Reja: Sxemotexnika haqida umumiy tushuncha

1-MA’RUZA

MAVZU: Kirish. Sxemotexnika haqida umumiy tushuncha. Analog va raqamli qurilmalarning passiv va aktiv komponentlari. Signallarni kuchaytirgichlari va analog raqamli o‘zgartiruvchilar. Integral sxemalarning asosiy xususiyatlari.

REJA:

1. Sxemotexnika haqida umumiy tushuncha.

2. 
   Signallarni kuchaytirgichlari va analog raqamli o‘zgartiruvchilar.
   
3. 
   Integral sxemalarning asosiy xususiyatlari.
   
4. 
   Integratsion daraja haqida tushuncha.
   

Sxemotexnika - radiotexnika, aloqa, avtomatika, hisoblash texnikasi va boshqalarning elektron qurilmalarini taxlil va sintez qilish muammolarini o’z ichiga olgan ilmiytexnikaviy yo’nalish. Yuqorida sanab o’tilgan qurilmalarning aniq ishlashini ta’minlash va ularning tarkibiga kiradigan elementlarning parametrlarini hisoblash uchun qo’llanadi. "S." termini 20-a. 60y.larida ko’p funksiyali elektron qurilmalarning paydo bo’lishi bilan bog’liq ravishda paydo bo’lgan. S.ning nazariy bazasini chiziqli va nochiziqli elektr zanjirlari nazariyasi, elektrodinamika, matematik dasturlash, avtomatlar nazariyasi va boshqa tashkil qiladi. Elektr va radioelementlar (rezistorlar, kondensatorlar, diodlar, tranzistorlar va boshqalar) va integral mikrosxemalar elektron qurilmalarning elementlar bazasi sifatida xizmat qiladi.

Integral sxema (IS, integral mikrosxema) — juda ixcham (mikrominiatyur) elektron qurilma. Elementlari (diodlar, tranzistorlar, rezistorlar, kondensatorlar va b.) konstruktiv, texnologik va elektr jihatdan o’zaro uzviy bog’langan (birlashtirilgan) va o’ta zich joylashtirilgan bo’ladi. Uzluksiz yoki diskret (uzlukli) elektr va optik signallar tarzidagi axborotlarni qabul qilish, qayta ishlash uchun mo’ljallanadi. I. s. quyidagi xillarga bo’linadi: elementlarni birlashtirish (integratsiya) usuli bo’yicha — yaxlit (monolit) va gibrid (tarkibiy) (osma diskret elektron asboblarlan foydalanilgan) sxemalar; ishlov beriladigan signallarning xili bo’yicha — raqamli va analog sxemalar; IS dagi elementlar soni N (integratsiya darajasi) bo’yicha — kichik (N< 102)? o’rta (N = 102 — —103), katta {N= W— 104) va juda katta (N> 104) sxemalarga bo’linadi. I. s. elektron hisoblash mashinalari, nazorat-o’lchash apparatlari, aloqa texnikasi va b. sohalarda qo’llaniladi.