Retsepsiya — xar xil kuzgatuvchilarning (mexanik, termik, kimyoviy va xokazo) energiyasini kabul kilish va uni nerv signaliga aylantirish jarayoni xisoblanadi. Bu jarayon retseptorlar tomonidan amalga oshiriladi. Retseptorda kuzgatuvchining ta’sirida retseptor potensiali xosil buladi. Retseptor potensialining kiymati kuzgatish kuchiga boglik buladi. - Retsepsiya — xar xil kuzgatuvchilarning (mexanik, termik, kimyoviy va xokazo) energiyasini kabul kilish va uni nerv signaliga aylantirish jarayoni xisoblanadi. Bu jarayon retseptorlar tomonidan amalga oshiriladi. Retseptorda kuzgatuvchining ta’sirida retseptor potensiali xosil buladi. Retseptor potensialining kiymati kuzgatish kuchiga boglik buladi.
- Tashki muxitdan kelgan kuzgalishni kabul kilish eksteroretsepsiya va ichki muxitdan kelgan kuzgalish interoretsepsiya deyiladi.
- kabul kilishi mumkin bulgan adekvat ta’sirlovchilarga karab, retseptorlarni kuyidagicha tasnif etiladi.
- 1. Mexanoretseptorlar ta’sirlovchining mexanik energiyasini kabul kilishga moslashgan. Bunday retseptorlar teri, tayanch - xarakat apparati, eshituv va muvozanatni saklash tizimlariga xos.
- 2. Termoretseptorlar xarorat uzgarishlariga sezgir. Sovuk va issikni sezuvchi termoretseptorlarning kup kismi terida joylashgan. Ichki a’zolar va markaziy nerv tizimida xam shunday retseptorlar bor.
- 3. Xemoretseptorlar kimyoviy omillar ta’siriga sezgir. Ular ta’m va xid sezuvchi sensor tizimlarning chet kismini tashkil kiladi. Bu tipdagi retseptorlar tomirlar tizimining turli kismlarida va ba’zi tukimalarda xam uchraydi.
- 4. Fotoretseptorlar nur energiyasini kabul kiladi. Bu retseptorlar yoruglik kuchini ajratish, rang kurish imkoniyatini beradi.
- 5. Ogrits (notsitseptiv) retseptorlari ogrikni paydo kiluvchi ta’sirotlarni kabul kiladi. Bu sezgi organizmdagi retseptorlarning deyarli xammasiga uta kuchli ta’sir kilinganda paydo buladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
