Reja: Signallar haqida tushuncha

Aloqa kanallari bo‘yicha ma’lumotlarni uzatish uchun signallarning turlari.

Reja:

1. 
   Signallar haqida tushuncha
   
2. 
   Elektr signallarining turlari
   
3. 
   Xulosa
   

Signallar - bu odamlar tomonidan xabarlarni uzatish uchun ishlatiladigan axborot kodlari axborot tizimi. Signal berilishi mumkin, lekin uni qabul qilish shart emas. Xabarni faqat qabul qiluvchi tomonidan qabul qilingan va dekodlangan signal (yoki signallar to'plami) deb hisoblash mumkin.
Har qanday signal uning xarakteristikalaridagi o'zgarishlarni tavsiflovchi funksiya sifatida ifodalanishi mumkin. Ushbu ko'rinish radiotexnika qurilmalari va tizimlarini o'rganish uchun qulaydir. Radiotexnikada signaldan tashqari, uning muqobilligi bo'lgan shovqin ham mavjud. Shovqin hech qanday foydali ma'lumotga ega emas va u bilan o'zaro ta'sir qilish orqali signalni buzadi.
Vaqt va elektr signali Aytganimdek, signal vaqt va makonda uzatiladi. Ya'ni, vaqt elektr signali uchun muhim parametrdir. Endi biz biroz terlashimiz va o'rta maktab uchun matematika va fizika kursini eslashimiz kerak. Dekart koordinata tizimini eslaylik. Esingizda bo'lsa, biz Y o'qini vertikal va X o'qini gorizontal ravishda chizganmiz:

Elektronika va elektrotexnikada biz vaqtni X bo'ylab chizamiz, uni t deb ataymiz va vertikal ravishda kuchlanishni chizamiz, uni U bilan belgilaymiz. Natijada koordinata sistemamiz quyidagicha ko'rinishga ega bo'ladi:

Elektr signallarining turlari
Elektronikada eng oddiy elektr signali nima? Menimcha, shunday DC signali. To'g'ridan-to'g'ri oqim nimani anglatadi? Bu kuchlanish qiymati vaqt o'tishi bilan o'zgarmaydigan tokdir.U bizning grafikimizda qanday ko'rinadi? Taxminan shunday:

Bu erda biz 3 voltli shahar signalini ko'ramiz. Vertikal ravishda, bizda kuchlanish voltsda, gorizontalda esa - yaxshi, aytaylik, soniyalarda. Vaqt o'tishi bilan doimiy oqim har doim bir xil kuchlanish qiymatiga ega, shuning uchun soniya yoki soatni o'lchashimiz muhim emas. Zo'riqish na sakradi, na tushdi. U 3 volt bo'lganidek va shunday bo'lib qoldi. Ya'ni, DC signali t vaqt o'qiga parallel to'g'ri chiziq deb aytishimiz mumkin.
DC signali analog osiloskopda shunday ko'rinadi

Laboratoriya sharoitida o'zgaruvchan kuchlanishdan doimiy kuchlanishni olish osonroq. Buni amalga oshira oladigan qurilma laboratoriya doimiy quvvat manbai deb ataladi. Shovqin signali yoki shunchaki shovqin Va agar kuchlanish xaotik qiymatga ega bo'lsa nima bo'ladi? Siz shunga o'xshash narsani olasiz:

Bu elektr signali shovqin deyiladi.
Ko'pincha elektronikada to'rtburchaklar signal ham qo'llaniladi:

Uchburchak signal Sinus to'lqinining yaqin do'sti uchburchak signal

Elektronikada ham qo'llaniladi murakkab signallar. Mana, masalan, ulardan biri

Bu signallarning barchasi davriy signallar, chunki ular uchun siz belgilashingiz mumkin davri, chastota quyidagi va amplituda signallarning o'zi:


Bipolyar signallar "Yerdan o'tib ketadigan" signallar uchun, ya'ni ular salbiy kuchlanish qiymatiga ega bo'lishi mumkin, masalan, bu signallar

