Reja: Taʼlim tizimining tuzilishi

Mavzu: Buyuk britaniya talimi
Reja:

1. 
   Taʼlim tizimining tuzilishi
   
2. 
   Tayyorgarlik taʼlimi
   
3. 
   Boshlangʻich maktab taʼlimi
   

Buyuk Britaniyaning taʼlim tizimi — Buyuk Britaniya va Shimoliy Irlandiya Birlashgan Qirolligining tarkibiy qismlari va undan oldin Britaniya orollari, shuningdek, turli qitʼalardagi dominionlar va Britaniya mustamlakalarini oʻz ichiga olgan Britaniya imperiyasining taʼlim muassasalari toʻplami
Buyuk Britaniyada taʼlim 5 yoshdan 16 yoshgacha boʻlgan barcha fuqarolar uchun majburiydir. Mamlakatda ikkita taʼlim sektori mavjud: davlat (bepul taʼlim) va xususiy (pullik taʼlim muassasalari, xususiy maktablar). Buyuk Britaniyada ikkita taʼlim tizimi osonlikcha birga boʻlishi mumkin: biri Angliya, Uels va Shimoliy Irlandiyada, ikkinchisi Shotlandiyada joylashgan.
UNESKO va OECD maʼlumotlariga koʻra, 2012-yilda mamlakatda 3,5 million talaba tahsil olgan, ulardan 427 ming nafari xorijiy fuqarolardir.
Taʼlim tizimining tuzilishi
Buyuk Britaniyada juda koʻp turli xil maktablar mavjud. Turli maʼlumotnomalar, onlayn, jurnal va gazeta maqolalari maktablarni tasniflash uchun turli mezonlardan foydalanishi mumkin. Buyuk Britaniyada maktabning keng tarqalgan turi bu internat maktablari boʻlib, unda talabalar ham oʻqiydilar, ham yashaydilar. Birinchi maktab-internatlar Britaniyada erta oʻrta asrlarda — asosan monastirlarda paydo boʻlgan[4]. XII asrda Rim papasi barcha Benediktin monastirlarini ular bilan xayriya maktablarini ochishga majbur qildi. Biroz vaqt oʻtgach, bunday maktablarda oʻqish pulli boʻla boshladi. Aristokratik oilalar monastir maktablaridan koʻra uyda taʼlim olishni afzal koʻrsalar ham, vaqt oʻtishi bilan oʻsmirlar uchun, ijtimoiy kelib chiqishidan qatʼi nazar, tengdoshlari bilan birga oʻqish foydaliroq, degan eʼtiqod tarqaldi. Ushbu eʼtiqod imtiyozli maktab-internatlarni (davlat maktablari) tashkil etish va rivojlantirish uchun asos boʻldi, ular orasida ming yildan ortiq vaqt davomida zamonaviy Britaniya jamiyatining elitasini tarbiyalayotgan, oʻqitgan va shakllantirganlar bor. Dunyodagi eng qimmat va nufuzli maktablar roʻyxatiga Britaniya maktab-internatlari ham kiritildi.

