Reja: Mustaqillikning dastlabki kunlarida respublikadagi ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy ahvol

Mavzu. Mustaqil O'zbekiston Respublikasining tashkil qilinishi va uning tarixiy ahamiyati

Reja:

1. Mustaqillikning dastlabki kunlarida respublikadagi ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy ahvol.
O'zlikni onglashga intilishning o'tkirlashishi. Siyosiy tizimdagi o'zgarishlar.
2. O'zbeksdan Respublikasining tashkil topishi.
3. Mustaqillikning dastlabki davrida davlat suverenitetiini mustaqkamlash yo'lidagi
harakatlar.

Adabiyotlar

1. Levitin L. O'zbekiston tub burilish astonasida.- Toshkent: O'zbekiston, 2005.
2. Mustaqil O'zbekiston tarixi. Mas'ul muharrir A. Sabirov.- Toshkent: Akademiya,
3. Noveyshaya istoriya Uzbekistana. Rukovoditel' proekt i redaktor : M. A. Raximov.- Toshkent: Adabiyot uchqunlari, 2018.
4. Erkaev A. O'zbekiston yuli.- Toshkent: Ma'naviyat, 2011.

XX asrning so'ngi yillari yurtimiz tarixida butunlay yangi davr yuz berdi. Bu, mustaqillik millat tushunchalari bilan aloqador bo'lgan Milliy uyg'onish, butunlay yangi tarixiy shart-sharoitlarda butunlay yangi milliy davlatchilikka asos solish bilan aloqador hodisa.

Milliy uyg'onish, milliy o'zlikni anglash mustaqillik bergan ulug' yemish dir. Mana ushbular sababli millat qad ko'tarmoqda. Qadimiy, asrlar davomida toplangan abroyın takroriy tiklamakta.
1990 yilga kelganda Sobiq Uyushma tarkibidagi respublikalarda mustaqillik uchun harakat kuchaydi. 1990 yilning noyabrida birlashma shartnomasi loyixada asosiy ustunlik va shu tarixa eski markazga berildi, respublikalarnıńg huquqlari bo'lsa asos berdi.
Uyushma rahbarlarining barcha harakatlariga qat'iy nazar, SSSRnıńg bo'linishi boshlandi. Uning tarkibidan dastlab Baltik bo'yi respublikalari (Litva, Latviya va Eshtoniya), va undan sońg Gruziya chiqdi.
1991 yil mart oyida respublikalar vakillari tomonidan Uyushma shartnomasining boshqa loyiqasi tayyorlandi. Ushbu loyiqa “Suveren Respublikalar birlashmasi to’grisida” deb ataldi. Bu loyiqaning asosiy g'oyasi - ko'p millatli birlashgan davlat federaciya sifatida saqlab qolish va shuning ososida respublikalar suverenitetini amalga oshirishlik tufayli markazning yangi vazifasini belgilash edilar. Shu jumladan loyiqa respublikalar suvereniteti to’grisidagi deklaratsiyasın hisobga olgan bo'lsa ham, bu “Suveren” davlatlar emas, bu “respublikalar” uyushmasi to’grisidagi shartnoma edilar. SSSR Prezidenti va to'qqiz uyushma respublika rahbarlari ishtiroqidagi Novo-Ogaryovada bo'lib o'tgan yig'ilishda printsipial nizoli muammolar bo'yicha taraflarni maqullaydigan bitimga kelishildi. “Suveren davlatlar uyushmasi to’grisidagi shartnomani tuzishga kelishib olindi. O'zbekiston dalegatsiyası kelishuvlar davomida yangilangan uyushmaga kirish o'zlari uchun juda muxim bo'lgan shartni - hamma respublikalar aholisi uchun yagona bo'lgan nafaqa bilan ta'minlashlik, daromadlarni indeksatsiya etish va kun uchun zarur bo'lgan garovlangan eng kam miqdor tartibida rioya etishdi.
1991 yil 22 iyul'da O'zbekiston SSRI Oliy Soveti “O'zbekiston hududida joylashgan uyushmaga bo'ysinuvchi davlat karxonalari, muassasalari va organlarini O'zbekiston SSRI nıńg huquqiy bo'ysunishiga o’tkazish to’grisidagi qarorni imzoladi.