Puls signallari
Shuningdek, davriy qonunga bo'ysunmaydigan signallar ham bor, lekin elektronikada ham muhim rol o'ynaydi. impulslar- bular bir xil signallar, lekin ular davriy qonunga mos kelmaydi va vaziyatga qarab o'z ma'nosini o'zgartiradi.
Axborot tashuvchining fizik tashuvchisidagi signallar elektr, optik, akustik va elektromagnitlarga bo'linadi.
O'rnatish usuliga ko'ra, signal muntazam yoki tartibsiz bo'lishi mumkin. Muntazam signal taqdim etiladi deterministik funktsiya vaqt. Radiotexnikada tartibsiz signal vaqtning xaotik funktsiyasi bilan ifodalanadi va ehtimollik yondashuvi yordamida tahlil qilinadi.
Signallar, ularning parametrlarini tavsiflovchi funktsiyasiga qarab, analog va diskret bo'lishi mumkin. Kvantlangan diskret signal raqamli signal deb ataladi.
Signallarning turlari va xarakteristikalari
Amalda signallarning ikki turi mavjud. Ular analog va raqamli signallar.
Analog signal - bu har qanday uzluksiz signal bo'lib, ular uchun signalning vaqtni o'zgartirish xususiyati boshqa vaqtni o'zgartiruvchi miqdorni ifodalaydi, ya'ni boshqa vaqt o'zgaruvchan signalga o'xshaydi. Misol uchun, analog audio signalda signalning oniy kuchlanishi tovush bosimi bilan doimiy ravishda o'zgarib turadi. U raqamli signaldan farq qiladi, unda uzluksiz miqdor faqat cheklangan miqdordagi qiymatlardan birini qabul qilishi mumkin bo'lgan diskret qiymatlar ketma-ketligining ifodasidir.
Analog signal atamasi odatda elektr signallarini anglatadi Analog signal signal ma'lumotlarini uzatish uchun vositaning ba'zi xususiyatlaridan foydalanadi. Elektr signalida signalning kuchlanishi, oqimi yoki chastotasi ma'lumotni ifodalash uchun o'zgarishi mumkin.
Har qanday ma'lumot analog signal orqali uzatilishi mumkin. Ko'pincha bunday signal tovush, yorug'lik, harorat, pozitsiya yoki bosim kabi jismoniy hodisalardagi o'zgarishlarini anglatadi.
Raqamli signal - bu diskret qiymatlar ketma-ketligini ifodalash uchun jismoniy miqdorning diskret to'lqin shakllari to'plamidan tuzilgan signal. Mantiqiy signal faqat ikkita mumkin bo'lgan qiymatga ega raqamli signal bo'lib, ixtiyoriy bit oqimini tavsiflaydi.
Shu bilan bir qatorda raqamli signalni shunday fizik miqdor bilan ifodalangan kodlar ketma-ketligi deb hisoblash mumkin. Jismoniy miqdor o'zgaruvchan elektr toki yoki kuchlanish, optik yoki boshqa elektromagnit maydonning intensivligi, fazasi yoki polarizatsiyasi, akustik bosim, magnit saqlash muhitining magnitlanishi va boshqalar bo'lishi mumkin. Raqamli signallar barcha raqamli elektronikada, xususan, hisoblashda va ma'lumotlarni uzatishda mavjud va ishlatiladi.
Raqamli signallar bilan tizim shovqini agar u juda katta bo'lmasa tizim ishiga ta'sir qilmaydi, analog signallarda esa shovqin har doim tizim ishlashini ma'lum darajada yomonlashtiradi.
Axborot uzatish uchun mo‘ljallangan har qanday fizik jarayonning vaqt bo‘yicha o‘zgarishi signal deb ataladi. Signallarga misol sifatida inson nutqi (tovushi), Morze kodi, telefon simlaridagi kuchlanish, radio yoki televideniye uzatkichlarida hosil bo‘ladigan elektromagnit maydon, optik toladagi yorug‘likning o‘zgarishi kabilarni keltirish mumkin.
Shovqin ham xuddi signalga o‘xshab vaqt bo‘yicha o‘zgaruvchi jarayondir. Ammo u hech qanday axborotni o‘z ichiga olmaydi. Shuning uchun u signalga zararli ta’sir qiluvchi jarayondir.
Turli tizimlar signallar yordamida boshqariladi. Agar tizimning kirishiga bitta yoki bir nechta signal berilsa, ushbu tizim chiqishida bitta yoki bir nechta signallar hosil bo‘lishi mumkin.
Aloqa tizimida uzatkich signalni shakllantiradi va uzatadi, qabul qilgich esa ushbu signalni qabul qilib oladi. Uzatuvchi va qabul qiluvchi qurilmalar oralig‘i aloqa kanali deb yuritiladi. Uzatkich, qabul qilgich va aloqa kanaliga har doim shovqin ta’sir etadi. Uzatkich, aloqa kanali va qabul qilgich qurilmalari tizimning tashkil etuvchilari yoki tizim osti qismlari deb yuritiladi. Tizimni tadqiq qiluvchi, ya’ni fizik hodisalar (harorat, bosim, tezlik va b.) ni o‘lchash qurilmalari ham tizimlar qatoriga kiradi va ushbu qiymatlarni kuchla