Reja: Suv resurslaridan foydalanish va ularni muhofaza qilishni huquqiy holatining tushunchasi va xususiyatlari

2. Davlat suv fondi di va uning boshqaruv organlari.
1993 yil 6 mayda O`zbekiston Respublikasining "Suv va suvdan foydalanish to`g`risida"gi qonuni qabul qilinib u suv va suvdan foydalanishga doir munosabatlarni tartibga solish, aholi va xalq xo'jaligi ehtiyojlari uchun suvdan oqilona foydalanish, suvni bulg'anish, ifloslanish va kamayib ketishdan saqlash, suvning zararli ta'sirini oldini olish va uni bartaraf qilish, suv obyektlarining holatini yaxshilash, shuningdek suvga doir munosabatlar sohasida korxonalar, shuningdek suvga doir mun muassasalar, tashkilotlar, dehqon xo'jaliklari va fuqarolarning huquqlarini himoya qilishni belgilab berdi.
Mazkur, qonunda birinchi marta yagona davlat suv fondi masalasi ko`rsatib berildi.
O'zbekiston Respublikasining yagona davlat suv fondi:
- daryolar, ko'llar, suv omborlari, boshqa yer usti suv havzalari va suv manbalari, kanal va hovuzlarning suvlaridan;
- yer osti suvlari va muzliklardan iboratdir.
Davlatlararo daryolar Amudaryo, Sirdaryo, Zarafshon daryosi, Orol dengizi va boshqa suvlardan foydalanish huquqi davlatlararo bitimlarda belgilab beriladi.
નવમી બેકર doir munosabatlarni tartibga solish sohasidagi vakolatlari ham aniq ko`rsatildi. Jumladan qonunning 5-moddasida O`zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining suvga doir munosabatlarni tartibga solish sohasidagi vakolatlari quyidagicha ko'rsatildi:
Shuningdek, qonunda davlat hokimiyati va boshqaruv organlarining suvga
suv va suvdan foydalanish to'g'risidagi qonunlarni qabul qilish, ularga o'zgartirish va qo'shimchalar kiritish;
suv resurslaridan foydalanish va ularni muhofaza qilishga oid davlat siyosatining asosiy yo`nalishlarini belgilash hamda suv xo'jaligiga old strategik davlat dasturlarini qabul qilish;
O'zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining tasarrufiga kiradigan boshqa masalalarni hal etish.

Ushbu qonunning 6-moddasida O'zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining suvga doir munosabatlarni tartibga solish sohasidagi vakolatlari belgilangan.

O'zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining
suvga doir munosabatlarni tartibga solish sohasidagi tasarrufiga quyidagilar kiradi, chunonchi: suv resurslaridan oqilona, kompleks foydalanish va ularni muhofaza qilish
sohasida yagona siyosat o`tkazish;
suv resurslaridan kompleks va ularni muhofaza etishda vazirliklar, idoralar va yuridik shaxslarning faoliyatini uyg`unlashtirish;
suv fondi hosil qilish va undan foydalanish tartibini, shuningdek, suvdan foydalanishning me'yorlari va limitlarini tasdiqlash tartibini belgilash;
suvlarning davlat tomonida hisobga olib borilishini hamda suvdan foydalanishni nazorat qilish va ularni muhofaza etishni ta'minlash, davlat suv kadastri va suv monitoringini yuritish.UZ
yirik avariyalar, falokatlar, ekologiya tangligi va suvlarning zararli ta'siri oldini olish hamda ularga barham berish yuzasidan chora-tadbirlar ishlab chiqish; suv resurslaridan foydalanganlik uchun haq to'lash, suv obyektlarini
bulg'atganlik va quritib qo'yganlik uchun haq undirish tartibini belgilash;
davlatlararo munosabatlarni rivojlantirish;
qonunlarda nazarda tutilgan boshqa chora-tadbirlarni amalga oshirish.
E'tiborli tomoni shundaki, mazkur qonunda mahalliy hokimiyat va boshqaruv organlarining suvga doir munosabatlarni tartibga solish sohasidagi vakolatlariga ham e'tibor qaratilgan.
Mahalliy hokimiyat va boshqaruv organlarining suvga doir munosabatlarni tartibga solish sohasidagi tasarrufiga quyidagilar kiradi, chunonchi:
o'z hududidagi suv resurslaridan foydalanish va ularni muhofaza qilishning
asosiy yo`nalishlarini belgilash; suv resurslaridan foydalanishni tartibga solish va ularni muhofaza qilish sohasidagi
qonuniylik hamda huquq-tartibotni ta'minlash;

suv obyektlari holatini hisobga olib borish va ularga baho berish, suvlardan foydalanilishi va ularning muhofaza qilinishi, suv iste'molining belgilangan limitlariga rioya etilishi, suvdan foydalanuvchilarning suvdan foydalanish hisobini yuritishlari ustidan nazorat qilib berish;

suv obyektlarini saqlash va ularning holatini yaxshilash, suvlarning zararli ta'sir ko'rsatishini, shuningdek bulg'anishini oldini olish va uni bartaraf etish hamda avariyalar, toshqin, sel va tabiiy ofatlar natijasida vayron bo`lgan obyektlarni tiklash yuzasidan tadbirlar o'tkazish;
qonunlarda nazarda tutilgan boshqa masalalarni tartibga solish (7-modda). Suvdan foydalanish va uni muhofaza qilish ustidan davlat nazoratining vazifasi suvdan foydalanish borasida belgilab qo`yilgan tartibga barcha vazirliklar, davlat qo`mitalari va idoralar, davlat, kooperativ, jamoat korxonalari, tashkilotlari, muassasalari va fuqarolar rioya qilishlari, suvni muhofaza qilish, suvning zararli ta'sirining oldini olish va bartaraf qilish vazifalarini, suvni hisobga olish qoidalarini, shuningdek, suv to'g'risidagi qonunlarda belgilab berilgan boshqa qoidalarni bajarishlarini ta'minlashdir. O'zbekiston Respublikasi "Suv va suvdan foydalanish to`g`risida"gi qonunning 8-moddasiga asosan suvdan foydalanish sohasidagi davlat boshqaruvi quyidagicha ko`rsatilgan.