Oʻquvchilarning yoshi boʻyicha maktablarning tasnifi

Toʻliq tsiklli maktablar — bu yerda 3 yoshdan 18 yoshgacha boʻlgan barcha yoshdagi bolalar oʻqiydi[6].
Maktabgacha taʼlim muassasalari — 2 yoshdan 7 yoshgacha boʻlgan bolalar uchun bolalar bogʻchalari deb ataladi. Bu yerda ular oʻyinlar orqali oʻqish, yozish, hisoblash, rivojlanishni oʻrgatishadi. Odatda bunday maktablar kichik yoshdagi oʻquvchilar maktablari bilan birgalikda tashkil etiladi. Oʻquvchilarning yoshi 2 yosh 9 oydan 4 yoshgacha.
Yosh talabalar uchun muassasalar
Boshlangʻich maktab — oʻquvchilarning yoshi 4 yoshdan 11 yoshgacha. SAT[7] 2 bosqichda, ikkinchi va oltinchi oʻqish yilida oʻtkaziladi. Ikkinchi imtihon natijalari Oʻrta maktabga kirish uchun muhimdir.
Oʻrta maktab — 7 yoshdan 13 yoshgacha boʻlgan bolalar uchun. Bu yerda bolalar turli fanlar boʻyicha maxsus boshlangʻich umumiy oʻqitish tsiklidan oʻtadilar, bu umumiy kirish imtihonlari bilan yakunlanadi. Bunday imtihondan muvaffaqiyatli oʻtish oʻrta maktabga kirishning asosiy shartidir[8].
Oʻrta maktab oʻquvchilari uchun muassasalar
Katta maktablar — 14 yoshdan 18 yoshgacha boʻlgan oʻsmirlar uchun. Bu yerda bolalar birinchi navbatda GCSE imtihonlarini topshirish uchun ikki yillik treningdan oʻtadilar, soʻngra yana ikki yillik dastur: A-Level yoki International Bakalavr.
Oʻrta maktab — 11 va undan katta yoshdagi bolalar uchun taʼlim.
Grammatika maktabi — 11 yosh va undan katta yoshdagi bolalar uchun chuqurlashtirilgan dastur boʻyicha taʼlim. Xuddi shu maktablarda siz universitetga tayyorgarlik koʻrishingiz mumkin (oltinchi sinf).
Universitetlarga tayyorgarlik koʻrish maktablari — 16-18 yoshli katta oʻsmirlar uchun.
Maktabgacha taʼlim
Maktabgacha taʼlimni ham davlat, ham xususiy taʼlim muassasalarida olish mumkin. Asosan ota-onalar farzandlarini 3-4 yoshida bolalar bogʻchasiga yuborishadi.
Tayyorgarlik taʼlimi
Xususiy maktablarda tayyorgarlik yoki boshlangʻich sinflarga 5 yoshdan boshlab bolalar qabul qilinadi. Chet ellik talabalar maktabga 7 yoshdan kirishadi va 11-13 yoshda darhol oʻsha xususiy maktabning oʻrta sinflariga oʻtkaziladi[9].
Boshlangʻich maktab taʼlimi
Koʻpchilik britaniyalik bolalar 5 yoshida davlat boshlangʻich maktablariga kiradi va keyin 11 yoshida oʻsha maktabdagi oʻrta taʼlim sinflariga oʻtadi yoki kollejga boradi. Boshlangʻich maktabda bolalar ingliz tili, matematika, tarix, geografiya, musiqa, sanoat texnologiyasi va sanʼat fanlarini oʻrganadilar. Mavzular ota-onalar tomonidan tanlanadi. Baʼzi tuman va tumanlarda 11 yoshli bolalar oʻrta taʼlim uchun maktab tanlash imkoniyatini kengaytirish uchun " 11+ " deb nomlangan kengaytirilgan imtihon topshirishlari mumkin. Ilgari, bu imtihon Angliya va Uelsda qoʻllanilgan, ammo standartlashtirilgan test bilan almashtirildi.
Uinchesterdagi qizlar uchun xususiy maktab oʻquvchilari
Taʼlim 16 yoshdan boshlab
16 yoshdan, oʻqishning majburiy tsiklini tugatgandan soʻng, talabalar maktabni tashlab, ishlashni boshlashlari yoki universitetga kirish uchun oʻqishni davom ettirishlari mumkin. Universitetga kirishni xohlovchilarga ikki yillik A-level kurslari taklif etiladi. Oʻqishning birinchi yilidan soʻng AS imtihonlari boʻlib oʻtadi, ikkinchisidan keyin esa A2 darajalari olinadi. Oʻqishning birinchi yili 4-5 ta, ikkinchisi 3-4 ta fanni majburiy oʻrganishni oʻz ichiga oladi. Yetkazib berish uchun majburiy fanlar talab qilinmaydi — talaba maktab tomonidan taklif qilingan 15-20 tadan barcha fanlarni individual ravishda tanlaydi va shu bilan universitetda keyingi 3-5 yillik oʻqishga bagʻishlangan ixtisosligini belgilaydi. Koʻpincha Buyuk Britaniyaga oʻqish uchun kelgan chet ellik talabalar oʻqishni A-leveldan boshlaydilar
Taʼlim 18 yoshdan boshlab
Oksford universiteti talabalari
Ikki yillik A-darajali kursni tugatgandan soʻng, talabalar professional yokida oliy maʼlumot olishlari mumkin.
Qoʻshimcha taʼlim kasbiy tayyorgarlik kurslarini va oliy taʼlim uchun baʼzi kurslarni (bakalavr darajalari) oʻz ichiga oladi. „Kasb-hunar taʼlimi“ atamasi 16 yoshda maktabni tark etganlar uchun kurslarga nisbatan qoʻllaniladi. Buyuk Britaniyada 600 dan ortiq davlat va xususiy qoʻshimcha taʼlim kollejlari mavjud. Ushbu muassasalar turli xil oʻquv dasturlarini taklif qiladi, jumladan, ingliz tili kurslari, Oʻrta taʼlimning umumiy sertifikati va A-level, professional kurslar.
Oliy taʼlim bakalavriat, aspirantura (magistratura, doktorantura) va MBA dasturlarini oʻz ichiga oladi. „Oliy taʼlim“ atamasi oliy yoki doktorlik darajasini taklif qiluvchi universitetlar, kollejlar va institutlarda oʻqishni anglatadi
1960-yillargacha mamlakatda oliy taʼlim 23 ta institutlarda olib borilgan, ulardan 16 tasi Angliyada, 1 tasi Uelsda, 4 tasi Shotlandiyada, 2 tasi Shimoliy Irlandiyada boʻlgan[15]. Biroq, oliy taʼlim sohasidagi oʻzgarishlar tufayli 1970-yillarning boshlariga kelib, universitetlar soni ikki baravar koʻpaydi va ularda tahsil olayotgan talabalar soni yanada oshdi Buyuk Britaniya universitetlari talabalari qanday mutaxassisliklarga qiziqishadi?
“Buyuk Britaniya oliy ta’lim tizimi bejiz dunyodagi eng yaxshi ta’lim tizimlaridan biri hisoblanmaydi. Ta’lim jarayoni boshlanishi bilanoq talabalar umumiy fanlarga chalg‘imay (ular maktabda o‘tilgan), tanlangan yo‘nalish bo‘yicha bilim olishadi. Shunisi muhimki, oliy ta’lim muassasalari mustaqil ta’lim olishga katta e’tibor qaratadi, shu tariqa ilmiy ish va loyihalarni tayyorlash jarayonida talabaning ma’lumotni topib, tahlil qilish xususiyatlarini kuzatadi. Buning uchun barcha imkoniyatlar mavjud: Angliya OTMlari kutubxonalari faoliyati juda yaxshi yo‘lga qo‘yilgan, barcha ma’lumotlar raqamlashtirilgan va ularni universitetning onlayn akkauntlaridan topish oson. Kembrij universitetining Korpus-Kristi kollejidagi to‘rt yillik ilmiy tadqiqotlardan keyin Kil universiteti (Buyuk Britaniya)da huquqshunoslik fanlari doktori maqomiga ega bo‘ldim. Menda Britaniya OTMlarining maqsadi – talabalarni o‘z g‘oyalari bilan ishlashga ilhomlantirish, ularga o‘z nazariyalaridan uyalmaslikni va o‘z fikrlarini bayon etishni o‘rgatishdan iboratdek taassurot qoldirdi. Bir vaqtlar menga o‘ziga bo‘lgan ishonchni baxsh etgan o‘qituvchilar va men javob berishni o‘rgangan savollar oxir-oqibat mening professor bo‘lishimga va olgan bilimlarimni Moskvada talabalarga o‘rgatishimga sabab bo‘ldi”, - deydi “MGIMO”dagi xalqaro huquq kafedrasi o‘qituvchisi, professor Tip Potye. Forbes Life Britaniya OTMlaridagi eng mashhur yo‘nalishlar haqidagi ma’lumotlari bilan bo‘lishdi.
Oksford universitetida iqtisodchi
Buyuk Britaniyadagi eng qadimiy Oksford universiteti butun dunyoga mashhur, universitet diplomi ko‘plab karyera eshiklarini ochadi. Ta’limning eng istiqbolli yo‘nalishlaridan biri – iqtisodiyot. Talabalar iqtisodiy nazariya, hisoblash tadqiqotlari usullari, iqtisodiy va texnik usullarni o‘zlashtirishadi. Oksford o‘qituvchilari ulardagi iqtisodiy magistratura bir yillik ta’limi AQShning eng yaxshi universitetlaridagi ikki yillik aspirantura ta’limiga teng ekani haqida gapirishni yaxshi ko‘rishadi. Dasturning o‘ziga xosligi shundaki, u ham ilmiy ishni davom ettirishga, doktorlik ishini yozishga, ham iqtisodiy maydondagi amaliyotchi mutaxassislarga karyera qilish uchun birdek mustahkam baza beradi. Ta’limning dastlabki bosqichida talabalar matematika asoslarini o‘rganishadi, keyin mikroiqtisodiyot, makroiqtisodiyot va ekonometrikadan uch majburiy kurs bo‘ladi. Ulardan muvaffaqiyatli o‘tilgach, qo‘shimcha mashg‘ulotlar va seminarlar boshlanadi: xulq-atvor iqtisodiyoti, rivojlanish iqtisodiyoti, mehnat iqtisodiyoti, xalqaro savdo, ijtimoiy iqtisodiyot. Ta’lim yakunida har bir talaba dissertatsiya yozadi, original tadqiqot eng yaxshi diplom ishi mukofotiga da’vogarlik qilishi mumkin.

