Ruwxiyliq tiykarlarin woqitiw metodikasi kk

3. Qabil etiw-biliw iskerligi xarakterine ko`re metodlar klassifikatsiyasi:
* tu`sindiriw-illyustrativ (informatsiyaliq-retseptiv). Olardin` xarakterli o`zgeshelikleri: 
bilimler «tayar halda» usiniladi; bul bilimlerdi qabil etiw sho`lkemlestiriledi; bilimler qabil 
(retsepsiya) etiledi ha`m tu`sinip alinadi,yadqa ornalastiriladi;
* reproduktiv metod: bilimlar tayar halda usiniladi, bilim tek g`ana bayan etilip qoymastan, 
ba`lkim tu`sindiriledi de; bilimler sanali o`zlestiriledi; olardin tu`siniliwi ha`m eslep qaliniwina 
erisiledi ha`mde bilimlerdin` bekkemligi tez-tez ta`kirarlaw joli menen ta`miynlenedi.
* mashkalali bayan etiw metodi;
* yarim do`retiwshilik (evristikaliq) metodi. Bilim tayar halinda usinilmaydi,ba`lkim ol o`z 
betinshe iyelenedi; jan`a bilimlerdi izlew sho`lkemlestiriledi; biliw waziypalari boyinsha o`z 
betinshe pikir ju`rgiziledi, mashqalali waziypalar aship beriledi ha`m sheshiledi; 
* izertlewshilik metodi. Bunda mashqala belgilep alinadi, mashqalanin` izertleniw 
protsessinde bilim iyelenedi.
4. Didaktikaliq maqseti boyinsha (T.I.Shukina, I.T. Ogorodnikov) to`mendegiler 
pariqlanadi: 
* alg`ashqi bilimlerdi o`zlestiriw metodlari;
* iyelengen bilimlerdi bekkemlew ha`m jetilistiriw metodlari;  
5. Aliniwi za`ru`r bolg`an na`tiyjeni aldinan boljaw (maqsetti a`melge asiriwg`a erisiw);

---

56 
6. Ta`lim protsessinin` bir pu`tinligin ta`miynlew;
7. Turaqli analizlep bariw.  
Ruwxiyliq tiykarlari pa`nin oqitiw metodikasinda oqiti u`yreniw metodlari to`mendegi 
toparlardan ibarat ken` tarqalg`an klassifikatsiyag`a barip taqaladi.
1. Bilimlerdi beriw, qabil etiw ha`m o`zlestiriw ha`mde isenimdi qa`liplestiriwdi 
ta`miynlewshi metodlar. Metodlardin` bul toparinalektsiya, okiwshilardin` o`z betinshe jumislari, 
o`zbetinshe bilim aliw boyinsha jumislar, ma`sla`ha`tler, ko`rsetpe beriw, g`alaba xabar, 
programmalastirilg`an materiallardi qabil etiw ha`m basqalar kiredi. 
2. Bilimlerdi engiziw ha`m bekkemlew, ko`nlikpe ha`m epliliklerdi payda etiw ha`mde 
isenimlerdi teren`lestiriw metodlari. Bul toparg`a seminar, a`meliy ha`m laboratoriya sabaqlari, 
qadag`alaw jumislarin orinlaw, oqiw ha`m pedagogikaliq a`meliyat kiredi.
3. Bilimler, isenimlerdi qaliplestriw ha`m talabalardin` ka`siplik tayarligin aniqlaw 
metodlari. Bul oqiw protsessinin` reyting bahalari, sa`wbet o`tkiziw, kurs ha`m diplom jumislari 
joybarlari ha`mde ma`mleketlik attestatsiya na`tiyjelerin bahalaw bolip tabiladi. 
Didaktikag`a baylanisli a`debiyatlarda oqitiw metodlarinin to`mendegi baylanisliliqlari 
atap o`tiledi:
-
birinshiden, oqiw sabaqlarinin` didaktikaliq maqsetleri ha`m waziypalarina baylanisli;
-
ekinshiden,bayan qilinatug`in materiallardin` xarakterine baylanisli;
-
u`shinshiden, ta`lim aliwshilardin` bilimi ha`m rawajlaniw da`rejesine baylanisli;
-
to`rtinshiden, oqiw protsessinde u`yrenilip pa`n tiykarlarinin` belgili bir (ha`zirgi) 
da`wirdegi metodlarina baylanisli;
-
besinshiden, joqari oqiw orni yaki kafedranin` sha`rayatina baylanisli;
-
altinshadan, oqiw protsessinin` materiallaq-texnikaliq ta`miynleniwi menen baylanisli;
-
jetinshiden, oqitiwshinin` pedagogikaliq sheberligi, onin` tayarlig`i ha`m oqiw protsessin 
sho`lkemlestiriw da`rejesi ha`mde oqitiwshinin` ha`zirgi zaman metodlari boyinsha bilimine 
baylanisli.
Solay etip, O`zbekstan Respublikasindag`i joqari bilimlendiriwdi reformalawdin` aktual 
waziypasi 
talabalardin` 
oqiw-biliw 
iskerligin 
janlandiriw, 
oqiw 
protsessine 
jan`a 
texnologiyalardi engiziwge xizmet etetug`in oqitiw formalari ha`m metodlarin jetilistiriwden 
ibarat. 
Joqari bilimlendiriw oqitiwshisinin` pedagogikaliq iskerligi xarakteristikasinda alimlar, 
a`dette to`mendegi komponentlerdi ajiratadi: 
- sho`lkemlestriwshilik 
- ilimiy biliw 
- kommunikativlik.