Renin, shuningdek, angiotenzinogenaza sifatida ham tanilgan, aspartik proteaza


Download 292.09 Kb.
Pdf ko'rish
Sana29.04.2023
Hajmi292.09 Kb.
#1399728
Bog'liq
Renin - Vikipediya



Renin
Renin, shuningdek, angiotenzinogenaza
sifatida ham tanilgan, aspartik proteaza
oqsili va buyraklar tomonidan
chiqariladigan ferment bo'lib,
organizmning renin-angiotensin-
aldosteron tizimida (RAAS) ishtirok etadi.
Renin hujayradan tashqari suyuqlik (qon
plazmasi, limfa va interstitsial suyuqlik)
hajmini oshiradi va arterial
vazokonstriksiyaga sabab bo'ladi.


Shunday qilib, tananing o'rtacha arterial
qon bosimini oshiradi.
Tuzilishi
Renin prekursorining birlamchi tuzilishi
406 ta aminokislotadan iborat bo'lib, mos
ravishda 20 va 46 ta aminokislotalarni o'z
ichiga olgan pre va pro-segmentga ega.
Yetuk renin 340 ta aminokislotadan iborat
bo'lib, uning massasi 37 kDa ni tashkil
qiladi
[1]
.
Biokimyosi va fiziologiyasi


Sekretsiyasi
Renin fermenti buyrakning afferent
arteriolalari va shunga o'xshash
mikrotomirlari yaqinidagi peritsitlar
tomonidan yukstaglomerulyar apparat
(YuGA)ning maxsus hujayralari -
yukstaglomerulyar hujayralardan uchta
stimulga javoban chiqariladi:
1. Baroreseptorlar (bosimga sezgir
hujayralar) tomonidan aniqlangan
arterial qon bosimining pasayishi
(bu aylanib yuruvchi qon hajmining
pasayishi bilan bog'liq bo'lishi
mumkin). Bu qon bosimi va renin
sekretsiyasi o'rtasidagi eng


to'g'ridan-to'g'ri sababiy bog'liqlikdir
(qolgan ikkita usul uzoqroq yo'llar
orqali ishlaydi).
2. Distal tubulaga yetkazilgan natriy
miqdorining kamayishi. Ushbu
miqdor yukstaglomerulyar
apparatning makula dens
tomonidan o'lchanadi.
3. Simpatik nerv tizimining faoliyati, bu
ham qon bosimini nazorat qiladi, b
1
adrenergik retseptorlari orqali ta'sir
qiladi.


Renin-angiotensin tizimi
Renin fermenti qon oqimida aylanib
yuradi va jigardan ajralib chiqadigan
angiotenzinogenni angiotenzin I peptidiga
gidrolizlaydi (parchalaydi).
Angiotensin I o'pka kapillyarlaridagi
endotelial hujayralar bilan bog'langan
angiotensinga aylantiruvchi ferment
Pastki qismida renin rolini ko'rsatadigan renin-angiotensin tizimi 
[2]


tomonidan eng vazoaktiv peptid bo'lgan
angiotenzin II ga bo'linadi
[3]
. Angiotensin II
barcha qon tomirlarining kuchli
konstriktoridir. U silliq mushaklarga ta'sir
qiladi va shuning uchun bu arteriyalarning
yurakka qarshiligini oshiradi. Yurak,
o'zining "yuk" idagi bu o'sishni yengib
o'tishga harakat qilib, yanada kuchliroq
ishlaydi, bu esa qon bosimining
ko'tarilishiga olib keladi. Angiotenzin II
buyrak usti bezlariga ham ta'sir qiladi va
aldosteronni chiqaradi, bu distal
kanalchalar va buyraklarning yig'uvchi
kanallaridagi epiteliy hujayralarini
rag'batlantiradi, natriyning qayta
so'rilishini oshiradi, elektrokimyoviy
neytrallikni saqlash uchun kaliy va suv


bilan almashinadi, bu esa qon hajmining
ko'payishi va qon bosimining ko'tarilishiga
olib keladi. RAAS, shuningdek, markaziy
nerv tizimiga ta'sir qiladi, chanqoq hissini
orttirish orqali suv iste'molini oshirish,
shuningdek, orqa gipofiz bezidan
vazopressin sekretsiyasi orqali diurezni
kamaytirish orqali qon hajmini saqlashni
ta'minlaydi.
Katta yoshdagi inson plazmasida tik
turgan holatida reninning normal
kontsentratsiyasi 1,98-24,6 ng/l ni tashkil
qiladi
[4]
.