Rossiya iqtisodiyot maktabining Strategik taraqqiyot bo‘yicha prorektori Maksim Buyev o‘zining Oksforddagi ta’lim tajribasi haqida: “Men Oksford universitetida dastlab MPill in Economics dasturi bo‘yicha o‘qidim (1999-2001), keyin dissertatsiya yozish uchun qoldim va DPill in Economics darajasiga ega bo‘ldim .

1998 yilda universitetga o‘qishga kirganimda talabalar uchun stipendiyalar kam edi. Hozir, masalan, British Chevening Award va Hill Foundation stipendiyalari uchun tanlovlar bor. U paytlar esa bunday emas edi. Biroq men Rothschild&Sons investitsion bankining yagona stipendiyasini qo‘lga kiritishga muvaffaq bo‘lganman. 1998 yilning kuz oylarida “Ekspert” jurnalida tanlov haqidagi e’lonni o‘qib qoldim, da’vogarlar 300 kishi atrofida edi.
Oksford mening hayotim va karyeramga juda katta ta’sir ko‘rsatdi. Kasbni tanlashga hojat yo‘q edi, men Angliyaga ketishimdan oldin o‘zim shug‘ullanishni istagan soha sifatida iqtisodiyot va moliyani tanlagan edim. Karyera borasida esa Rotshildlar bankining qo‘llab-quvvatlashi Sitida ishlashimga yordam berdi. Dpill’ni tugatganimdan so‘ng boshqa bankdan osongina ish topdim. Dastlab Niderlandiyaning ABN AMRO, so‘ngra Royal Bank of Scotland’da.
Biroq Oksford – nafaqat yuqori sifatli oliy ta’lim muassasasi, balki ajoyib kishilarni o‘zida to‘plagan maskan hamdir. Masalan, men u yerda Miron Fedorov (Oxxxymiron) bilan tanishganman, Islandiyaning amaldagi prezidenti Gvyudni Youxannesson bilan bir kollejda tahsil olganmiz, lotin-amerikacha raqslar bo‘yicha mashg‘ulotlar davomida Chelsi Klinton bilan tanishganman.
Men qo‘ldan boy bergan karyera bilan bog‘liq bir voqea ham Oksfordga borib taqaladi. 2004 yilda Dambisa Moyo menga murojaat qilib, Afrikaga yordam bo‘yicha dissertatsiya uchun materiallarni o‘zida jamlagan kitobni yozishni taklif qildi. Dambisaning vaqti kam edi, u paytlar bankda ishlardi. Men o‘z dissertatsiyam bilan band bo‘lganim sababli taklifni rad etdim. Biroz vaqt o‘tgach Dambisa “bomba” effektiga tenglashtirilgan kitobni taqdim etdi, Times jurnali uni dunyoning eng nufuzli 100 kishisi ro‘yxatiga qo‘shdi va Dambisa bugungi mavqeiga erishdi. Men axir uning hammuallifi bo‘lish imkoniga ega edim!”
Manchester Metropoliten Universiteti top-menejeri
Manchester Metropolitan University (MMU) – 1992 yildan buyon ushbu maqomda faoliyat yurituvchi davlat universiteti. Dastlab OTM texnik profilga ega edi (1824 yildan Mexaniklar instituti sifatida ochilgan), vaqt o‘tgach turli kollej va maktablar unga qo‘shildi. Ayni damda MMU – Buyuk Britaniyaning kattaligi bo‘yicha beshinchi universiteti, ko‘plab akkreditatsiyalarga ega, ulardan biri – MBA assotsiatsiyalari.

