Mına nárseni ayrıqsha atap ótiw kerek, burınǵı SSSR dáwirinde milliy máseledegi júzeki jantasıwlar,
bálent párwazlı uranlar, negizsiz shaqiriqler tek «ulug' og'a»lar mápine xızmet qılatuǵın edi, tek. Bul
uranlar milliy gúlleniw, kishi xalıqlardıń milliy rawajlanıwı, itti-foqdosh respublikalar xalıqlarınıń
milliy mútajliklerin qandırıwdan uzaq edi. Totalitar mámleketshilik waqtında birinshi baslıq qandayda ret
da Qaraqalpaqstannan bolmaǵan, onıń xalqi turmısı menen tanısmaǵan, oǵan jaqınnan járdem
bermegen edi.
- 87 -
2. O‟zbekiston ǵárezsizligi jıllarında Qoraqalpog‟iston mámleketliligin rawajlanıwı
Qaraqalpaqstan jámiyetshiliginiń Ózbekstan quramında dav-zaqım ǵárezsizligi hám respublika
mártebesiniń huqıqıy tiykarına ıyelewge umtılıwı Prezident Islam Karimov tárepinen qollapquvvatlandi. Nátiyjede 1990 -jıl 14-dekabrde Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarı Keńesi óziniń
Iv sessiyasında «Ózbekstan Respublikası quramında Qaraqalpaqstan Respublikası Mámleketlik suverenitet tuwrısındaǵı» Deklaratsiyanı qabılladı. Usı Deklara-ciya 1991-jıl 31-avgustda qabıl
etilgen «Ózbekstan Respublikası mámleket ǵárezsizligi tiykarları tuwrısında»gi Nızamda óziniń
huqıqıy mártebeine iye boldı. Ol jaǵdayda Qaraqalpaqstandıń aymaqlıq pútin-ligi hám ǵárezsizligi tolıq
tán alıw etildi. Nızamda Qaraqalpaqstan hám Ózbekstan ortasındaǵı munasábetler teń haqılılıq,
ikkito-monlama shártnamalar, pitimler hám basqa nızam aktlari tiykarında bekkemleniwi kórsetip
berildi. Hár eki respublika ortasındaǵı siyasiy, huqıqıy, ekonomikalıq hám materiallıq munasábetler
Ózbekstan Respublikasınıń 1992-jıl 8-dekabrde qabıl etilgen Konstitutsi-yasida (70-75-
elementlar ) óz hákisin taptı. Nátiyjede ikkitomonlama húrmet tiykarında qaraqalpaq xalqiniń óz
táǵdirin ózi belgilew, ǵárezsiz rawajlanıw hám de milliy mámleketchilikni bekkemlew degi roli
Do'stlaringiz bilan baham: |