SSSR nıńg oliy lavozimdagi boshliqlardan bir nechtasi 1991 yil 18 avgustta o'zlarin GMDA deb nomlab, davlat to'ntarishin o'tkazishga urinib ko'rdi. GMDA nıń asosiy maqsadi - totalitar sovet tuzimin qanaqa yul bilan bo'lsa ham asosini o'zgartmasdan saqlab qolishdan iborat edilar. Lekin bu urinish vayron bo'ldi. Bu SSSR deb nomlangan davlatning xayoti tugallanǵanın ifoda etar edilar.
1991 yili 21 avgustta O'zbekiston Prezidentining farmoni bilan GMDA nıń O'zbekIston Konstitutsiyasi va qonunlariga qaychi keladigan qarorlari qonunsiz deb elon qilindi.
O'zbekiston Prezidentining 25 avgusttagi farmoniga ko’ra Respublika ichki ishlar vazirligi va davlat xavfsizlik qo'mitasi qonuniy ravshda O'zbeksiton qaromogiga olindi. Respublika hududida joylashgan SSSR ichki ishlar vazirligining ichki xarbiylari to'g'ridan to'g'ri O'zbekiston Prezidentiga boys'indırıldı.
Respublika Oliy Kengashi 1991 yil 26 avgust kuni O'zbekistonnıńg davlat mustaqilligi to’grisida qonun loyihasin tayorlash va 31 avgustda Oliy Kengash sessiyasın chaqirishga qaror qildi.
Shunday holatda O'zbekiston Oliy Kengashi XII Chaqiriq navbatsiz oltinchi 1991 j. 31 avgustta ishini boshladi. Bunda «O'zbekiston Respublikasining davlat mustaqillik to’grisida» va «O'zbekiston Respublikasining bayrogi to’grisidagi» muammolar kun tartibiga qo'yilib, muxokoma qilindi.
Sessiyada O'zbekiston Respublikasining davlat mustaqilligi to’grisida Oliy Kengashinińg bayonoti qabul qilindi. Oliy Kengash bu bayonot bilan xalqaro, huquqiy xújjatlarda belgilangan huquqlarga asoslanib O'zbekistonnıńg davlat mustaqilligin va erkin suveren davlat -O'zbekiston Respublikasining tuzilganligini tantanali ravshda e'lon qildi. Oliy Kengash sessiyası «O'zbekiston Respublikasining davlat mustaqilligin elon qilish to’grisida» qaror qabul qilindi. Qarorda : «Birinchi sentyabr' O'zbekiston Respublikasining mustaqillik kuni deb belgilansin va 1991 yildan e'tiboran bu kun bayram va dam olish kuni deb yozma elon qilinsin»- deb qat'iy belgilab qo'yildi.
1991 yil 31 avgustda «O'zbekiston Respublikasining davlat mustaqilligi to’grisida» gi O'zbekiston Respublikasining Qonuni qabul qilindi. Ushbu qonun O'zbekiston Respublikasining Mustaqillik deklaratsiyası va O'zbekiston Respublikasining Mustaqilligi to’grisidagi bayonotiga asoslanib qabul qilindi. Qonunning 1 stat'yasıga ko’ra O'zbekiston Respublikasi o'z tarkibidagi Qoraqalpog'iston Respublikasi bilan birgalikda mustaqil demokratik davlat hisoblanadi.
Qonunda O'zbekiston aholisi davlat hokimiyatining yagona egasi ekanligi belgilab qo'yildi. U yerda : «O'zbekiston Respublikasining aholisi suveren va u respublikada davlat hokimiyatınıńg yagona egasi, u o'z hokimiyatiini to'g'ridan to'g'ri va vakillik tashkilotlari bilan amalga oshiradı» (2 stat'ya) deyilgan.
Davlat hokimiyatining bo'linish printsipi qonunda o'z aksin topdi : O'zbekiston Respublikasida O'zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi va uning qonunlari ustun. O'zbekiston Respublikasi davlat muassasalarning tuzimi hokimiyatnińg qonun chiqaruvchi, ijrochi va sud hokimiyatiga ajratish tartibi asosida quriladi». (5 stat'ya). Bunday qonunning qabul qilinishi mustaqillik davrida qo'lga kiritilgan yutuqlarning natijasi hisoblanadi. Bu esa huquqiy, iqtisodiy va ma'naviy - ruxiy aloqalar natijasi. Bu qonunga O'zbekiston Respublikasi Oliy Kengashi 1991 y 30 sentyabrda bo'lib o'tgan VII sessiyasida qabul qilingan qarori bilan Konstitutsiyaviy kuch berildi.