Britaniya universitetlarining biznes dasturlari butun dunyoda mashhur. Manchester shahridagi universitetda esa ular bir nechta: bakalavriat uchun biznes-administratorlik, biznes-texnologiyalar, biznes-menejment dasturlari ko‘zda tutilgan, magistratura uchun esa - logistika, biznes-tahlil va projekt-menejment yoki biznes, menejment va yetakchilik salohiyati rivoji. Kichik farqqa qaramay, barcha talabalar turli sohalarda kerak bo‘luvchi ko‘nikmaga o‘rgatiladi: turli boshqaruv modellari, biznes-operatsiyalar va strategiyalarni tushunish, moliyaviy administratsiya va akkaunt-menejment asoslari. OTM qoshida Biznes va menejment ilmiy-tadqiqot instituti faoliyat yuritadi, universitet 70 dan ortiq tashkilot bilan hamkorlik qiladi, shuning uchun bitiruvchilarda ish topish bilan bog‘liq muammo bo‘lmaydi.

Jonatan Mildenxoll, Airbnb marketing bo‘yicha direktori: “Men 1990 yilda Manchester universitetining “Biznes va moliya” dasturini tugalladim. O‘qish yillarimni eslasam, mustahkam akademik bilimlar bazasini minnatdorchilik bilan yodga olaman, bu meni katta biznesdagi rahbarlik pozitsiyalariga tayyorladi. Men makroiqtisodiyot, moliyaviy administratsiya asoslari, marketing tamoyillarini tushunar edim. Lekin, bulardan tashqari, menga jamoada ishlash, hamdard bo‘lish, birovni tinglash va boshqa inson pozitsiyasini qabul qilishni o‘rgatishdi. U paytlar esa men bularning bari amaliy ishlarga u qadar bog‘liq emas deb o‘ylardim, biroq hayot buning aksini isbotladi. Men barcha talabalarga o‘z ko‘ngliga quloq tutib, ularga aslida nima motivatsiya berishini tushunishlarini va karyeralarini mana shu qadriyatlarga muvofiq qurishlarini tavsiya qilaman. Airbnb’ga o‘z qadriyatlarim – inson omiliga yo‘nalish va yorqin, kreativ yondashuvni olib kelganman.
University College London kriminalisti
London Universitet kolleji – yirik qat’iy tartibli OTM, 1826 yilda tashkil topgan. UCL jinsi, dini va yoshidan qat’i nazar talabalarni qabul qilgan birinchi OTM bo‘lgan, Angliyadagi ilk siyosat va iqtisodiyot kafedrasi shu yerda tashkil topgan (1827 yil), aynan shu yerda ingliz tili birinchi marta fan sifatida o‘qitila boshlangan (1828). UCL hozirda ham yetakchi OTMlardan biri bo‘lib qolmoqda, uning missiyasi – XXI asrning real muammolariga e’tibor qaratish. Universitet qoshida mamlakatdagi ilg‘or Biotibbiyot tadqiqotlar markazi, London nanotexnologiyalar markazi, shuningdek dunyoda yagona Jinoyatchilikni o‘rganish instituti (Jill Dando Institute) ochilgan.
Kriminalistika va xavfsizlik departamentida bo‘lajak mutaxassislarni ko‘p bosqichli tahliliy texnikalar, xavfsizlik tizimlaridagi kamchiliklarni izlash va ular bilan ishlash, shaxs psixologiyasi, dalil va isbotlar bilan ishlash, sabab va natijalar o‘rtasidagi bog‘liqlikni izlash, shuningdek forenika – kiberjinoyatlarni tadqiq qilishga o‘rgatishadi. “Kriminalistika va xavfsizlik” dasturiga turli profillardagi talabalar – kompyuter mutaxassislari, muhandislar, psixologlar, geograflar va sotsiologlarni taklif qilishadi.
Kriminalistika instituti direktori, professor Gloriya Leykokning so‘zlariga ko‘ra, kursning maqsadi – talabalarni olimlar kabi fikrlashga o‘rgatish. Gipotezalarni sinash, tajribalar o‘tkazish, ular asosida bilimlarni shakllantirish. “Biz jinoyatchilik ko‘rsatkichlarini pasaytirish, qurbonlar sonini kamaytirishga harakat qilyapmiz. Bu biz jinoyatchilikning oldini olmoqchi va ro‘y bergan voqea aybdorlarini tezroq topmoqchi ekanligimizdan dalolat beradi. Talabalar politsiya va u taqdim etuvchi ma’lumotlar bilan ko‘p ishlashiga, jiddiy kriminal laboratoriyalar bilan hamkorlik qilishga to‘g‘ri keladi. Masalan, biz mepping ustida ish olib boryapmiz: maksimal darajada aniq jinoyatchilik xaritasini tuzishni o‘rganyapmiz, ularga ko‘ra keyingi jinoyat qayerda sodir etilishi mumkinligini oldindan bilish mumkin. Bugunga kelib ularning aniqligi 80 foizga yetgan.
University of East Anglia, Sharqiy Angliya Universitetidagi yozuvchi
Sharqiy Angliya Universitetiga 1963 yilda Norvich shahrida asos solingan. UEA muntazam ravishda ilmiy-tadqiqot institutlari top-reytingi (Times Higher Education World Rankings 2015-16, Leiden Ranking 2016), shuningdek talabalar yashashi uchun eng qulay oliy ta’lim muassasalari uchligi ro‘yxatidan o‘rin olib keladi. Universitetning 4 fakulteti va 25 maktabi 300 dan ortiq kurslarni taklif qiladi: san’at, gumanitar fanlar, tibbiyot, sotsiologiya va boshqalar. Mashhur kompaniyalar bilan mustahkam aloqalar va turli o‘quv tashabbuslari barcha talabalarga o‘z kasbida rivojlanish imkonini beradi. Universitetning taniqli bitiruvchilari orasida Mett Smit, Jonatan Riz-Devis, Qirollik operasi ijrochi direktori Meri Allen kabilar bor.
