Reja. Rezbalarning tasnifi

о-rаsm б-rаsm г-rаsm

- metrik rezba uchun (α=60ºC) ƒp=1,732ΔPn;

- truba rezbalari uchun (α=55º) ƒp=1,921ΔPn;
- trapettsiyasimon rezbalar uchun (α=30º) ƒp =3,732 ΔPn;
- tayanch rezbalar uchun (β=30º; γ=3º)
O’rta diametr (D2, d2) qadam (P) va profil burchagi (α) xatoliklarining funktsional bog’liqligini hisobga olgan xolda bu parametrlarga, , umumlashtirilgan va o’rta diametrga keltirilgan joizlik belgilanadi: Td2 (TD2 )  d2 (D2 )  fp f
Metrik rezbalarning joizlik va o’tqazishlar tizimi halqaro standart ISO MS 965/1-1975ga moslab tuzilgan. Bu tizim bo’yicha bo’shliqli, tarangli va o’tuvchi o’tqazishlar belgilangan. Rezbaning aniqlik darajasi: - boltning tashqi diametri uchun 4; 6; 8; o’rta diametri uchun 3; 4; 5; 6; 7; 8; 9; 10*; - gaykaning ichki diametri uchun 4; 5; 6; 7; 8, o’rta diametri uchun 4; 5; 6; 7; 8; 9* qilib belgilangan (5-rasm). ƒp =3,175 ΔPn bo’ladi.

5-rasm Rezbali birikmalarning joizliklar maydoni
Rezbali birikmalar buralish uzunligining uch turi mavjud bo’lib, ular quyidagilardir: S - qisqa; N - normal (me’yoriy); L - uzun.
Rezbalar aniqlik sinfi bo’yicha uch turga bo’linadi: aniq, o’rta va qo’pol.
Bo’shliqli o’tqazishlarda tashqi rezbalar uchun 5 (d, e, f, g, va h), ichkilari uchun 4 (E, F, G, va H) asosiy chetga chiqishlar qabul qilingan (1-jadval). Bu asosiy chetga chiqishlar d₁, d₂, d va D₁, D₂, D lar uchun bir xildir
Rezbalarning joizlik maydonlari o’rta diametr d₂(D₂) joizlik maydonini, chiquvchi yuza diametri (d₁ yoki D₁) joizlik maydoni bilan birgalikda shakllanadi. Bo’shliqli rezbali birikmalar, birikma yuqri temperaturada ishlagan, detallarni tez va yengil bo’shatish zarurati bo’lgan, rezbali detallarga eyilishga chidamli qatlam qoplangan hollarda qo’llaniladi.
Taranglilik o’tqazish detallarning o’zgaruvchan kuchlanish, tebranish, temperatura o’zgarishi kabilar ta’siridan o’z-o’zidan bo’shab ketishini oldini olish zarurati bo’lganida qo’llaniladi.
1-jadval.