Reja: Uch sharnirli arka va ramalarni qo‘zg‘almas yuklar taʼsiridan analitik usulda hisoblash. Arka o‘qining ratsional shakli. Uch sharnirli arkalarning harakatlanuvchi yuklar taʼsiridan hisoblash Tayanch reaksiyalarning taʼsir chiziqlari

Uch sharnirli arkalarning harakatlanuvchi yuklar taʼsiridan hisoblash
Tayanch reaksiyalarining taʼsir chiziqlari
Buning uchun quyidagi arka bo‘ylab siljuvchi R=1 kuchining harakatini ko‘ramiz. (7.1 a – rasm). Ko‘chma birlik kuch chap tayanchdan x masofada bo‘lgan hol uchun muvozanat tenglamasini tuzamiz.
0 ≤ x ≤ ; M_A=0. VB –R∙x=0; V_B=x/ ;
M_B=0 tenglamadan V_A=( –x)/ .
V_A va V_B t. ch. prolyoti arka prolyotiga teng bo‘lgan oddiy balka tayanch reaksiyalari R_A va R_B t. ch. kabi kuriladi. Arkaning keruvchi tayanch reaksiyasi H ning t. ch. qurish uchun birlik yukning ikki holatini tekshiramiz.
a) R=1 kuch sharnir C dan chap tomonda xarakatlanadi deb Mc=0 muvozanat tenglamasini tuzamiz.
^o‘ng
V_B∙ /2–H∙f=0 yoki M⁰_C–H∙f=0
H=M_C⁰/f
b) R=1 kuch sharnir C dan o‘ng tomondan harakatlanganda M_C=0 muvozanat tenglamasiga asosan:
V_A∙ /2–H∙f=0 M⁰_C–H∙f=0 bundan
H=M⁰_C=f.
Demak, H ning t. ch. yuqorida keltirilgan ifodalarga asosan M_C⁰
t. ch. ordinatalarini f marta kamaytirib hosil qilamiz (7.1 – rasm).

7.1 – rasm.

Ichki zo‘riqishlarning taʼsir chiziqlari
Eguvchi momentning taʼsir chiziqlari
Uch sharnirli arka uchun biror K kesimning M_K eg.mom.tch. quramiz. Kesim og‘irlik markazining koordina-talari (X_K, Y_K) bo‘lsin. (7.2 – rasm) M_K ning t. ch. quyidagi formuladan foydalanib quriladi.
M_K=M⁰k–H_uk
M_K ning t. ch. uning nolinchi ordinatasidan foydalanib (7.2 d – rasm) grafik usul bilan ham qurish mumkin. Arka uchta kuch taʼsirida muvozanatda bo‘lgani uchun birlik kuch hamda tayanch reaksiyalarining yo‘nalishlari D nuqtada kesishadi. Shu holatda M_K=0 bo‘lgani uchun M_K t. ch. nolinchi ordinatasi D nuqtaning ostida bo‘ladi.