Universitet kreativ yozish bo‘yicha kurslari bilan ham tanilgan, Nobel mukofoti sovrindori Kadzuo Isiguro, Ien Makyuen, Endryu Miller, Enn Enrayt mazkur ta’lim dargohi bitiruvchilaridir. Butun dastur davomida talabalar o‘z asarlari g‘oyalarini ishlab chiqishadi, ularni o‘qituvchilari e’tiboriga havola qilishadi, adabiy festivallarda ishtirok etishadi. U yerda zamonaviy adabiyot, adabiy tanqid, adabiy tahrir, she’riyat va nasr, dramatik asarlar, non-fikshn va hatto detektiv yozish kurslari ham bor.
Art University Bournemouth rejissori
Buyuk Britaniyadagi eng mashhur kino ta’lim dargohi – Bornmut San’at universiteti – audio- va vizual-dizayn, media-prodakshn va performativ san’atlarga ixtisoslashgan. Institut amaliy mashg‘ulotlar va kino hamda telesanoat bilan mustahkam aloqalarga urg‘u beradi. Bitiruvchilar orasidagi so‘rovnoma natijalariga ko‘ra, ularning 97 foizi OTMni tugallagandan so‘ng yarim yil ichida ish topishga muvaffaq bo‘ladi.
Universitet ikki fakultet – “media va performans” hamda “san’at, dizayn va me’morchilik”da 20 o‘quv dasturini taklif qiladi. 1963 yildan buyon universitet bazasida kinomaktab faoliyat yuritadi, universitet - CILECT Xalqaro kinomaktablar uyushmasi a’zosi. U yerda rejissura, prodakshn, vizual effektlarni yaratishga o‘rgatishadi. Universitet qoshida talabalarning loyihalari namoyish qilinuvchi art-galereya ochilgan. Ta’lim dargohi mahalliy ishbilarmonlar bilan faol hamkorlik qiladi, 2019 yilning yozida Britaniya startaplarini qo‘llab-quvvatlovchi innovatsion studiya ochishni rejalashtirmoqda. Britaniyaning ko‘p kinematograflari Art University Bournemouth’ni tugallashgan.
King’s College London nutritsologi
KCL – tibbiyot, ilm-fan va psixiatriyaga ixtisoslashgan davlat tadqiqot universiteti. Ta’lim reytinglarida yuqori o‘rinlarni egallovchi King’s o‘z bitiruvchilari bilan faxrlanadi: ularning orasida DNK tuzilmalari, S gepatiti, Xigs bozoni ilk tadqiqotchilari bor. Bugunga kelib KCL to‘qqiz fakultetni o‘zida jamlagan: stomatologiya, neyron aloqalar, psixiatriya va psixologiya, tabiiy fanlar, nutritsiologiya, palliativ yordam va b.
Universitet bitiruvchilari ham tibbiyot sohasida, ham go‘zallik va media yo‘nalishlarida faoliyat yuritishadi. Uch yil davomida talabalar taomning qanday qilib insonning jismoniy va mental salomatligiga ta’sir qilishi haqida barcha ma’lumotlarga ega bo‘lishadi, taomlar tarkibini tahlil qilishni o‘rganishadi. Kurslardan shuningdek molekulyar biologiya, biokimyo va genetika, taom odatlari psixologiyasi ham o‘rin olgan.
Masha Budrite, nutritsiolog, jurnalist, King’s College London bitiruvchisi: “Men London Qirollik kollejida “nutritsiologiya” (oziqlanish haqidagi fan) ixtisosligi bo‘yicha tahsil olganman”. Birinchi kursda biologik fanlarning barcha yo‘nalishlaridagi talabalar bilan birga ta’lim olganman, ikkinchi va uchinchi kurslarda esa o‘z qiziqishlarimdan kelib chiqib fanlarni tanlash imkoniga ega bo‘ldim. Ikkinchi va uchinchi kurslar o‘rtasida bir yillik amaliyot olib, oziq-ovqat sanoatida ishlash imkoni ham bor edi. Bunday dasturlar nafaqat nutritsiologlarda, balki barcha fakultetlarda bor edi.
Buyuk Britaniya universitetlarining boshqa OTMlardan yana bir farqi – u yerda ma’ruzalarni tinglashdan tashqari rivojlanish uchun ko‘plab imkoniyatlar mavjud. Men u yerda o‘qigan davrimda talabalar uchun qiziqishlariga qarab 200 dan ortiq to‘garak va klublar faoliyat yuritardi. Ba’zilarining tanlangan kasbga aloqasi bor edi, men nutritsiologlar va diyetologlar hamjamiyatiga a’zo bo‘lgandim. Hamjamiyat uchrashuvi har hafta o‘tkazilar edi, uchrashuvlarga oziq-ovqat sanoati vakillari hamda o‘tgan yillar bitiruvchilari taklif qilinar edi, ular o‘z tajribasi bilan bo‘lishardi. Bunday uchrashuvlar nafaqat qiziqarli mavzularga chuqurlashish, balki professionallar bilan norasmiy sharoitda suhbatlashish imkonini ham beradi.
Buyuk Britaniyada ta'lim juda yaxshi va savodxonlik darajasi 99% dan yuqori. Ularda dunyodagi eng obro'li maktablar va universitetlar mavjud. Buyuk Britaniya jami beshta mamlakatdan iborat. Ushbu mamlakatlarda Buyuk Britaniya hukumati tomonidan taqdim etilgan bir xil ta'lim tizimi mavjud. Ammo u boshlang'ich yoki boshlang'ich ta'limda turli qismlarda farq qilishi mumkin.

