Sahihi muslim
Download 5.13 Kb. Pdf ko'rish
|
- Bu sahifa navigatsiya:
- 2-bob Islom arkonlaridan biri namozning bayoni haqida
- 3-bob Islom arkonlarini so‘rash xususida
|
www.ziyouz.com kutubxonasi 17 o‘qib dafn qilganlar. Men Hakamga: «Zinodan tug‘ilgan bolalar haqida nima deysan?» deb aytgan edim, u: «Janoza o‘qiladi», deb aytdi. Men: «Kimdan rivoyat qilingan?» desam, u: «Hasan Basriydan», dedi. Vaholanki, bu hadisni Hasan ibn Umora Hakamdan, u esa Yahyo ibn Jazzordan, u esa Alidan rivoyat qilgan», dedilar». 74/52. Hasan Hulvoniy aytdilar: «Yazid ibn Horun: «Ziyod ibn Maymun va Xolid ibn Mahdujlardan biror narsa rivoyat qilmayman», deb qasam ichdilar. Va (bir kuni) Ziyod ibn Maymunga yo‘liqib, bir hadisni so‘rasam, u: «Bakr al-Muzaniydan eshitganman», dedi. So‘ngra qaytib kelib so‘rasam, «Muvarriqdan eshiganman», dedi. Yana qaytib kelib so‘rasam, «Hasandan eshitganman», dedi. Yazid ibn Horun Ziyod ibn Maymun va Xolid ibn Mahdujlarga yolg‘onchi, degan nisbat berdilar». Hulvoniy: «Abdusamad huzurlarida Ziyod ibn Maymunni zikr qilsam, unga yolg‘onchi, degan nisbat berdilar». 75/53. Mahmud ibn G’aylon aytdilar: «Men Abu Dovud at-Tayolisiyga: «Siz Abbod ibn Mansurdan ko‘p hadis rivoyat qildingiz. Nima uchun siz bu kishining Attora nomli ayol haqida gapirgan hadislarini eshitmaysiz? U hadis bizga Nazr ibn Shumayl orqali rivoyat qilingan», desam, u zot: « Jim bo‘l! Men Abdurahmon ibn Mahdiy bilan birga Ziyod ibn Maymun huzuriga borib: «Anasdan ana shu Attora nomli ayol haqidagi hadisni sen rivoyat qildingmi?» desak, u: «Qaramaysizlarmi, agar biror kishi gunoh sodir etib, (so‘ng) tavba qilsa, Alloh uning gunohini kechiradimi?» degan edi, biz: «Ha», dedik. Shunda u: «Men Anasdan bu haqda oz ham, ko‘p ham eshitmaganman. Agar odamlar bilmagan bo‘lsa, sizlar Anas bilan uchrashmaganimni bildinglar», dedi. Bizga yana u hadis rivoyat qilayotgani xabari keldi. Men va Abdurahmon uning huzuriga borsak, u: «Tavba qildim», derdi-da, yana hadis aytishda davom etar edi. Biz uni shu holatda tark qildik», dedilar». (Bundan Ziyod ibn Maymun qilgan rivoyatlar zaif ekani tushuniladi.) 76/54. Shaboba aytdilar: «Abdulquddus: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam devorni tuynukcha qilib teshib, havo kirgizishdan man etganlar», deb aytar edi. (Ya’ni, bu hadis aslida «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam biror jonli narsaga nishon otishdan man etganlar» ma’nosida edi. Abdulquddus esa arab matnidagi «ruh», ya’ni «jon» kalimasini «ravh», ya’ni «shamol», deb va «g‘araz», ya’ni «nishon» kalimasini «‘arz», ya’ni «tuynukcha», deya harflarni chalkash qilib aytardi.) Hammod ibn Zayd bir kishiga Mahdiy ibn Hilol o‘tirganidan keyin: «Siz tomoningizdan shu kabi zaif so‘zlar bu kunlarda tarqalgan-a?» deb aytsalar, u: «Ha, ey Abu Ismoil (ya’ni, Hammod ibn Zayd)», deb o‘zining hadisda zaifligiga iqror bo‘ldi». (Izoh: Bu rivoyatdan Abdulquddus va Mahdiy ibn Hilollar hadis rivoyat qilishda zaif ekanlari anglashiladi). 77/55. Abu Avona Vazzoh ibn Abdulloh aytdilar: «Menga Hasandan biror hadis kelsa, Abon ibn Abu Ayyosh huzuriga borar edim, u Hasandan rivoyat qilingan, deb menga hadis o‘qib berar edi». (Izoh: Bu rivoyatdan Abon ibn Abu Ayyoshning yolg‘onchiligi ayon bo‘lmoqda). 78/56. Ali ibn Mushir aytdilar: «Men va Hamza az-Zayyot Abon ibn Abu Ayyoshdan mingga yaqin hadis eshitdik. Keyin Hamza bilan uchrashib qolgan edim, u tushida Rasululloh sollallohu alayhi vasallamni ko‘rganini va Abondan eshitgan hadislarni Sahihi Muslim (birinchi kitob). Imom Muslim www.ziyouz.com kutubxonasi 18 Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga aytganida, u zot undan juda ozini, ya’ni besh yoki oltitasinigina bilishlarini aytganlarining xabarini berdi». 79/57. Zakariyo ibn Adiydan rivoyat qilinadi. «Abu Ishoq al-Fazoriy menga: «Baqiyaning taniqli kishilardan rivoyat qilgan hadisini yozgin. Lekin taniqli bo‘lmaganlardan rivoyat qilgan hadisini yozmagin. Ammo Ismoil ibn Ayyoshning taniqli kishilardan ham, taniqli bo‘lmagan boshqa (kishi)lardan ham rivoyat qilgan hadislarini yozmagin», deb aytdilar». 80/58. Ibn Muborak: «Baqiya agar ismlarni kunya deb va kunyalarni ism deb yozmasa, muncha ham yaxshi», dedilar. (Baqiya, ismi ila mashhur bo‘lgan kishidan rivoyat qilsa, kunyasini aytar edi. Agar kunyasi ila mashhur kishilardan rivoyat qilsa, ismini aytar edi. Bu ham soxtalashtirishdir.) «U bizga bir umr Abu Said Vuhoziydan, deb hadis gapirar edi. Biz (sinchiklab) qarasak, Abu Said Vuhoziy yolg‘onchiligi ma’lum bo‘lgan Abdulquddus ekan». 81/59. Abdurrazzoq aytdilar: «Ibn Muborakning Abdulquddusdan boshqa kishini ochiqchasiga yolg‘onchi, kazzob, deb aytganlarini ko‘rmaganman. Lekin Abdulquddusni yolg‘onchi, deb aytganlarini eshitdim». 82/60. Abu Nu’aym aytdilar. Mu’allo ibn Urfon zikr qilishicha, Abu Voil: «Ibn Mas’ud Siffin voqeasida huzurimizga chiqdilar», deb aytgan edi, Abu Nu’aym: «Uni o‘lgandan keyin qayta tirilgan deb o‘ylaysanmi?!» dedilar. (Izoh: Bundan Mu’allo ibn Urfon hadis rivoyat qilishda zaif ekani ayon bo‘lmoqda). 83/61. Affon ibn Muslim aytdilar: «Biz Ismoil ibn Ulayyaning huzurlarida edik. Bir kishi boshqa bir kishidan eshitgan hadisni gapirdi. Men: «U kishi hadis rivoyat qilishda ishonchli emas», dedim. Yonimdagi kishi: «Sen uni g‘iybat qilding», dedi. Shunda Ismoil: «G’iybat qilgani yo‘q, lekin uning hadis rivoyat qilishda ishonchli emasligini hukm qildi», dedilar». 84/62. Bishr ibn Umar aytdilar: «Said ibn Musayyabdan hadis eshitib, uni rivoyat qiluvchi Muhammad ibn Abdurahmon haqida Molik ibn Anasdan so‘rasam, «U ishonchli emas», dedilar. Tav’amaning quli Solih haqida so‘rasam, «U ishonchli emas», dedilar. Abu Huvayris haqida so‘rasam, «U ishonchli emas», dedilar. Ibn Abu Zi’b rivoyat qiluvchi Sho‘‘ba haqida so‘rasam, «U ishonchli emas», dedilar. Harom ibn Usmon haqida so‘rasam, «U ishonchli emas», dedilar. Ya’ni, Molikdan ana shu besh kishi haqida so‘raganimda, u zot: «Ular hadis rivoyat qilishda ishonchli emas», dedilar. Va yana bir kishi haqida so‘rasam, hozir uning ismini unutib qo‘ydim, Molik: «Kitobimda uning ismini ko‘rdingmi?» dedilar. Men: «Yo‘q», dedim. Molik: «Agar uning ismini kitobimda ko‘rganingda ishonchli bo‘lar edi», dedilar». 85/63. Hajjoj aytadilar: «Ibn Abu Zi’b Shurahbil ibn Sa’ddan bizga hadis aytdi. Holbuki, Shurahbil hadis rivoyat qilishda zaif, deb ayblangan edi». 86/64. Ibn Muborak aytdilar: «Agar menga Abdulloh ibn Muharrarni uchratish bilan jannatga kirish ixtiyori berilganida, Abdullohni uchratishni ixtiyor qilgan bo‘lar edim. Keyin uni ko‘rsam, hayvon tezagi menga Abdullohdan yaxshiroq ekan. (Chunki Abdulloh hadis gapirayotganda yolg‘onlarni qo‘shar edi)». Sahihi Muslim (birinchi kitob). Imom Muslim www.ziyouz.com kutubxonasi 19 87/65. Zayd ibn Abu Unaysa: «Inim (Yahyo)dan hadis rivoyat qilmanglar», deb aytdilar. (Chunki inilari Yahyo hadis rivoyatida zaif kishilardan edi.) 88/66. Ubaydulloh ibn Amr: «Yahyo ibn Unaysa yolg‘onchilardan edi», deb aytdilar. 89/67. Hammod ibn Zayd aytdilar: «Ayub huzurlarida Farqad ibn Ya’qub as-Sabxiy zikr qilindi. Shunda u zot: «Farqad hadis ahlidan emas», deb aytdilar». 90/68. Abdurahmon ibn Bishr aytdilar: «Yahyo ibn Said al-Qatton huzurlarida Muhammad ibn Abdulloh ibn Ubayd ibn Umayr al-Laysiy zikr qilindi. U zot uni juda zaif, dedilar. Shunda Yahyo ibn Saidga: «Bu Ya’qub ibn Atodan ham zaifmi?» deyilganida, Yahyo: «Ha, men biror kishining Muhammad ibn Abdulloh ibn Ubayd ibn Umayrdan hadis rivoyat qiladi, deb o‘ylamas edim», dedilar». 91/69. Bishr ibn Hakimdan rivoyat qilinadi. «Yahyo ibn Said al-Qatton Hakim ibn Jubayr va Abdula’lolarni hadis rivoyat qilishda zaif, dedilar. Va yana Yahyo ibn Muso ibn Dinorni ham zaif sanab, rivoyat qilgan hadislari kuchsiz, dedilar. Hamda Muso ibn Dihqon va Iso ibn Abu Iso al-Madaniylarni ham zaif, dedilar». Hasan ibn Iso aytdilar: «Ibn Muborak menga: «Agar Jarir huzuriga borsang, uning barcha ilmini yozgin-da, lekin uch kishi orqali rivoyat qilgan bo‘lsa, yozmagin. U uchovi Ubayda ibn Muattib, Sariy ibn Ismoil va Muhammad ibn Solimlardir», deb aytdilar». Sahihi Muslim (birinchi kitob). Imom Muslim www.ziyouz.com kutubxonasi 20 IYMON KITOBI 1-bob Iymon, Islom, ehson bayoni hamda Allohning taqdiriga iymon keltirishning vojibligi, taqdirga ishonmaydigan kishilardan uzoq bo‘lishga dalillar va ular haqida aytilgan mubolag‘ali so‘zlar bayoni Abulhusan Muslim ibn Hajjoj al-Qushayriy, ya’ni Imom Muslim: «Allohning yordami ila boshlaymiz va U bilan kifoyalanamiz. Bizning muvaffaqiyat qozonishimiz faqat Allohning iznidadir», deb aytdilar. 92/1. Yahyo ibn Ya’mar aytdilar: «Basrada taqdir haqida birinchi bo‘lib (noo‘rin) so‘z aytgan kishi Ma’bad al-Juhayniydir. Men va Humayd ibn Abdurahmon al-Himyariy haj yoki umra ibodatini bajargani borib, agar Rasululloh sollallohu alayhi vasallam sahobalaridan biror kishini uchratsak, ana bular so‘zlayotgan taqdir haqida so‘raymiz, deb aytdik. Nogahon masjidga kiraverishda Abdulloh ibn Umar ibn Xattobni uchratib qoldik. Men va do‘stim u zotni ihota qilib, birimiz o‘ng tomondan, ikkinchimiz chap tomonlaridan o‘rab oldik. Do‘stim gap boshlashni menga topshirdi, deb gumon qildim. Men: «Ey Abu Abdurahmon (ya’ni, Abdulloh ibn Umar)! Biz tomonlarda ba’zi kishilar paydo bo‘lishdiki, ular Qur’on o‘qishadi, ilm talab qilishadi», deb ularning bir nechta fazilatlarini zikr qildim-da, «Lekin ular: «Qadar Allohning ilmidan bo‘lmagan, Alloh ham narsalarni sodir bo‘lganidan keyin biladi», deb aytishadi», desam, u zot: «Agar ana shunday so‘z aytuvchi kishilarga yo‘liqsang, mening ulardan va ularning mendan yiroq ekanliklari xabarini ber», dedilar. Va yana Abdulloh ibn Umar qasam ichib aytadiki: «Agar ana shunday so‘zni aytuvchilardan birining Uhud tog‘i miqdoricha tillasi bo‘lib, uni infoq qilsa ham, to qadarga (ya’ni, Allohning narsalar sodir bo‘lishini azaldan bilishiga) iymon keltirmagunicha Alloh uning sadaqasini qabul etmaydi», deb aytdilar. Keyin u zot: «Otam Umar ibn Xattob menga shunday gapirib berganlar», deb quyidagilarni zikr qildilar: «Biz bir kuni Rasululloh sollallohu alayhi vasallam huzurlarida edik, oppoq ko‘ylak kiygan, sochlari qop-qora bir kishi keldi. Unda safar asoratlari ko‘rinmas edi. Va ichimizdan biror kimsa u kishini tanimas edi. U Rasululloh sollallohu alayhi vasallam oldilariga o‘ltirib, tizzasini tizzalariga yaqin qilib, kaftini o‘z soni ustiga qo‘ydi-da: «Ey Muhammad, menga Islomdan xabar bering», dedi. U zot: «Islom - Allohdan o‘zga iloh yo‘q, Muhammad Uning rasuli, deb guvohlik bermog‘ing, namozni ado etishing, zakot berishing, ramazon ro‘zasini tutishing, agar yo‘lga qodir bo‘lsang, Baytullohni haj qilishing», dedilar. U kishi: «Rost gapirdingiz», dedi. Biz uning so‘rab, keyin o‘zi tasdiq etganidan ajablanardik. U kishi: «Menga iymon haqida xabar bering», dedi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Allohga, Uning farishtalariga, kitoblariga, payg‘ambarlariga, oxirat kuniga, qadarning yaxshisi-yu, yomoniga iymon keltirishing», deb aytdilar. U kishi: «Rost gapirdingiz», dedi-da, keyin «Ehson haqida xabar bering», dedi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Ehson - Allohga go‘yo Uni ko‘rib turgandek ibodat qilmog‘ingdir. Agar sen Uni ko‘rmayotgan bo‘lsang, U seni ko‘rib turibdi», dedilar. U kishi: «Menga qiyomat haqida xabar bering», dedi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «So‘ralayotgan kishi so‘raguvchidan ortiq bilmaydi», dedilar. U kishi: «Qiyomatning alomatlaridan xabar bering» dedi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Cho‘rining o‘z Sahihi Muslim (birinchi kitob). Imom Muslim www.ziyouz.com kutubxonasi 21 xojasini tug‘ishi, yalang oyoq, yalang‘och, faqir podachi-cho‘ponlar imoratni (kim o‘zarga) baland qilib qurishlarini ko‘rishing qiyomatning alomatlaridandir», dedilar. Keyin u kishi ketdi. Men uzoq vaqt (kutib) turdim. So‘ngra Rasululloh sollallohu alayhi vasallam menga: «Ey Umar! So‘rovchi kishi kim ekanini bildingmi?» dedilar. Men: «Alloh va Uning rasuli biluvchiroq», dedim. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Bu kishi Jabroil edilar. Huzuringizga dinlaringizni ta’lim berish uchun keldilar», deb aytdilar». 93/2. Yahyo ibn Ya’mar aytdilar: «Ma’bad al-Juhaniy qadar haqida har xil so‘zlarni aytganida, biz uni inkor qildik. Men va Humayd ibn Abdurahmon al-Himyariy hajga bordik. Roviylar yuqorida zikr qilingan Kahmasning hadisidagi ma’no va sanadlar bilan hadisni zikr qilishgan. Lekin hadisni ba’zi qo‘shimchalar va qisqartmalar bilan keltirishgan». 94/3. Yahyo ibn Ya’mar va Humayd ibn Abdurahmonlar aytishdi: «Biz Abdulloh ibn Umarga yo‘liqib, (qadariya toifasi)ning taqdir haqida gapirayotgan narsalarini zikr qildik. Roviy Umardan, u zot Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan rivoyat qilgan hadislariga o‘xshash hadisni keltirdi. Hadisda ba’zi qo‘shimchalar bo‘lib, ba’zi narsalar qisqartirilgan edi». Bu yerda yuqoridagi hadis takror kelgan. 95/4. Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bir kuni odamlar oldiga (chiqib), ko‘rinish berganlarida bir kishi kelib: «Ey Allohning rasuli, iymon nima?» dedi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Iymon - Allohga, farishtalariga, kitoblariga, Unga yo‘liqishga, payg‘ambarlariga va oxirat kuni qayta tirilishga ishonmog‘ing», dedilar. U kishi: «Ey Allohning rasuli, Islom nima?» dedi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Islom - Allohga biror narsani sherik qilmay, Unga ibodat qilishing, farz namozini qoim qilishing, farz zakotini ado etishing va ramazon ro‘zasini tutishing», deb aytdilar. U kishi: «Ey Allohning rasuli, ehson nima?» dedi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Ehson - Allohni go‘yo ko‘rib turgandek ibodat qilishing. Agar sen Uni ko‘rmasang, U seni albatta ko‘radi», dedilar. U kishi: «Ey Allohning rasuli, qiyomat qachon?» dedi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «So‘ralayotgan kishi so‘raguvchidan ortiq bilmaydi, lekin senga uning alomatlari haqida gapirib beraman. Agar cho‘ri o‘z xojasini tug‘sa, u qiyomat alomatlaridandir. Agar yalangoyoq, yalang‘och kishilar odamlarga bosh bo‘lsa, bu ham qiyomat alomatlaridandir. Podachi-cho‘ponlarning imoratni (kim o‘zarga) baland qilib qurishlari ham qiyomat alomatlaridandir. Qiyomat besh narsaning biriki, u narsalarni faqat Allohning Uzi biladi», deb quyidagi oyatni o‘qidilar: «Darhaqiqat, yolg‘iz Allohning huzuridagina (qiyomat) soati (qachon bo‘lishi to‘g‘risidagi) bilim bordir. U (Uzi xohlagan vaqtda, O’zi xohlagan joyga) yomg‘ir yog‘dirur va (onalarning) bachadonlaridagi homilalarini (o‘g‘ilmi-qizmi, rasomi-nuqsonlimi, baxtlimi-baxtsizmi ekanini) bilur. Biron jon ertaga nima ish qilishini bila olmas. Biron jon qay yerda o‘lishini ham bila olmas. Faqat Allohgina bilguvchi va ogohdir» (Luqmon surasi, 34-oyat). Keyin haligi kishi orqasiga qaytib ketdi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «U kishini mening huzurimga qaytarib kelinglar», dedilar. Sahobalar uni qaytarish uchun chiqishgan edi, hech kimni ko‘rishmadi. Shunda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Bu kishi Jabroil alayhissalom bo‘lib, odamlarga din o‘rgatish uchun keldilar», deb aytdilar. Abu Hayyon at-Taymiy ham mana pgu sanad bilan bu hadisni o‘zidek rivoyat qilganlar. Sahihi Muslim (birinchi kitob). Imom Muslim www.ziyouz.com kutubxonasi 22 Lekin rivoyatlarida «Agar cho‘ri o‘z xo‘jayinini tug‘ib bersa», deb arabcha kalimadagi «Robba» o‘rniga «Ba’la» so‘zi bilan keltirilgan. 96/5. Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Mendan (xohlagan) narsalaringizni so‘ranglar», deganlarida, sahobalar so‘rashdan hayiqishdi. Shunda bir kishi kelib, u zotning tizzalari yaqinida (ya’ni, ro‘paralarida) o‘tirib: «Ey Allohning rasuli, Islom nima?» dedi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Allohga biror narsani sherik qilmasliging, namozni ado etishing, zakot berishing va ramazon ro‘zasini tutishing», degan edilar, u kishi: «Rost aytdingiz», dedi- da, yana: «Ey Allohning rasuli, iymon nima?» dedi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Allohga, farishtalariga, kitoblariga, Allohga yo‘liqishga, payg‘ambarlariga, qayta tirilishga va taqdirning barchasiga (ya’ni, yaxshi-yu yomoniga) ishonishing», deb aytdilar. U kishi: «Rost so‘zladingiz», deb yana: «Ey Allohning rasuli, ehson nima?» dedi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Allohdan go‘yo ko‘rib turgandek qo‘rqishing. Agar sen Uni ko‘rmayotgan bo‘lsang, albatta U seni ko‘rib turibdi», dedilar. U kishi: «Rost gapirdingiz», deb yana: «Qiyomat qachon qoim bo‘ladi?» dedi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «So‘ralayotgan kishi so‘raguvchidan ortiq bilmaydi. Men senga uning alomatlarini gapirib beraman. Agar xotin o‘z xo‘jayinini tuqqanini ko‘rsang, qiyomat alomatlaridandir. Agar yalangoyoq, yalang‘och, kar, soqov (ya’ni, johil, esi past) kishilarning yerda hukmron bo‘lganini ko‘rsang, bu ham qiyomat alomatlaridandir. Podachi-cho‘ponlarning imoratni (kim o‘zarga) baland qilib qurishlarini ko‘rishing ham qiyomat alomatlaridandir. Qiyomat beshta g‘ayb (yashirin) narsa ichidaki, u narsalarni faqat Allohning Uzi biladi», deb quyidagi oyatni o‘qidilar: «Darhaqiqat, yolg‘iz Allohning huzuridagina (qiyomat) soati (qachon bo‘lishi to‘g‘risidagi) bilim bordir. U (Uzi xohlagan vaqtda, Uzi xohlagan joyga) yomg‘ir yog‘dirur va (onalarning) bachadonlaridagi homilalarini (o‘g‘ilmi-qizmi, rasomi-nuqsonlimi, baxtlimi-baxtsizmi ekanini) bilur. Biron jon ertaga nima ish qilishini bila olmas. Biron jon qay yerda o‘lishini ham bila olmas. Faqat Allohgina bilguvchi va ogohdir» (Luqmon surasi, 34-oyat). Keyin haligi kishi o‘rnidan turib chiqib ketdi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Uni huzurimga qaytarib kelinglar», degan edilar, sahobalar axtarib chiqib topa olishmadi. Shunda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Bu kishi Jabroildirlar. Sizlar so‘ramaganingiz uchun ta’lim olishingizni xohlab (kelgan edilar)», deb aytdilar. 2-bob Islom arkonlaridan biri namozning bayoni haqida 97/1. Talha ibn Ubaydulloh roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. «Najd ahlidan bo‘lgan, sochlari to‘zigan bir kishi Rasululloh sollallohu alayhi vasallam huzurlariga keldi. Biz uning ovozini eshitsak-da, nima deb gapirayotganini anglolmadik. U kishi Rasululloh sollallohu alayhi vasallam yonlariga kelib, Islom haqida so‘radi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Bir kecha va kunduzda besh vaqt namoz o‘qish», dedilar. Haligi kishi: «Bundan boshqasi menga shartmi?» degan edi, u zot: «Yo‘q, faqatgina nafl - ixtiyoriy namoz o‘qishing mumkin», dedilar. Yana u zot: «Ramazon oyida ro‘za tutish», degan edilar, u kishi: «Menga bundan boshqasi ham shartmi?» dedi. U zot: «Io‘q, faqatgina nafl - ixtiyoriy ro‘za tutishing mumkin», dedilar. Yana u zot haligi kishiga zakot berishni ham zikr qildilar. Haligi kishi: «Bundan boshqasi ham shartmi?» degan edi, u zot: «Io‘q, faqatgina nafl - ixtiyoriy sadaqa berishing mumkin», dedilar. Shunda haligi kishi orqaga qaytib ketayotib: «Allohga qasamki, mana shundan ziyoda ham qilmayman, kamaytirmayman ham», dedi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Agar u rost Sahihi Muslim (birinchi kitob). Imom Muslim www.ziyouz.com kutubxonasi 23 so‘zlayotgan bo‘lsa, najot topibdi», dedilar». Bu yerda Talha ibn Ubaydulloh otalaridan qilgan yuqoridagi rivoyat takror kelgan. Lekin Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning: «Otasiga qasamki, agar