Mustaqillik yo'li teks, to'g'ri emas. Unga erishish juda qiyin. Mustaqillikni mustahkamlash bo'lsa undan ham murakkab ekanligin hayotning o'zi ko’rsatib berdi.
1991 yilning 9 dekabrida Namangan shahrida bir qator buzǵınchı kuchlar viloyat ijro etuvchi qo'mitasi inshoatin egallab olib O'zbekistonnı islom davlatiga aylantirishni taqozo etib chiqadi va Respublika rahbari bilan uchrashishni talab qiladi. Islom Karimov ertasi kuni tongda Namanganga yetib keladi va ongi fanatizm g'oyalari bilan zaxarlangan, qora kuchga aylangan olomon orasiga yolg'iz o'zi kirib boradi. Bu harakat a'zolari hukumat vakillariga quyidagi talablarni qo'yadi :
1. Dúńyoviy tuzumdan voz kechish va O'zbekistonni islomiy davlat deb e'lon qilish.
2. Dúńyoviy qonunlarni bekor qilish va davlatda shariyat qonunlarini joriy etish.
3. Dúńyoviy maktablarni yopib, er bolalar va qiz bolalar o'z oldiga ajratilib o'qitiladigan maktablarni ochish.
4. Islomiy kiyinishga o'tish, ayollarnińg hijabta yurishlarini joriy etish.
5. Namangandagi sobiq siyosiy ta'lim muassasalari inshootlarini islom radikalları tasarrufiga berish va boshqalar.
Shuni aytib o'tish zurur, Islom Karimovnıńg mardligi inshoatnı boshiga ko'tarayotgan minglab ekstremistlarni chochitib qo'ydi. I. Karimov ular taqozo qilayotgan yo'l qonunga, umuman zid ekani va hech qachon yaxshilikqa olib kelmasligini tushintırdı, o'zining aniq, salmoqli fikri va erki bilan yonib turishgan olomonni so'ndirishga, behuda qon to'kilishning oldin olishga erishdi. Bu voqealar mustaqillikni qo'lga kiritishda va milliy davlatchilikni barpo etib, uni mahkamlashda Birinchi Prezident I. Karimovnıńg xizmatlari farqli ekanligiga misol bo'la oladi.
1991 yil 29 dekabrda O'zbekiston Respublikasi davlat mustaqilligi to’grisidagi masala bo'yicha O'zbekiston Respublikasining referendumı, O'zbekiston Respublikasi Prezidenti saylovi o'tkazildi. 1991 yil 18 noyabrda qabul qilingan «O'zbekiston Respublikasi Prezidenti saylovi to’grisida» gi qonun va uning asosida o'tkazilgan umum xalq saylovi katta ahamiyatga ega bo'ldi.
1991 yil 29 dekabrda O'zbekiston Respublikasi davlat mustaqilligi bo'yicha ovoz berishga qatnashganlarning 98, 2 poyizı davlat mustaqilligin qo'llab -quvvatlab ovoz berdi..
1991 yil 29 dekabrda O'zbekiston Respublikasining birinchi Prezidenti saylandi. Yashirin ovoz berish yo'li bilan o'tkazilgan umumiy va alternativ asosda o’tkazilgan saylovda I. Karimov uchun 8 million 514 mingta odam yoki ovoz berishga qatnashganlarning 86 poyizı ovoz berdi. Markaziy saylash komissiyasi O'zbekiston Respublikasi Prezidenti saylovi to’grisidagi qonunning 35 stat'yasıga asoslanib I. Karimovnı 1991 yil 29 dekabrdagi O'zbekiston Respublikasi Prezidenti lavozimiga saylangan deb qaror qabul qildi.
Shunday qilib, xalqimizning orzulari royobga chiqib, uzoq yillar davom etgan kurash sababli davlatimiz, xalqimiz siyosiy mustaqilligiga erishdi.
