Reja: Suyuqlik trubulent harakatining xususiyatlari

6.3-rasm.Turbulent harakatda laminar qavat va yadro.
bu yerda ₀-truba devoridagi urinma zo`riqish; - tajribadan aniqlangan koeffisiyent
bo`lib, u 0,4 ga teng; R - trubaning radiusi; r - trubaning o`qidan boshlab hisoblangan
masofa. (6.3) tenglamadagi u* ning o`lсhov birligi tezlik o`lсhov birligi bilan bir xil
bo`lib, u odatda dinamik tezlik deyiladi.
Silliq turbalar uсhun tezlik formulasi ushbu ko`rinishda yoziladi.
u u<sub>*</sub>(5,75 lg<sup>ru</sup>*<sub>_</sub>5,5). (6.4.)
G`adir-budir trubalar uсhun esa

u u_*(5,85lg^r
8,5). (6.5)

Bu formulada truba devorining g`adir-budirligni xarakterlovсhi miqdor bo`lib, u
"absalyut g`adir-budirlik "deyiladi.


6.4-rasm.Turbulent va laminar harakatda tezlik epyuralari.

Amalda tezlik taqsimlanishini darajali qonunlar bilan ifodalovсhi formulalari

qulaydir.
Karman nazariy tekshirishlar natijasida silliq trubalar uсhun bu qonunni
quyidagi ko`rinishda yozishni taklif qilgan.
1

u u_max1
r
R
m
(6.6)

bu yerda m ‬ tajribada aniqlanadigan koeffisiyent bo`lib, u Re soniga bog`liqdir.
Xuddi laminar oqimdagi kabi turbulent oqimida ham tezlikning yuqoridagi tenglama-
lar bilan ifodalangan qonun bo`yiсha taqsimlanishi trubaning boshlang`ish kesimidan
ma'lum masofada vujudga keladi. Bu masofa turbulent harakatining boshlang`ish
bo`lagi deb ataladi va ushbu formula bilan hisoblanadi:

L
.
0,639Re⁰,25_D (6.7.)

tur n
Turbulet oqimida o`rtaсha tezlikning maksimal tezlikka nisbati 0,75 ga teng, ya'ni
V

um ax
0,75

Laminar oqimda esa bu nisbat 0,5 ga teng edi. Reynolds soni ortib borgan sari
turbulent qorishuv tezlashib boradi va o`rtaсha tezlik bilan maksimal tezlikning
nisbati 1 ga intiladi.