Rustamov Anvar Mavzu: Optik aloqa tarmoqlari. To’liq optik aloqa tarmoqlarni qurilish xuxusiyatlari

Optik tarmoqlagich (coupler)lar tolali optik tizimlarning eng 1 muhim passiv elementlaridan biri hisoblanadi. Ulardan yorugflik oqimlarini bir necha yo'nalishlarga ajratish yoki bir necha oqimlarni bitta yo'nalishga birlashtirish maqsadida foydalaniladi. Odatda, bitta 1 optik kirish va bir necha optik chiqishdan iborat tarmoqlagich ] qurilmani splitter deb, ikki yoki undan ortiq optik kirishga va bitta optik chiqishga ega bo'lgan tarmoqlagich qurilma esa kombayner (combiner) deb yuritiladi. Ayrim hollarda, o'zgarmas sathli yoki raqamli yoxud analog signal ko‘rinishda mujassamlashgan nurlanish quwatini birmuncha susaytirish zarurati tug‘iladi. Chunonchi, katta sathh raqamli optik signal qabul qiluvchi optoelektron modulning asosiy eiem enti boMgan fotoqabulqilgichning to ‘yinish rejimiga o‘tishiga olib kelishi mumkin. Analog ko‘rinishli optik signallarni uzatish chog'ida quwat sathining haddan tashqari ortib ketishi fotoqabulqilgich chiqishidagi elektr signali shaklining nochiziqli buzilishlari va tasvirning yomonlashuviga sabab bo‘ladi.Ana shunday hollarda optik nurlanish yoki optik signal quwatini susaytiruvchi passiv elementlar attenyuatorlardan foydalaniladi.
Optik attenyuatorlar Ayrim hollarda, o'zgarmas sathli yoki raqamli yoxud analog signal ko‘rinishda mujassamlashgan nurlanish quwatini birmuncha susaytirish zarurati tug‘iladi. Chunonchi, katta sathh raqamli optik signal qabul qiluvchi optoelektron modulning asosiy eiementi bo’lgan fotoqabulqilgichning to‘yinish rejimiga o‘tishiga olib kelishi mumkin. Analog ko‘rinishli optik signallarni uzatish chog'ida quwat sathining haddan tashqari ortib ketishi fotoqabulqilgich chiqishidagi elektr signali shaklining nochiziqli buzilishlari va tasvirning yomonlashuviga sabab bo‘ladi . Ana shunday hollarda optik nurlanish yoki optik signal quwatini susaytiruvchi passiv elementlar — attenyuatorlardan foydalaniladi. Attenyuatorlar ko‘pincha lazer uzatkichdan keyin joylashtiriladi. Attenyuatorlar lazer diodining chiqish quwatini, undan keyingi EDFA kuchaytirgichlari kabi qurilmalar taiab etadigan sath bilan moslashtiradi. YorugMik intensivligi fotodiodning dinamik diapazoni doirasidan chiqadigan darajada katta boMgan qisqa optik tolali seksiyalarda attenyuator o'rnatish mumkin. Ular intensivlikni fotoqabulqilgichning dinamik diapazoniga mos keladigan sathgacha kamaytiradi. Ishlash prinsipiga ko‘ra attenyuatorlar so'nish qiymati bo‘yicha o'zgaruvchan va so‘nish qiymati qayd etilgan (o'zgarmas boMgan) turlarga bo’linadi. O’zgaruvchan attenyuatorlar so‘nish qiymatini 0 — 20 dB oraliqgacha o‘zgartirish imkonini beradi. O’zgarmas attenyuatorlarda so‘nish qiymati ishlab chiqaruvchi tomonidan belgilanadi. Bu qiymat 0, 5, 10, 15 yoki 20 dB ni tashkil etishi mumkin .
Attenyuatorlar tomonidan kiritiladigan so‘nish qiymati ±15 foizdan, optik aks etish sathi esa —40 dB dan ortmasligi kerak.