Samarqand davlat chet tillar instituti tarjima nazariyasi va amaliyoti kafedrasi

 
Izoh: Possibility so’zi ham “imkoniyat” ma’nosida keladi, lekin undan keyin infinitiv ishlatilmaydi: 
I had the opportunity to study in Canada (not ‘possibility to’).
 
THE PARTICIPLE (SIFATDOSH) 
1. Sifatdosh fe’lning vazifadoshlik shakllaridan biri bo’lib, u gapda fe’llik, sifatlik va ravishlik 
xususiyatlariga ega. Sifatdosh bilan Gerundning farqi shuki sifatdosh gapda asosan otga bog’lanadi, yani 
ot bilan keladi, Gerund esa otga bog’lanmaydi. (Reading-o’qish, Reading boy–o’qiyotgan bola). 
Sifatdoshlarning quyidagi shakllari mavjud:
a) O’timli fe’llarning ikkita aniq nisbat va uchta majhul nisbat shakllari bor:
Active
Passive 
Present
Past
Perfect
Asking – so’rayotgan
- 
Having asked – so’rab bo’lib
Being asked – so’ralayotgan 
Asked/Broken– soralgan/singan
having been asked – so’rab bo’linib
b) O’timsiz fe’llarning 3 ta aniq nisbatdagi shakli bor:
Active
Present
Past
Perfect 
Coming – kelayotgan, kelib 
Come – kelgan
Having come – kelib, kelgach 
2. Ikki xil sifatdosh bor: a) The Participle I (V
4
) a writing boy – yozayotgan bola
b) The Participle II (V
3
) a written letter – yozilgan xat
3. Sifatdoshlik xususiyatiga ega bo’lgan sifatdoshlar quyidagilar:
The Participle I, The Participle II.

---

106 
A reading boy – o’qiyotgan bola
A running dog – yugurayotga kuchuk
A broken cup – singan piyola
A told story – aytilgan
4. Ravishlik xususiyatiga ega sifatdoshlar: thinking – o’ylab, reading – o’qib.
He is sitting in the armchair thinking. U kresloda o’ylab o’tiribdi.
She is sitting at the table reading a book. U stolda kitob o’qib o’tiribdi.
5. Fe’llik xususiyatiga ega sifatdoshlar o’zidan keyin to’ldiruvchi oladi:
Writing the letter I sent it at once. Xatni yozib darxol jo’natdim.