Mustaqil davlat - O'zbekiston Respublikasi paydo bo'ldi. O'zbekiston tarixida yangi davr - milliy mustaqillik davri boshlandi.
Mustaqillik - bu milliy davlatchilikni tiklashga , kuchli demokratik huquqiy davlat hosil qilish, mustaqil ravshda ichki va sirtqi siyosat olib borish, O'zbekistonnıńg dúńyo jamoatchiligiga qo'shilish imkoniyat yaratib berdi.
O'zbekistonnıńg o'ziga xos yangilanish va rivojlanish yo'li

Reja:

1. Mustaqil rivojlanishning dastlabki bosqichidagi muammolar. O'zbekistonnıńg o'ziga xos rivojlanish yo'lini tanlashi. Rivojlanishning “O'zbek modeli” va uning o'ziga xos o’zgachaligi.
2. O'zbekistonnıńg jamoatlik -siyosiy rivojlanish strategiyasi : yangilanish va ravojlanısh yo'li. O'zbekistonnıńg iqtisodiy mustaqilligin ta'minlashga qaratilgan strategiya tamoyillari.
3. Mustaqillikning huquqiy asoslariniing ishlab shıqilishi. Yangi Konstitutsiyanıng qabul qilinishi va uning tarixiy ahamiyati. Davlat belgilari.

O'zbekiston Mustaqillikning dastlabki kunlaridan e'tiboran -oq «dúńyo va o'zimiznińg amaliyotimizdan olingan hamma tajribani bekor qilmagan holda o'zlari ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy -huquqiy rivojlanish yo'lini tanlab olishga kirishti». Bu davrda xalqimiz oldida keskin muammolar paydo bo'ldi. Ularni yechmay turib, demokratiya va hokimiyatni taqsimlash printsiplariga asoslangan yangi davlatni ko’rish mumkin emas edilar.

Yangi jamiyatga o'tkanlik bilan aloqador vazifalarni amalga oshirishlikda yangi sharoitga mos boshqarish tizimini ishlab chiqish va jamiyatning iqtisodiy zaminini hosil qilish taqozo qilindi. Xalqning hamma toifasin bitta maqsad atrofida umumiy g'oyalar tizimini barpo etish zarur bo'ldi. O'zbekistonnıńg o'ziga xos rivojlanish yo'li shunday shakllandi.
O'zbekistonnıńg birinchi Prezidenti I. Karimov Oliy Kengashnıńg IX sessiyasida (1992 yil 4 yanvar') davlat siyosatinıng strategiyasini aniq yoritib berdi.
O'tish davridagi strategiyanińg birinchi qoidasi - « kam ijtimoiy chiqimlar bilan, odamlarga ziyon etmasdan harakat etish», ikkinchi qoidasi -iqtisodiy islohotlarning muvaffaqiyatiniing zarurli sharti «siyosiy barqarorlikni ta'minlash» bo'ldi,- deb ko'rsatadi L. Levitin o'zining « O'zbekiston tarixiy burılsh davrida » kitobida.
o'tish davrida O'zbekistonda inson, tabiiy ravishda va geostrategiyalık resurslardan unumdor foydalanish uchun quyidagi vazifalarni amalga oshirish taqozo qilindi :
- sovet merosınıńg ijobiy tomonlaridan imkoniyati bo'lganisha unumdor foydalanish zarur bo'ldi.
- milliy qadriyatlarnı va milliy ongni qayta tiklash, xalqning hayotida terang tomirga ega bo'lgan demokratik institutlarni rivojlantirish.
- millatlar orasida totuvlikni ta'minlashlik.
- islomning madaniy va odob - ikromlık salohiyatini davlat tomonidan qo'llab quvvatlanıshı va diniy ekstremizmga zid kurash.
- yer yuzi hamkorlikga qo'shilish, aholi orasida jamoatchilik bilan ijobiy birgalikda ishlashini ta'minlash.
Mana, ushbu omillar o'tish davrida asosiy yo'nalishlarning biri sifatida xizmat qildi. O'tish davri degan termin nimani anglatadı,? Bu termin juda keng va har xil manoda tatbiq qilinadi. Xozirgi vaqtlari o'tish davri ilmiy yo'nalishda tadqiq etadigan yo'nalish paydo bo'ldi. Bu ilmiy yo'nalish «tranzitologiya» deyiladi. Bu nom lotincha «tranzitos»- «ótish» degandi bildiradi..
