Режа Минерал боғловчи моддалар классификацияси Ҳавода қотувчи оҳак

Ҳавода қотувчи охакни қотиши.
Карбонатли қотиш
Ca(ОH)2 + CО2 = CaCО3 + H2О
Гидросиликат қотиш
Са (ОН)2 + SiО2 + (n - 1) H2О —— CaО . SiО2 . nH2О
Ҳавойи оҳак олишда ишлатиладиган хом ашё таркибида кальцит (СаСО3) 85% дан ортиқ, магнезит ( МgCО3) - 7% дан кам ва гил тупроқ 8% дан кам бўлиши лозим.
Ҳавойи оҳакни олиш оҳактошни пишириш жараёнида унинг таркибида СаСО3 ни кальций оксидига (СаО), карбонат ангидриди газига (СО2) парчаланишига асосланган. 900-1000 С
CaСО3  CaО + СО2
СаО+Н2О= Са(ОН)2+15,64 ккал (65,5 кж ).
Оҳакни сўндириш ва уни туйиш Сўнмаган оҳакка сув таъсир этса, у қуйидаги реакция асосида сўнади:
Агар сўнмаган оҳак бўлакларига кам миқдорда (35-50%) сув пуркалса, у майдаланиб сўнади ва кукун оҳак ҳосил бўлади. Агар сув миқдори кўпайтирилса, сўндирилган оҳак ҳамири ҳосил бўлади. Қурилишда сўндирилмаган оҳак махсус гидраторлардан кукун қилиб, кейин сўндирилади.
Айрим холларда оҳакни сўниш вақтини тезлатиш учун унга иситилган сув куйилади. Оҳак сўндирилгандан сўнг уни 1 - 2 кун тинч холатда сақланади. Оҳакнинг майдалик даражасини 1см2 да 900 та тегишли бўлган элакдан ўтқазиб аниқланади. Бунда элакка солинган оҳакнинг 85% и ўтиши керак.
Оҳак асосан силикат бетонлари, силикат ғиштлари ва бошқа автоклав буюмлари учун боғловчи материал хисобланади.
Табиий CaSО4.2Н2О гипс, табиий ангидрит СаSО4 ва баъзи саноат чиқиндилари (фосфогипс, борогипс ва бошқалар) дан таркиб топган ва яхши майдаланган хомашёга иссиқлик билан ишлов бериш орқали олинадиган материаллар гипсли боғловчи моддалар дейилади.
Гипсли боғловчилар.
Хом ашё- CaSО4.2Н2О , CaSО4 (табиий гипс тоши, фосфогипс, борогипс)
Автоклавда юқори босимли (0,13 – 0,2 МПа) тўйинган буғда, 125°С ҳароратда пи-шириш
майдалаш
Гипс пишириш қозонида 140-170°Сда пишириш:
СаSО4 . 2Н2О = СаСО4 . 0,5Н2О + 1,5 H2О