Buyuk Britaniya ta'lim tizimi

Buyuk Britaniyaning poytaxti Londonda dunyoning eng yaxshi universitetlari joylashgan. London, shuningdek, chet ellik talabalar uchun oliy ma'lumot olish uchun eng maqbul joy. Buyuk Britaniya ta'lim tizimini quyidagi qismlarga ajratdi.

1-bosqich

Buyuk Britaniyada asosiy bosqich 1 yoki Boshlang'ich ta'lim 5 yoki 6 yoshda boshlanadi. Bu vaqtda bolalar bu yoshda muhim bo'lgan asosiy bilimlarning bir qismini o'zlashtirdilar. Talabalar ingliz tili (o'z milliy tillari) kabi ba'zi asosiy fanlar bilan tanishadilar. Talabalar bu yoshda ham fonetik mashg'ulotlar bilan tanishdilar.

2-bosqich

Ikkinchi bosqich yoki O'rta ta'lim yetti yoshdan boshlanadi va o'n bir yoshgacha davom etadi. Ta'limning ushbu bosqichi Buyuk Britaniyadagi barcha talabalar uchun majburiydir.

3-bosqich

3-bosqichning asosiy bosqichi maktab o'n bir yoshdan o'n to'rt yoshgacha boshlanadi. Ushbu ta'lim bosqichi Buyuk Britaniyadagi barcha talabalar uchun majburiydir. Ushbu uchinchi ta'lim bosqichi talabalar uchun juda muhimdir. Ushbu bosqich talabalarga maktabda o'qish uchun asos yaratadi. Talabalar 3-bosqich uchun o'rta maktabga borishlari kerak. Keyingi tadqiqotlar, GCSE va boshqa asosiy imtihonlar 4 va 5-bosqichlarda.

4-bosqich

4-bosqich - Buyuk Britaniyadagi maktabni yakuniy bosqichi. Ushbu bosqich talabalarni alohida mintaqaviy baholashga olib keladi. Maktabning 4-bosqichidagi asosiy bosqich talabalari bir nechta imtihon topshirishlari mumkin. Ushbu imtihonlarga GCSE va boshqa ba'zi oliy o'quv yurtlari imtihonlari kiradi.Buyuk Britaniyadagi oliy ta'lim nufuzli ta'lim sifati bilan dunyo miqyosida qadrlanadi. Britaniya universitetlari dunyodagi eng yaxshi oliy o'quv yurtlari deb hisoblanardi. Buyuk Britaniyaning London shahrida joylashgan dunyoning eng yaxshi o'nta universitetidan to'rttasi. Buyuk Britaniyaning poytaxti London ham dunyoda Oliy Ta'lim poytaxti ekanligi ma'lum.Buyuk Britaniya — Yevropaning shimoli-g’arbiy qismida joylashgan kichik davlatdir. Mamlakatning to’liq nomi Buyuk Britaniya va Shimoliy Irlandiya Birlashgan Qirolligidir. Uning hajmiga qaramay, Buyuk Britaniya dunyodagi eng nufuzli davlatlardan biri bo’lib, yadroviy kuch, BMT xavfsizlik Kengashining doimiy a’zosi.

Birlashgan Qirollik aholisi 58 mln kishidan iborat bo’lib, yirik shaharlarida: London (6,8 million kishi), Birmingham (935 ming kishi), Glasgow (654 ming kishi), Sheffild (500 ming kishi), Liverpul (450 ming kishi), Edinburg (421 ming kishi), Manchester (398 ming kishi), Belfast (280 ming kishi), Kardiff (272 ming kishi). Aholining o’rtacha zichligi har kvadrat metr uchun 238 kishi.

Etnik guruhlar: inglizlar (inglizlar, Shotlandiya, Irlandiya, Uels) — 94%, hindular, Pokiston, Xitoy, arablar, afrikaliklar.