Tranzitologiyada o'tish davriga jamoatlik rivojlanish borasidagi ijtimoiylik vaqt deb izohlanadi. Uning mohiyati jamiyatning iqtisodiy, siyosiy va ma'naviy hayotida asl o'zgarishlarni amalga oshirishlik dir. Bu davrining yo'qari chegarasi - xaiqning barqaror iqtisodiy rivojlanish bosqıchıga chiqishi. Shu jumladan siyosiy va jamoatlik strukturalarning rivojlanishi.
Dunyoviy tajriba shuni taqoza etmoqda, o'tish davrining asosiy maqsadlaridan biri, tezlashishning zarurli sharti barqarorlik dir. Terminning kelib chiqishiga asos bo'lgan »stabilis» lotıncha bo'lib, «barqororlik» degandi bildiradi. Siyosiy manoda barqarorlik - ushbu davlat hokimiyatining xalq orasida xavfsizlik va tartibni ta'minlashi dir.
Xalqimizning mustaqil rivojlanish yo'linińg asosiy mundarijasi va mohiyati shundan iborat bo'ldi, u inqiloblik sakrashlarsiz, ofat keltiruvchi oqibatlarsiz va kuchli ijtimoiylik to’ntarishlarsız, evolyucion tariqasi normal, madaniyatning rivojlanishga o'tishni tanlab oldi.
1992 yil avgust oyi oxirida O'zbekiston mustaqilligining bir yilligi tantanali ravshda birinchi Prezidentning «O'zbekistonnıńg o'z yangilanish va rivojlanish yo'li» nomli kitobı bosmadan chiqdi. U yerda O'zbekistonnıńg mustaqil rivojlanish yo'li, ilmiy va amaliy muammolar ilmiy jihatdan o'rganilib, jamiyatning siyosiy taraqqiyotini, ma'naviy poklanishi asosiy yo'nalishlari yoritib berildi.
O'zbekistonnıńg taraqqiyotining ma'qul yo'li ishlab shıqılar ekan, bunda qurilayotgan jamiyat hamma « tuzim »lardan va u qanday atalishidan qattiy nazar adolatli, xalq sevar, insonparvar jamiyat bo'lishi lozim edi.
Shu sababli bosh vazifa respublikada ichki va sırtqı siyosatning asosiy yo'nalishlari aniq belgilangan chin ma'nosida adolatli jamiyat qurishga mo'ljallandi.
Birinchi Prezident «O'zbekiston - bozor múnásabatlariga o'tishnińg o'ziga xos yo'li» asarida (1993 y.) « tańlab olingan yo'l ijtimoiy sohaga yo'naltirilgan, respublikanıńg manfaatlariga, shart-sharoitlari va o’zgachaliklariga mos kelardigan bozor iqtisodiyotin shakllantirish» ekanligin atab o'tadi.
Birinchi prezidentimiz I. Karimov davlatning dastlabki yillardagi rivojlanish jarayonlarini terang tahlil etib, O'zbekiston davlat qurılıshı va iqtisodiyotni isloh qilish loyixasining asosi bo'lgan besh asosiy ta'moyilni o'rtaga tashladi :
Birinchidan, iqtisodiy islohotlar hech qachon siyosat ortida qolmasligi zarur, u qandaydir bitta mafkuraga itoat qilishi mumkin emas. Uning mohiyati shunda, iqtisodiyot siyosatdan ustun turishi zarur. Ichki va sirtqi iqtisodiy múnásabatlarni mafkuradan ozod qilish zarur.
Ikkinchidan, o'tish davrida davlat bosh reformator bo'lishi lozım. U islohotlarning ustunlikka ega yo'nalishlarin belgilab berishi, o'zgarishlar siyosatin ishlab chiqishi va uni ketma-ket o’tkazishi shart.
Uchunchidan, qonun, qonunlarga itoat ustunlik etishi lozım. Uning mohiyati shunda, demokratik tariqasi qabul qilingan yangi Konstitutsiya va qonunlarni hamma hurmat etishi va ularga itoat qilishi lozım.
To'rtinchidan, xalqning demografiyalıq tarkibin hisobga olgan holda, kuchli ijtimoiy siyosat olib borish.
