Reja: Yog’och romlarni konstruktsiyalari: yaxlit yog’ochdan, yelimlangan


Download 0.9 Mb.
Pdf ko'rish
bet3/6
Sana05.01.2022
Hajmi0.9 Mb.
#229567
1   2   3   4   5   6
Bog'liq
Ёғоч рамаларни конструкциялари

;

R

b

Q

5

,

1

h

ёр

T



      


R

8

,

0

M

W

T



;    

b

W

6

h

T



 ,       

Fazoviy  konstruktsiyalar  ikki  va  undan  ortiq  tekisliklar  bo’yicha  tahsir 

etayotgan  tashqi  kuchlarga  qarshilik  ko’rsata  oladigan  konstruktsiyalardir    (2.4  - 

rasm)

  Ular  kichik oraliqlarda 



  4  metrgacha, o’rta  oraliqlarda       36  metrgacha,  

katta oraliqlarda  100 metrgacha, qubba 140 metrgacha,   gumbaz   257 metrgacha 

bo’lgan oraliqlarda qo’llaniladi.  

Geometrik  ko’rinishlari  bo’yicha  ularni  quyidagi  turlarga  bo’lamiz: 

prizmasimon; tsilindrsimon;  ellipssimon;   giperbolasimon. 

  Konstruktiv  nuqtai  nazardan  ularni  ikki  turga  bo’lish  mumkin:  qubbalar  va 

gumbazlar.  

Konstruktsiyaviy bajarish bo’yicha ularni yupqa devorli, qobirg’ali, panjarali,  

tekis sirtli, to’lqinsimon, yig’ilgan va  ko’ndalang kesimi turlari bo’yicha esa yaxlit, 

bir qatlamli, ikki qatlamli va uch qatlamli turlarga  bo’linadi.  




Tayyorlanadigan  materialiga  qarab  qubbalar  quyidagi  turlarga  bo’linadi: 

yog’ochli, yelimlangan fanerli va aralash  konstruktsiyali.   

  

Gorizontal  kuchni  uzatish  bo’yicha  ham  ularni  quyidagi  turlarga  bo’lish 



mumkin:  poydevorga,  madad  beruvchi  konstruktsiyaga    va      tortib  turuvchi 

elementga uzatuvchi. 

Statik sxemasi bo’yicha   ikki va  uch sharnirli turlarga bo’linadi. 

  Konstruktiv  shakllar  ichidan  eng  ko’p    tarqalgani  va  qo’llanilgani 

gumbazlardir, ikkinchi o’rinda esa qubbalar turadi. 

  Fazoviy konstruktsiyalar quyidagi asosiy shakllarda    ko’proq uchraydi: tekis, 

tsilindrsimon - qubbasimon, sferasimon- gumbazsimon  va ikki egri sirtli. 

 

2.4-rasm. Yog’och fazoviy konstruktsiyalarining sxemalari: a-qubba;  b-

yig’ma. 

1-qubba;  2-tortqich;  3- fronton;  4-mauerlat. 

  Kesishuvchi  to’sindan  tashkil  topgan    panjara  -  yog’och  to’sinlardan 

tayyorlanadigan fazoviy konstruktsiyadir. Bu to’sinlar tugunlari metall yordamida 

mahkamlanadi. To’sinli panjaraning hisobiy sxemasi statik noaniq darajali bo’lib, u 

tugunlar  soniga  bog’liqdir.  Bu  konstruktsiyaning  afzalligi  shundaki,  undagi 

to’sinlarning  ko’ndalang  kesimlari  kichikdir.  Ammo,  tugunlar  va  ulardagi 

bog’lanishlarni  murakkabligi  juda  yuqoridir.  Aylanma  to’rli  qubba  (2.5  -  rasm)   

panjara,  alohida  sterjenlardan  tashkil  topgan  to’rdan  iborat.  Sterjenlar  butun 

yog’ochli,  yelimlangan  yog’ochli  yoki  yelimlangan  fanera  qutisimon  kesimli  - 

doimiy  yoki  o’zgaruvchan,  to’g’ri  yoki  egri  bo’lishi  mumkin.  Bu  sterjenlar 

tugunlarda boltli, o’yiqli, po’lat qoplamalar yordamida biriktirilishi mumkin. Qubba 



tortkichli  yoki  tortkichsiz  bo’lishi  mumkin.  Qubbaning  chekkasi  egri  shaklli 

frontonlarga  tayanadi.  Butun  yog’ochli  aylanma    to’rli  qubbani  oralig’i  18 



metrgacha bo’lishi mumkin. Yelimlangan yog’ochli va yelimlangan fanerli aylanma 

to’rli qubbalar oraliqlari 60 metrgacha ham yetishi mumkin.  Aylanma to’rli qubba 

ikki sharnirli statik sxemaga ega va u uch sharnirli segmentli yoki ko’rsatkichsimon 

arka statik sxemalaridan foydalanib hisoblanishi mumkin. 

 

2.5-rasm. Aylanma to’rli qubba: a-sxemasi; b-elementi; v-tuguni; 


Download 0.9 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling