Boshqalarga uxshashni xoxlamasdi.Buvang ishi orqaga ketgani uchun emas ,ruxiy bundan tashqari na obrazi ham keltirilgan bo’lib u ham daydi obrazida keltirilgan.
U tabiatda qursroq va ichkilik bozlik sifatida ko’rinadi.Uning bu xarakterini Tabib tez yordam olib kelgandaichkiligini olib faqat ulushi komissar oldida ham buni sark qilmasligini kurishimiz mumkin .
Bu yerda Lupent obrazini ham kurishimiz mumkin.U komissar Magrerning yordamchisi hisoblanib hamma narsada usta bulgan va buyergan ishini ham doim eplagan.Lapunt ham Megre bilan yurib unga ko’maklashgan va unga alohida yelkadosh bo’lgan.Megrerning rafiqasi ham asarda keltirilgan bo’lib u ham Megrerning ishiga qiziqish bildirgan.Ayniqsa daydining hujumiga uchrashi unga ham qiziq edi .Chunki daydilarga odatda hechkim teginmagan
,,Faqirlar o’ldirilmaydi”derdi Megrer ham .U daydiga juda qiziqib hatto yashash joylarini ham surishtirib kelgan.Aynan manashu obrazlar orqali .Asar syujeti qahramonlar xarakteri to’la tukis ochib berilgan.
Xulosa
Bu asarda xulosa qilib o’sha vaqtdagi tizim,odamlarnin razilliklari va oddiy daydilarning yaxshash tarzini ochib bergan desak mubolag’a bo’lmaydi.Tug’ri bu asarda jinoyat isbot qilinib jinoyatchi qamalmadi lekin kimni qilganiga urg’u berilib ketildi.Bu asarda jinoyatchilarni qamash emas ,balki o’sha vaqtdagi tizimni insonlarning yashash tarzini,usha vaqtdagi qabiqliklarini ochib berish asosiy vazifa bo’lgan.
Fransuz yozuvchisi Jorj Simenon uzining politsiya komissari Megre haqida yozgan qator pisixollogik detektev romanlarida yuz bergan jinoyatning butun tasurotini qiziqarli epizotda fosh qilish bilan birga ,ayni chog’da maskur jamiyat xayotida uchragan illat va nuqsonlarni xam shavqatsiz tanqid ostiga olgan.

Foydalanilgan adabiyotlar:

1.,,Megrel va daydi “asari Jorj Simunon ,,Yangi asar avlodi” Nashriyot 2018-yil. 128bet.
2.Ziyo uz sayti.
3.,,Jorj Simunonning uch rembrandt”Shavkat Yodgorov tarjimasi.maqola.