Bozor múnásabatlarin joriy etish bilan bitta vaqtda aholinı ijtimoiy qo'riqlash bo'yicha avvalambor ilojlar ko'rilishi lozım. Bu bozor iqtisodiyoti yo'lidagi eng dolzarb' vazifa bo'lib keldi va bundan so'ng ham shunday bo'lib qoladi.
Beshinchidan, bozor iqtisodiyotiga o'tish ob'ektiv iqtisodiy qonunlar talablarin hisobga olgan holda, o’tmishimizdagi « revolyuciyalıq sakrashlarsiz », evolyutsiyalaikyul bilan o'ylab, bosqichma-bosqich ro'yobga oshirilishi zarur.
Bu muxim qoidalar O'zbekistonnıńg mustaqil rivojlanish yo'liga asos qilib olindi, yangi jamiyatiga o'tish davrining asosini quradi. O'tgan davr orolıgıda ushbu qoidalarnińg ro'yobga oshirilishi respublikada jamoatlik -siyosiy barqarorlikni, eng muhimi, bozor múnásabatlarin joriy etish yo'lidan ketma-ket harakat etishni ta'minladi.
Mustaqillikka erishib, qisqa muddat ichida respublika o'zining mustaqil iqtisodiy, siyosiy va milliy siyosatiga, davlat tili, gerbi, madhiyasi, Bayrogi va asosiy qonun Konstitutsiyaga ega bo'ldi. O'zbekiston Respublikasi davlat belgilarining qabul qilinishi davlatimiz mustaqilligin mustaqkamlashda katta ahamiyatga ega bo'ldi.
O'zbekiston Respublikasi Oliy Kengashinińg 1991 yil 18 noyabrda bo'lib VIII sessiyası «O'zbekiston Respublikasining davlat bayrogi to’grisida» qonun qabul qilindi.
Davlat bayroq qadimgi ota -bobolarimizdan kelayotgan meroslarni o'ziga sińgdirib olgan bo'lib, milliy va ruxıy jihatdan qudratli imperiyalar masalan A. Temur imperiyası bayrogi traditsiyaların davom ettirgan.
1992 yil 2 iyulga kelib, O'zbekiston Respublikasi Oliy Kengashinıńg X sessiyasida « O'zbekiston Respublikasining davlat gerbi » to’grisida qonun qabul qilindi.
Har bitta suveren davlatning huquqiy asoslariniing biri uning asosiy qonuni - Konstitutsiyasi hisoblanadi. O'zbekistonnıńg yangi Konstitutsiyasin ishlab chiqish g'oyasi 1990 yil 20 iyunda Mustaqillik Deklaratsiyasınıńg qabul qililinishi birgalikta vujudga kelgan edilar. Oliy Kengashnińg ikkinchi sessiyasida mustaqillik deklaratsiyasınıńg muxim printsiplari asosida davlatning yangi Konstitutsiyasi ishlab chiqilishi zurur degan xulosaga kelindi.
Konstitutsiya loyihasi ayni paytdan e'tiboran tayyorlana boshladi. Loyihaning dastlabki varianti 1991 yil oktyabr'-noyabriga qadar tayyorlanib bo'lindi. Ushbu loyiha ishlanib kelayotgan vaqtda. davlatimiz tarixida burulısh yuz berdi. 1991 yil 31 avgustta davlat mustaqilligi elon qilindi.
Shunaqa qilib, shunday holatda respublikanıńg Konstitutsiyasi ishlandi.
Konstitutsiyani ishlab chiqishda AQSh, Frantsiya, Kanada, Germaniya, Shvetsiya, Yaponiya, Italiya, Ispaniya, Portugaliya, Gretsiya, Turkiya, Eron, Hindston, Pokiston, Misr, Vengriya, Bolgariya, Litva davlatlarining Konstitutsiyalari chuqur urganildi, tahlil qilindi. Shu jumladan, Rossiya Federatsiyası, Belarus', Urkaina, Qozogiston, Qirǵızston va Turkmenston respublikalarining asosiy qonunlari va Konstitutsiya loyixaları sinchiklab ko'rib chiqildi.
