Reja: Oziq-ovqat xom ashyosi va mahsulotlarini tadqiqot usullari

• 1-MAVZU: OZIQ-OVQAT XOM ASHYOSI VA MAHSULOTLARINI TADQIQOT USULLARINING TASNIFI.

• REJA:
• 1. Oziq-ovqat xom ashyosi va mahsulotlarini tadqiqot usullari
• 2. Oziq-ovqat mahsulotlarini sifati va xavfsizligiga ta’sir etuvchi omillar
• 3. Oziq-ovqat xom ashyosi va mahsulotlarining sifati va xavfsizligini kompleks baholash
• Adabiyotlar:
• 1.Дубцов Г.Г. Товароведение пищевых продуктов. Учебник. М.: из-во Мастерство, 2001. 264 с.
• 2. Рогов И.А., Дунченко Н.И. и другие. Безопасность продоволь-ственного сырья и пищевых продуктов. Учебное пособие. Новосибирск, 2007.
• 3.Belitz H.D., Grosch W., Schieberle P. Food Chemistry. Springer-Verlag Berlin Heidelberg 2009, P. 1114

Oziq-ovqat mahsulotlari

• Aholi sog‘ligini belgilovchi eng muhim yo‘nalishlardan biri, bu oziq-ovqat xomashyosi va oziq-ovqat mahsulotlarining sifatini va xavfsizligini ta’minlashdir.
• Oziq-ovqat mahsulotlarining sifati, iste’mol qiymati va xavfsizligi muammolari, avvalo nafaqat istiqbolli texnologiyalarni, balki, oziq-ovqat tizimlarining tegishli nazorat qilish usullarini ishlab chiqishni, ularni takomillashtirishni ham o‘z ichiga oladi.

Ushbu usullar qishloq xo‘jaligi zararkunandalariga qarshi kurashda qo‘llaniladigan turli kimyoviy birikmalarning (pestitsidlar), radioaktiv izotoplarning, sun’iy bo‘yoqlarning, kimyoviy konservantlarning, polisiklik aromatik uglevodorodlarning oziq-ovqat mahsulotlariga tushib qolish ehtimoli bilan bog‘liq holatda oziq-ovqat xomashyosi va mahsulotlarning xavfsizligini barqarorlashtirish va ta’minlashda katta ahamiyatga ega.

• Ushbu usullar qishloq xo‘jaligi zararkunandalariga qarshi kurashda qo‘llaniladigan turli kimyoviy birikmalarning (pestitsidlar), radioaktiv izotoplarning, sun’iy bo‘yoqlarning, kimyoviy konservantlarning, polisiklik aromatik uglevodorodlarning oziq-ovqat mahsulotlariga tushib qolish ehtimoli bilan bog‘liq holatda oziq-ovqat xomashyosi va mahsulotlarning xavfsizligini barqarorlashtirish va ta’minlashda katta ahamiyatga ega.
• Zamonaviy nazorat usullarining imkonlari:
• oziq-ovqat mahsulotlari va xomashyosining tarkibi va xossalarini o‘rganish;
• ularning sifati va ozuqaviy qiymatini o‘rganish;
• organoleptik yoki oddiy fizik va kimyoviy usullar bilan aniqlab bo‘lmaydigan o‘zgarishlarni aniqlash;
• sifat o‘zgarishlarini bashorat qilish, saqlash usullarini aniqlash va foydalanish muddatlarini belgilash.

• Istalgan oziq-ovqat mahsulotlarini tadqiq qilish – murakkab analitik masala hisoblanadi. Mahsulotlarning alohida tarkibga ega ekanligi va ko‘pkomponentli ekanligi tufayli standart usullarni mahsulotning fizik-kimyoviy strukturasiga va alohida tarkibiga moslashtirish zarur, ya’ni har bir konkret holatda ham u yoki bu chegaralarda analitik tadqiqot ishlarini olib borish talab etiladi.
• Oziq-ovqat sanoatida keng qo'llaniladigan usullar:
• gaz xromatografiyasi;
• suyuqlik xromatografiyasi;
• atom yutilish (аbsorbsion) spektrometriyasi;
• fotometriya;
• luminesсеnsiya;
• kapillyar elektroforez;
• infraqizil spektroskopiya,;
• elektrokimyo, tahlilning klassik usullari (titrimetriya, gravimetriya);
• reologik tadqiqot usullari va b.