Buyuk Britaniya, Gulf oqimi va Janubiy-g’arbiy havo massalari bilan isitiladigan, ammo Shimoliy kengliklarga yaqinligi tufayli juda issiq bo’lmagan mo’tadil iqlimga ega mamlakatdir. Qish va bahor asosan yumshoq, ammo shimolga harorat sezilarli darajada kamayadi. Shimoliy Angliyada, Uels va Shotlandiya tog’larida qishda kuchli qor yog’adi. 0 ° C dan past harorat sovuq hisoblanadi va 25° C dan yuqori-issiqlik. So’nggi yillarda iqlimning umumiy isishi kuzatildi.

Buyuk Britaniyada uchta mamlakat mavjud: Angliya, Shotlandiya va Uels, ularning har biri o’z milliy xususiyatlariga ega.Buyuk Britaniyada hayot turmush darajasi, xususan, Londonda-dunyodagi eng yuqorilaridan biri bo’lib hisoblanadi, lekin byudjetni to’gri rejalashtirish va tejash orqali, xarajatlarni kamaytirsa bo’ladi.

Dunyoning har qanday mamlakatlarida bo’lgani kabi, Buyuk Britaniyada xarajatlar to’g’ridan-to’g’ri turmush tarzi va yashash joyiga bog’liqdir. London kabi yirik shaharlarda narxlar, mamlakat viloyatlari va qishloq joylariga nisbatan yuqori bo’ladi. Biroq, istisnolar bor: masalan, Shotlandiyada mamalakat chet qismlarida yashash narxi Angliyaning ayrim joylariga qaraganda yuqori.

Buyuk Britaniyada oliy ta’lim

Buyuk Britaniyada ta’lim bir necha o’n yillar davomida Yevropa va jahon reytingida etakchilik qilmoqda. Bu yerda eng nufuzli va qadimiy universitetlardan biri — Oksford va Kembrij universitetlari joylashgan. Ammo ulardan tashqari, Angliyada o’nlab taniqli ta’lim muassasalari va tadqiqot markazlari mavjud. Har yili minglab xalqaro talabalar o’zining an’anaviy va sifatli ta’lim tizimi bilan mashhur bo’lgan davlatga ta’lim olish uchun tashrif buyuradilar.AQSh universitetlari bilan bir qatorda, ayni paytda Britaniya oliy o’quv yurtlari xorijiy talabalar orasida eng mashhur bo’lib hisoblanadi. Shu bilan birga, Angliya-sakson dunyosida ta’lim tizimlarining o’xshashligini hisobga olgan holda, Buyuk Britaniyada oliy ta’lim tizimi boshqa mamlakatlarga nisbatan o’ziga xos xususiyatlari va afzalliklariga ega.

Qadimiy an’analar. Angliyada ta’limning asosiy xususiyatlaridab biri bo’lib, bu qadimiy an’ana va qoidalarga hurmat. Bu yaxshi ma’noda konformizm asrlar davomida eng samarali deb hisoblangan yaxshi tashkil etilgan tizimni qo’llab-quvvatlaydi. Stiven Xoking, Vladimir Nabokov, Oskar Wilde, Isaak Nyuton va boshqa ko’plab — u insoniyat tarixida eng yorqin fikrlarini ko’tardi bir xil zamonaviy talabalar oldida paydo bo’ladi. Buyuk Britaniyaning ta’lim tizimi o’z an’anaviy qadriyatlarini saqalash bilan birga, dunyodagi boshqa davlatlar ta’lim tizimi bilan raqobatbardoshlik saqlab kelmoqda.

Xilma- hillik. Qadimgi an’analarga sodiq qolgan bo’lsa ham, ingliz universitetlari bir-biridan juda farq qiladi. Misol uchun, Kembrij universitetida intizom juda qadrlanadi, u eng mashhur ingliz oilalaridan yoshlarni to’playdi, London Metropoliten universiteti esa ijodiy yoshlar orasida eng dinamik va progressiv hisoblanadi. Bat universiteti kuchli tadqiqot bazasiga ega va muhim ilmiy markaz hisoblanadi. Hatto eng mashhur London universiteti o’nlab turli kollejlardan iborat, shuning uchun an’anaviylik tufayli barcha Britaniya universitetlari bir xil deb o’ylamang. Aksincha, har bir ta’lim muassasasining tavsifiga biroz kirib, ularning har birida yondashuvlarning xilma-xilligini ko’rish va baholash va o’zingiz xohlagan narsani tanlash qiyin emas.

Do’stona muhit. Britaniya oliy o’quv yurtlari so’nggi farq, ayniqsa, Amerika bilan solishtirganda, ta’lim davomida juda ijobiy atmosfera. AQSh bilan taqqoslaganda, u yerda ta’lim birinchi navbatda raqobat degan ma’noni anglatadi. Albatta, raqobat muhiti natijaga yaxshi ta’sir qiladi, lekin har bir kishi undan chiqadigan kuchli ritmga mos kelmaydi. Britaniya universitetlarida talaba to’liq o’z-o’ziga taqdim etiladi va mustaqil ravishda tizim jarayonini alohida tanlashga haqlidir.Shu sababli, bu mamlakat raqobat uchun chanqoq bo’lmagan, ammo natijaga qat’iy yo’naltirilgan kishilar uchun ajoyib tanlov bo’ladi.Ko’pgina talabalarning tajribasiga ko’ra, ingliz universitetiga kirish qiyin emasligini aniq aytishingiz mumkin. Va bu qabul qilinish talablari va ariza berish jarayoni uchun ham amal qiladi. Shunga qaramay, bir nechta fikrlarni bilish va iloji bo’lsa, oldindan tayyorgarlik ko’rish muhimdir. Xo’sh, ingliz universitetiga qanday kirish mumkin?