1991 yilning boshlaridan-oq konstitutsiyanıńg kontseptsiyası ustida ish olib borildi. Shu tariqa ushbu olternativ kontseptsiya yaratildi. Respublika Ilm-fanlar Akademiyasi Falsafa va huquq institutining kontseptsiyası va Prezident administratsiyası yuridik bo’limi tayyorlagan kontseptsiya. Xodim to'da majlisida uchunchi kontseptsiya asos etib qabul qililndi.
Konstitutsiyaviy komissiyaning qarori bilan 1992 yil 26 sentyabrda konstitutsiyanıńg loyiqasi umum xalq muxakama uchun bosma so'zda elon qilindi. Umum xalq muxokamalar uch oy davom qildi.
1992 yil 21 noyabr'da muxokamani davom ettirish uchun yana ikkinchi bor bosma so'zda elon qilindi.: mingdan oshiq tavsiyalar va fikrlar bildirildi. Loyiqadagi 127 stat'yadan 60 ga tuzatishlar va qo'shimchalar kiritildi. Dastlabki variantdan 4 statya olib tashlanib, tekstka bir nechta yangi stat'ya kiritildi.
1992 yil 8 dekabr XII chaqiriq O'zbekiston Respublikasi Oliy Kengashiinińg XI sessiyası bo'ldi. U yerda « O'zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasin qabul qilish to’grisidagi» masala ko'rib chiqildi.
Konstitutsiya loyiqasiga 80 ga yaqin qo'shimchalar va o'zgarishlar kiritildi.
Shunday qilib, suveren demokratik O'zbekiston respublikasining birinchi Konstitutsiyasi qabul qilindi.
Konstitutsiya kelajagi ulug' O'zbekistonnıńg kelajagi uchun, to’gri huquqiy davlat hosil qilish uchun mustahkam huquqiy asos bo'lib xizmat qilyapti.
O'zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi inson manfaatlarini, haq-huquqlarini qo'riqlovchi chin ma'nodagi demokratik Konstitutsiya demakdir. Konstitutsiyaning qabul qilinishi davlat tarixida katta ahámiyatga ega bo'ldi.
O'zbekistonnıńg yangi Konstitutsiyasi o'ziga xos xususiyatlari, mustasnolari bilan ajralib turadi.
Birinchidan bu xújjat huquqiy va siyosiy o'ylashning eng ulug' yutuqlarin, xozirgi zamon Konstitutsiyaviy ilm-fanini o'zida aks ettirgan.
Ikkinchidan, O'zbekiston Konstitutsiyasi o'zbek aholisi madaniyatini va milliy traditsiyalarınıńg chuqur ildizlariga suyanganligi, va uchunchidan, O'zbekiston Respublikasidagi ilg'or jamoatlik -iqtisodiy, davlat -siyosiy tuzilishdan boshqa tuzilishga o'tilganligi, tubdan yangilash vujudga kelganligi bilan ko'zga tashlanadi.
Konstitutsiya mundarijasi tarafidan yangi, printsipial siyosiy hujjat bo'lib, uning mundarija va ma'nosini ochib berishi asosiy printsiplari farqli e'tiborga loyiq demakdir.
Asosiy qonun Konstitutsiya qabul qilinganidan sońg O'zbekiston Respublikasi Oliy Kengashinıńg 1992 yil 10 dekabrda bo'lib o'tgan XI sessiyasida «O'zbekiston Respublikasi davlat Madhiyasi to’grisidagi» qonun qabul qilindi.
Milliy mustaqillik va shu asnoda bitta belgisi - kuchli va baholi valyuta ro'yxatiga ega bo'lmoq hisoblanadi.
Milliy valyuta - milliy faxrlari bo'lib gina qolmay, balkim davlatimiz mustaqilligining belgisi, suveren davlatka tegishli belgi demakdir.
1994 yil 1 iyuldan e'tiboran, davlatimizda milliy valyuta « sum » aloqaga joriy qilindi. Bu iqtisodiy mustaqillikni belgilashda muxim demakdir.
O'zbekistonnıńg davlat mustaqilligiga ega bo'lishi katta tarixiy ahamiyatga ega bo'lib hisoblanadi. O'zbekiston aholisi taqdirin o'zi belgilash haqida, o'z milliy davlatin hosil qilish imkoniyatiga, iqtisodiyotda tubdan o'zgarishlar ishlash imkoniga ega bo'ldi.