Reja: Texnik nivelirlashdagi ish tartibi > Piketlash jurnali, trassa piketlari bo`yicha geometrik nivelirlash

Dala o'lchash natijalarini hisoblash 
Hisoblash ishlari.
Nivelirlash ishlari natijalarini hisoblash dala jurnalidagi hamma 
yozuvlarni va betma-bet tekshirishlarni diqqat bilan qarab chiqishdan boshlanadi. 
Bu ikki qo'lda, ya'ni ikki ishni ko'rib chiqadi. 
Betma-bet tekshirish quyidagi ishlarni o'z ichiga oladi: har bir betda 3, 4-ustun 
sanoqlarining yig'indisi va 6-7 ustunning algebraik yig'indisi hisoblanadi. Chunki 
∑
3
-
∑
4
yarim farqining yig'indisi ∑
6
ning yarim yig'indisiga va bir vaqtda ∑
7
algebraik yig'indisiga teng bo'lishi kerak: 
(∑
3
-
∑
4
)/ 2 =∑
6
/2 = ∑
7
Betma-bet tekshirishini bajargandan keyin yo'lning bog'lanmaslik xatosini topishga 
kirishiladi. Agar nivelir yo'li mutlaq belgisi ma'lum bo'lgan ikkita reper orasida 
o'tkazilgan bo'lsa, nivelirlash natijasida olingan nisbiy balandliklar yig'indisi ∑h 
oxirgi R
oxlr
va boshlang'ich R
bosh
reperlar mutlaq balandliklari farqiga teng bo'lishi 
kerak. 
PK 4 
5948
239 
238 
148,476 
6 
PK 4 
2346
148,476 
7034 2092
254
-2 
PK 5 
6782
252
253
148,727 
42206 51950
506 
10250 
253 
5125
-4884
42206-51950=
-10250+506= 
-5125+253=
=-9744:2=- 
4872 
=-9744:2=- 
4872 
=-4872 

---

∑h
naz
= H
oxir
- H
boshl 
Bunda bog'lanmaslik xatosi: 
𝑓
ℎ
= ∑
amal
-(H
oxlr
- H
boshl
) = ∑h 
amal
-
∑h
naz
Yopiq nivelir yo'lida nisbiy balandliklar yig'indisi nolga (2h=0) teng bo'ladi 
va bog'lanmaslik xatosi: 
𝑓
ℎ
=∑h=0 
Dala ishlari tugagandan keyin bog'lanmaslik xatoligi 
𝑓
𝑛
ning chekdan oshgan, 
oshmaganligini tekshirib ko'riladi. Agar chekdan oshgan bo'lsa, ish qaytadan 
bajariladi. 
Texnik nivelirlashda yo'l qo'yiladigan xatolik quyidagidan oshmasligi kerak:
𝑓
ℎ
= ±50√𝐿 𝑚𝑚 
bu yerda L -yo'l uzunligi, km da. 
Nivelir yo'lining mutlaq balandliklarini hisoblash; 
Agar bog'lanmaslik xatosi yo'l qo'yilgan chekdan oshmagan bo'lsa, uni hamma 
nisbiy balandliklarga teng qilib teskari ishorada tarqatiladi.Nisbiy balanliklarga 
tuzatmalar 1 mm dan kam bo'lsa, ular keyingi nisbiy balandliklarga 1 mm 
aniqlikda kiritiladi. Tuzatmalar yig'indisi bog'lanmaslik xatoligiga teskari ishora 
bilan teng bo'lishi kerak. 
Xatoliklar tarqatilib bo'lingandan keyin piket (oraliq va ko'ndalang) nuqtalarining 
mutlaq balandliklari quyidagi formula bilan topiladi: 
H
i
= H
i-1
+ h 
Bu yerda- Hr hisoblanadigan mutlaq balandlik; 
h- nuqtalar orasidagi tuzatilgan nisbiy balandlik 
Mutlaq balandliklarni hisoblashning to'g'riligini tekshirish 

---

H
oxir
- H
bosh
= ∑h
teng
Bizning misolimizda tuzatilgan o'rt
acha nisbiy balandlik ∑h
teng
= -4872 mm, farq: 
H
PK5
– H
Rp10
=- 4884 mm. Demak bog'lanmaslik xatoligi +12mm. ekan. Bu xatolik 
teskari ishora bilan o'lchangan nisbiy balandliklarga teng tarqatiladi.Hamma 
nuqtalarning mutlaq balandligini topgandan keyin oraliq nuqtalar va ko'ndalang 
nuqtalarining asbob balandligi (gorizonti) topiladi. Jadvalda 2 va 4- stansiyalar 
shunday nuqtalardir. Asbob balandligi H
c
(gorizonti) quyidagi formula bilan 
topiladi: 
H
c
= H
A
+ a 
' Bu yerda, a- orqa reykanning qora tomonidan olingan sanoq. 
Misol, 2- stansiyaning asbob balandligi 
H
c
= 152,581 +0,481 =153,062 m., 4- stansiyaning H
c4
=149,283 +
+ 1,246=150,529 m. 
Asbob balandligi aniqlagandan keyin oraliq nuqtalarning mutlaq balandligi 
topiladi: 
H
oraliq
=H
c
-c 
Xuddi shunday qilib PK2+65 ko'ndalang nuqtalarining ham mutlaq balandliklar 
asbob balandliklari (gorizonti) orqali topiladi. Ko'k belgilar. Qizil chiziqning qora 
chiziq bilan kesishgan nuqtalari nol ish nuqtalari deyiladi. Bu nuqtalarda yer ishlari 
bajarilmaydi, ya'ni ish belgilari bu yerda nolga teng. Trassada bu nuqtalarning 
joylashishini bilish kerak, chunki shu nuqtalardan yer ishlari boshlanadi. Nol ish 
nuqtalari belgilari qizil belgi katagiga ko'k tushda yoziladi.