Республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги

2. Ялпи талаб ва ялпи таклифнинг мувозанати. AD-AS модели иқтисодий тебранишларни таҳлил қилиш ва баҳолаш учун асос яратади. AD ва AS эгри чизиқларининг куесишиш нуқтаси ишлаб чиқаришнинг мувозанатли ҳажми ва баҳоларнинг мувозанатли даражасини белгилайди.Баҳоларнинг мувозанатли даражаси деганда баҳоларнинг шундай даражаси тушуниладики, унда жами талаб ва таклиф бир-бирига мос келиши ёки тенг бўлиши керак. Модлелда макроиқтисодий мувозанатга эришиш механизмини дастлаб оралиқ кесмада кўриб чиқамиз (11-чизма). Дастлаб мувозанат е нуқтасида ўрнатилган. Баҳоларнинг мувозанатли даражаси ва ялпи ишлаб чиқариш ҳажмининг мувозанатли ҳажмлари мос равишда Pе ва Yе лар билан белгиланган. Нима учун Pе нархларнинг мувозанатли даражасини ва Yе эса ялпи ишлаб чиқаришнинг мувозанатли ҳажмиини билдиришини кўрсатишимиз учун баҳоларнинг мувозанатли даражаси Pе эмас, балки P1 деб ҳисоблаймиз.
Р AS
Pe
е

P1
AD


Y
Y 1 Y e Y 2


11-чизма. Ялпи таклиф эгри чизиғининг оралиқ кесмасидаги мувозанат
Масала
3 Истеъмолга чегараланган мойиллик 0,75 га тенг. Ишлаб чиқаришнинг ҳақиқий ҳажми 2000. Иқтисодиётни барқарорлаштириш учун ҳукумат давлат харажатларини 50 га камайтирди ва солиқларни 20 га оширди. . Потенциал ЯИМ ҳажмини топинг.
Тест
1. Агар истеъмол баҳолари индекси ўтган даврга нисбатан ўсган бўлса, унда ЯИМ дефлятори:
а) ўсади; б) камаяди; в) ўзгармайди;
г) кўпайиши, камайиши ёки ўзгармаслиги мумкин.


2. Ялпи талабнинг баҳодан бошқа омиллари ўзгариши натижасида:
а) Ялпи талаб АД эгри чизиғи бўйлаб ўнгга силжийди;
б) Ялпи талаб АД эгри чизиғи бўйлаб ўнгга силжийди;
в) АД эгри чизиғи ўнгга ёки чапга сурилади;
в) AS эгри чизиғи чапга ёки ўнгга силжийди.