Ingliz tilini o’rganing. Birinchi va eng muhimi, ingliz tilini o’rganishdir. Afsuski, ko’plab abiturientlar til bilish darajasini e’tiborsiz qoldiradilar va barcha qabul qilish jarayoniga ko’proq e’tibor berishadi. Lekin xavfsiz hech narsa kerak emas-faqat bir necha oy ichida tayyorlash boshlash: ingliz tilida maqolalar o’qish, mustaqil ravishda oliy o’quv yurtlari saytlar ko’rib, subtitr bilan original tilda filmlar tomosha boshlash, bepul kurslar uchun sarflash, bir necha soat, bir kun. Natijada bir necha hafta ichida o’zini his qiladi va til bilimi nafaqat kirish vaqtida, balki hayotning boshqa sohalarida ham foydali bo’ladi.

Universitet va dasturni tanlang.Keyingi qadam, kelajakdagi ixtisosligi va universitetini aniqlashdir. Birinchi tanlov bilan hech kim sizga o’zingizdan yaxshiroq yordam bermaydi. O’nlab maqolalarni «XXI asrning eng mashhur mutaxassisliklari — ni qayta o’qimang-ular odatda keng auditoriya uchun mo’ljallangan va muayyan shaxsni aniqlashga yordam bermaydi. 40 yil buxgalter sifatida ishlash uchun arxeologning iste’dodini erga ko’mib tashlash, ammo yaxshi mutaxassislar har doim va har joyda talabga ega ekanligini esdan chiqarmaslik kerak. O’z navbatida, universitetni tanlash bilan siz nafaqat sezgi uchun tayanmasligingiz kerak-bu holda o’quvchilarning reytinglari, forumlari va shaxsiy hikoyalari yordam beradi.

Hujjatlarni tayyorlash. Eng qiyin narsa orqada bo’lsa, faqat bir nechta qog’ozni to’plash va kerakli testlarni topshirish qoladi. Biroq, bu vaqt talab etadi, shuning uchun oxirgi qadam bilan kechiktirmang, aks holda muddatgacha vaqt yo’q. Barcha tanlov jarayoni onlayn ariza tizimi orqali amalga oshiriladi, shuning uchun pochta orqali hech narsa jo’natishning hojati yo’q — skaner nusxalari yetarli bo’ladi.

Ingliz universitetiga kirish uchun hujjatlar ro’yxati quyidagilarni o’z ichiga oladi:

Sertifikat yoki diplomning rasmiy tarjimasi. Birinchidan, olingan ta’lim to’g’risidagi hujjatning rasmiy tarjimasi haqida g’amxo’rlik qilish kerak. Buni o’zingiz qilishingiz yoki tarjima idorasiga murojaat qilishingiz mumkin. Esingizda bo’lsin: o’tgan o’quv davrida olingan baholashlar juda muhimdir, chunki ko’plab universitetlar o’rtacha ball talab qilmoqda.

IELTS sertifikati. IELTS ingliz tilida juda muhim, ammo juda qo’rqinchli rasmiy imtihondir. To’g’ri tayyorgarlik bilan uni topshirish juda oson, shuning uchun sinov tarixini qo’rquv va qo’rquv bilan kutmang. Ushbu test muhim ahamiyatga ega, chunki tilni bilish darajasiga bo’lgan talablar akademik jihatdan eng yorqin abituriyentlar uchun ham kamaytirilishi mumkin emas. Til talablari sahifasini diqqat bilan o’qing-ro’yxatga olish uchun qanday minimal ball kerakligini va qaysi imtihon natijalari talab qilinishini ko’rsatadi.
Sertifikatfoundation Year, IB (International Baccalaureate) yoki A-Level (bakalavr dasturlari uchun)
GRE yoki GMAT sertifikati (ba’zi magistr dasturlari uchun). Muayyan magistratura dasturlari (asosan MBA dasturlariga nisbatan) talabadan standartlashtirilgan GRE yoki GMAT testlarini topshirishni talab qiladi.
Tadqiqot taklifi (tadqiqot Proposal). Fan doktori dasturlari yoki magistrlik dasturlari qabul qilish uchun, ayniqsa MS / Ma tadqiqot talaba u amalga oshirish uchun o’z ichiga oladi tadqiqotlar bo’yicha dolzarb taklif bilan ta’minlash kerak.
O’qituvchilar va/yoki ish beruvchilarning tavsiya xatlari (2 ta harf)
Motivatsion xat
Britaniya oliy o’quv yurtida o’qishga tayyorgarlik-bakalavr
Standart malaka talablariga javob berish uchun rus talabasi quyidagi dasturlardan birini qabul qilishi kerak: programe Foundation, International Baccalaureate yoki a-level.

Tadqiqot kategoriyasi dasturlari talabaning tadqiqot sohasida ishlashga bag’ishlangan vaqtining ko’p qismini nazarda tutadi. Bunday dasturlarga kirish juda qiyin, chunki tadqiqot (tadqiqot Proposal) uchun taklif qilish talab etiladi va ular uchun o’rganish qiyinroq, chunki material haqida mukammal bilim va mustaqil o’rganish kerak. Ushbu dasturlar kelajakda fan doktori (PhD) dasturlariga kirishni istaganlar uchun ideal variant bo’ladi.