Samarqand davlat universiteti b. Sh. Safarov kadrlar konsaltingi

3. Mehnatga haq tо‘lash jamg‘armasi mablag‘lari va ijtimoiy 
tо‘lovlaridan foydalanish auditi 
Mehnatga haq tо‘lash jamg‘armasidan foydalanish samara-
dorligini tahlil qilishda qо‘yidagilarni inobatga olmoq zarur: 
– ijtimoiy adolat mehnatkashlarning daromadini nafaqat rad 
etmaydi balki uni differensiatsiyalashuvini belgilab beradi; 
– ish haqi – eng ta’sirchan mehnat faoliyatini rag‘bat-
lantiruvchidir; 
– mehnatga haq tо‘lash jamg‘armasi va ijtimoiy xarakterdagi 
tо‘lovlarga yо‘naltirilgan mablag‘larning miqdori ish beruvchiga 
manfaat keltirishi hamda xizmatchini qanoatlantirishi kerak. 
Mehnatga haq tо‘lash jamg‘armasidan foydalanishni tahlil 
qilishning asosiy vazifalari: 
– tashkilot bо‘yicha va alohida toifadagi xodimlarning о‘rtacha 
daromadi va о‘rtacha ish haqi miqdorini aniqlash; 
– mehnatga haq tо‘lash tizimi va qо‘llaniladigan shakllarini 
asoslanganligini tekshirish; 
– rag‘batlantirishda qо‘llaniladigan tizim samaradorligini va 
daromadda ishtirokchilik tizimini о‘rganish; 
– mablag‘larni,foydalanish samaradorligini oshirish zahiralarini 
aniqlash va foydalanish.
Ish beruvchi tomonidan foydalanadigan mablag‘larni mehnatga 
haq tо‘lash, ijtimoiy tо‘lovlar va imtiyozlar bо‘yicha ma’lumotlar 2-
jadvalda keltirilgan. 
Davlat statistika boshqarmasining y’о‘riqnomasiga asosan 
mehnatga haq tо‘lash jamg‘armasi va ijtimoiy xarakterdagi tо‘lovlar 
tarkibidagi mablag‘larni ishlatilishi tahlilini qо‘yidagi majburiy 
yо‘nalishda о‘tkazish zarur: 
- ishlangan vaqt uchun tо‘lovlar; 
- ishlanmagan vaqt uchun tо‘lovlar;
- bir martalik rag‘batlantirish tо‘lovlari: 
- oziq - ovqat, uy joy, yonilg‘i uchun tо‘lovlar; 
- ijtimoiy xarakterdagi tо‘lovlar. 
 

---

159 
14.2- jadval