Renin o'zining endopeptidaza faolligidan
foydalanib, jigar tomonidan ishlab
chiqarilgan angiotenzinogenni ajratib,
angiotenzin I ni hosil qilish uchun renin-
angiotensin tizimini faollashtiradi, bu esa
keyinchalik asosan o'pka kapillyarlarida
mavjud bo'lgan angiotenzinga
aylantiruvchi ferment tomonidan
angiotenzin II ga aylanadi. Keyin
angiotenzin II qon tomirlarini toraytiradi,
ADG va aldosteron sekretsiyasini oshiradi
va gipotalamusni chanqash refleksini
faollashtirish uchun qo'zg'atadi, ularning
har biri qon bosimining oshishiga olib
keladi. Shuning uchun reninning asosiy
Funksiyasi


vazifasi qon bosimining oshish bo'lib, bu
esa buyraklardagi perfuziya bosimining
tiklanishiga olib keladi.
1. 
"Cloning and sequence analysis of cDNA
for human renin precursor" (https://www.
pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?
tool=pmcentrez&artid=389959) .
Proceedings of the National Academy of
Sciences of the United States of America
80 (24): 7405–7409. Dec 1983.
doi:10.1073/pnas.80.24.7405 (https://dx.
doi.org/10.1073%2Fpnas.80.24.7405) .
PMID 6324167 (https://www.ncbi.nlm.nih.
gov/pubmed/6324167) . PMC 389959 (ht
tps://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/
PMC389959/?tool=pmcentrez) .
Manbalar


//www.pubmedcentral.nih.gov/articlerend
er.fcgi?tool=pmcentrez&artid=389959.
2. 
Boulpaep, E. L. „Integration of Salt and
Water Balance; The Adrenal Gland“,.
Medical physiology: a cellular and
molecular approach (https://archive.org/d
etails/medicalphysiolog0000boro) . St.
Louis, MO: Elsevier Saunders, 2005 — 866
(https://archive.org/details/medicalphysio
log0000boro/page/866) –867, 1059 bet.
ISBN 978-1-4160-2328-9.


3. 
"Decreased susceptibility to renovascular
hypertension in mice lacking the
prostaglandin I2 receptor IP" (https://ww
w.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fc
gi?tool=pmcentrez&artid=516260) . The
Journal of Clinical Investigation 114 (6):
805–812. Sep 2004.
doi:10.1172/JCI21382 (https://dx.doi.or
g/10.1172%2FJCI21382) .
PMID 15372104 (https://www.ncbi.nlm.ni
h.gov/pubmed/15372104) . PMC 516260
(https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articl
es/PMC516260/?tool=pmcentrez) .
//www.pubmedcentral.nih.gov/articlerend
er.fcgi?tool=pmcentrez&artid=516260.


4. 
„Laboratory Reference Centre Manual“ (ht
tp://lrc.stjoes.ca/detail.asp?RecNumber=
723&TestFind=renin&SortBy=Name&View
Alpha=&ParNum=) . Hamilton Regional
Laboratory Medicine Program.
"Human kidney pericytes produce
renin"; Stefanska A, Kenyon C, Christian
HC, Buckley C, Shaw I, Mullins JJ,
Péault B. 
Kidney Int. 2016 Dec;
90(6):1251–1261
GeneReviews/NCBI/NIH/UW 2-turdagi
oilaviy voyaga etmagan giperurikemiya
nefropatiyasi bo'yicha yozuv (https://w
ww.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK5370
0/)
Tashqi havolalar

Download 292.09 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling