Saidkarimxonova Dilnozaxon

MAVZU: ALGORITM TUSHUNCHASI

Bajardi: 1-1PM-21 guruh talabasi

Ma’rufov Muhammad

REJA:

ALGORITM SO’ZINING KELIB CHIQISH TARIXI
1
ALGORITM TUZISH TARTIBI
2
ALGORITM IJROCHISI
3
Inson hayoti davomida katta-yu-kichik vazifalar yoki masalalarni hal etishni o‘z oldiga maqsad qilib qo‘yadi. Odatda, u o‘z maqsadiga erishishi uchun bajarishi lozim bo‘lgan amal yoki ishlarini hayotiy tajribasi yoki o‘zlashtirgan bilimiga asoslanib ma’lum bir tartibga keltiradi. Bunga hilma-xil misollar keltirish mumkin.
1–misol. Choy damlash maqsad qilib qo‘yilgan bo‘lsin. U holda choy damlayotgan kishi biz uchun odatiy hol bo‘lib qolgan quyidagi ishlarni bajarishi lozim bo‘ladi:
choynak qopqog‘i ochilsin;
choynak qaynoq suv bilan chayilsin;
choynakka bir choy qoshiq miqdorida quruq choy solinsin;
choynak to‘lguncha qaynagan suv quyilsin;
choynak qopqog‘i yopilsin;
choynak sochiq bilan yopilib besh daqiqa dam yedirilsin.

Hayotimizda har kuni va har soatda uchrab turadigan turli qoidalar ichida biror zaruriy natijaga erishishga olib keladigan amallarni ketma-ket bajarishni talab etadigan qoidalar informatikaning asosiy tushunchalaridan biri algoritm so’zi bilan ifodalanadi.

• Hayotimizda har kuni va har soatda uchrab turadigan turli qoidalar ichida biror zaruriy natijaga erishishga olib keladigan amallarni ketma-ket bajarishni talab etadigan qoidalar informatikaning asosiy tushunchalaridan biri algoritm so’zi bilan ifodalanadi.

Algoritm so‘zi IX asrda yashab (783 - 850) o‘z ilmiy ishlari xazinasi bilan dunyoga tanilgan vatandoshimiz buyuk astronom, matematik va geograf Abu Abdulloh Muhammad ibn Muso al-Xorazmiy nomidan kelib chiqqan. Al-Xorazmiyning arifmetikaga bag‘ishlangan risolasi XII asrda Ispaniyada lotin tiliga tarjima qilingan. Bu tarjimaning XIV asrda ko‘chirilgan yagona qo‘lyozma nusxasi Kembrij universitetining kutubxonasida saqlanmoqda. Risola lotin tilida “Dixit Algorithmi”, ya’ni “Dediki Alxorazmiy” iborasi bilan boshlanadi.
Algoritmdagi har bir ko’rsatma yoki buyruq biror amalni bajarishni ko’zda tutadi. Algoritmdagi amallarni bajaradigan obyektni ijrochi tushunchasi bilan bog’laymiz.
Har qanday algoritm – bu amallarni belgilovchi qoida bo’lib, ularning zanjiri natijasida berilgan qiymatlardan izlangan natijaga kelinadi.
Bunday amallar zanjiri algoritmik jarayon, har bir amal algoritmning qadami deb ataladi.
Algoritm deganda biror maqsadga erishishga qaratilgan, ijrochi bajarishi uchun mo‘ljallangan buyruqlarning ketma-ketligi tushuniladi.
Algoritm ijrochisi – algoritmda ko‘rsatilgan buyruq yoki ko‘rsatmalarni bajara oladigan abstrakt yoki real (texnik yoki biologik) sistema.

ASSESMENT

TEST
1 Algoritm so’zi qaysi buyuk astranom nomidan kelib chiqqan?
a) Muso al-Xorazmiy
b) Abu ali Ibn Sino
d) Abu Nasr Farobiy
ANIQLIK KIRITING
Algoritm tushunchasiga hayotdan olingan aniq misolllar keltiring
SIMPTOM
Algoritm ijrochisiga ta’rif bering
E’tiboringiz uchun
RAHMAT