rost so‘zlayotgan bo‘lsa, najot topadi» yoki «Otasiga qasamki, agar rost so‘zlayotgan bo‘lsa, jannatga kiradi», deb aytgan so‘zlari ziyoda qilingan. (Izoh: Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning «Otasiga qasamki», degan so‘zlari haqiqiy qasam emas, balki arablarning odatiga aylanib qolganidek, so‘zlashganda qasam bilan gapirish edi.) 3-bob Islom arkonlarini so‘rash xususida 98/1. Anas ibn Molik roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. «Biz Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan (zaruratsiz har xil) narsalarni so‘rashdan man etildik. Sahro ahlidan biror aqlli kishining kelib, ba’zi narsalarni so‘rashi bizga yoqar edi. Biz esa savol-javobni eshitib olar edik. Bir kuni sahro ahlidan bir kishi kelib: «Ey Muhammad! Sening elching biz tomonlarga borib, seni Alloh yuborganini aytyapti», dedi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «To‘g‘ri so‘zlabdi», dedilar. U kishi: «Unda osmonni kim yaratgan?» dedi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Alloh», dedilar. U: «Yerni kim yaratgan?» dedi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam «Alloh», dedilar. U: «Bu tog‘larni o‘rnatib, undagi narsalarni paydo qilgan kim?» dedi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Alloh», dedilar. U: «Yeru-osmonni yaratib, bu tog‘larni o‘rnatgan Alloh seni payg‘ambar etib yubordimi?» dedi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Ha», dedilar. U: «Seni elching (bizning huzurimizga kelib) har kecha va kunduzda besh vaqt namoz o‘qishning xabarini bermoqda», deganida, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «To‘g‘ri aytibdi», dedilar. U: «Seni payg‘ambar qilib yuborgan Zotga qasamki, Alloh senga mana shu narsalarni buyurdimi?» deganida, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Ha», dedilar. U: «Sening elching bizga mollarimizdan zakot berish vojibligini aytyapti», deganida Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «To‘g‘ri aytibdi», dedilar. U: «Seni payg‘ambar qilib yuborgan Zotga qasamki, Alloh senga bu narsani buyurdimi?» deganida Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Ha», dedilar. U: «Sening elching (bizning huzurimizga kelib) har yili ramazon oyi ro‘zasini tutishni aytmoqda», deganida, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «To‘g‘ri aytibdi», dedilar. U: «Seni payg‘ambar qilib yuborgan Zotga qasamki, Alloh senga mana shu narsalarni buyurganmi?» deganida, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Ha», dedilar. U: «Sening elching (bizning huzurimizga kelib) yo‘l (mashaqqatlarini ko‘tarish)ga qodir bo‘lgan kishi haj qilishini aytmoqda», deganida, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «To‘g‘ri aytibdi», dedilar. Keyin u kishi: «Seni haq bilan yuborgan Zot (Alloh)ga qasamki, men bu narsalarga qo‘shmayman ham, kamaytirmayman ham», dedi. Shunda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Agar rost gapirayotgan bo‘lsa, albatta jannatga kiradi», dedilar». Anas roziyallohu anhu: «Biz Qur’onda Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan har xil narsalarni so‘rayverishdan man qilingan edik», deb yuqoridagi hadisni davom ettirdilar. Download 5.13 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|