Реле ҳимояси ҳАҚида умумий тушунча

Rele va himoya elementlarining chizmalarda tasvirlash usullari

Rele va himoya elementlarining chizmalarda tasvirlashning ikki prinsipial usullari mavjud.

Birinchi usul bo‘yicha rele birlashgan xolda, ya’ni cho‘lg‘am to‘g‘ri burchakli to‘rtburchak shaklida (2.3a-rasm) tasvirlanadi, relening kontaktlari yuqori qismda ko‘rsatiladi.
Belgining pastki qismida relening chulg‘ami va rele tipining bosh xarflari yoziladi, ya’ni:
tok relesi - KA, kuchlanish relesi-KV, vaqt relesi-KT, oraliq, relesi-KL va ko‘rsatgich relesi-KN.

Xulosa
Yuqorida keltirilgan nazariy ma’lumotlar va hisoblash natijalari asosida qo‘yidagi xulosa kelish mumkin:

1. 
   Transformatorning o‘zi uchun eng xavfli qisqa tutashuv yuqori kuchlanish cho‘lg‘amlarining chiqishlaridagi uch fazali qisqa tutashuv hisoblanadi, chunki ularda katta miqdordagi qisqa tutashuv toklari kuzatiladi hamda boshqa elektr istemolchilarning qisqichlarida kuchlanishni chuqur pasayishiga olib keladi
   
2. 
   Cho‘lg‘amlari ulanish guruhli transformatordan keyingi (tashqi qisqa tutashuv) ikki fazali qisqa tutashuvda o‘ziga xoslik shundaki yuqori kuchlanish tomondagi uchchala fazadan toklar oqib va ushbu fazalarning faqat bittasidan qolgan fazalarga nisbatan ikki barobar katta tok oqib o‘tadi. Ushbu katta tokning qiymatini uch fazali qisqa tutashuv tokining qiymati bilan bir xil bo‘ladi, qachonki ikki fazali qisqa tutashuv uch fazali qisqa tutashuv sodir bo‘lgan joyda sodir bo‘lgandagina.
   
3. 
   Cho‘lg‘amlari ulanish guruhli transformatorlardagi ikki fazali tashqi qisqa tutashuvlarda bo‘lganidek cho‘lg‘amlari ulanish guruhli transformatorda ham ikki fazali tashqi qisqa tutashuv vaqtida qiska tutashuv toki yuqori kuchlanishdagi uchchala fazalardan oqib o‘tadi. Ushbu fazalarning faqat bittasidangina qolgan fazalarnikiga nisbatan ikki barobar katta tok oqib o‘tadi va ushbu tok qiymati bo‘yicha uch fazali qisqa tutashuv tokiga tengdir. Cho‘lg‘amlari va ulanish guruhli transformatorlarning ushbu xususiyati (maksimal tokli himoyani o‘rnatish vaqtida hisobga olinadi va yuqori kuchlanish tomoniga uchta tok relelari o‘rnatilidi. Chunki istalgan ikki fazali tashqi qisqa tutashuvlarda bitta reledan qiymati bo‘yicha uch fazali qisqa tutashuv tokiga teng tok oqib o‘tadi.