Samarqand davlat universiteti jismoniy madaniyat fakulteti

3.Zamonaviyfutboltavsifi, texnikasivataktikasi.
Mutaxassislarimiztadqiqotlaribizgao’yinchilarningto’pbilanvato’psizharakatlarininghajmivaxususiyatihaqidama’lumotolishgaimkonberdi.

Aniqlandiki:

- o’yinningsofvaqti 60-65 daqiqanitashkiletadi.

- 90 daqiqao’yindavomidabiro’yinchi 12-15 kmmasofanichopibo’tadi. Bundan 1000-2000 mmasofanimaydondatezkorlikbilanharakatlanadi.

- to’po’rtaqatoro’yinchilariengko’p (170 soniya), markaziyhimoyachilarengkam (130 soniya) olibyuradilar.

- yaxshio’ynaydiganjamoalar match davomidao’rtacha 900 tagachatexnikusullarnibajaradilar, shulardantaxminan 60% i hujumharakatlarigayo’naltirilganbo’ladi.

- hozirgizamonfutbolidao’zzonalarida 850 soniyagachavamaydonningo’rtaqismida 350 soniyagachamiqdordao’zlariniasosiyvazifalarinibajaradilar.

- darvozagaurilganzarbalarningko’pchiligi yon tomondanoshiribberiladi.

Zamonaviyfutbolo’ziningyuqoridarajadagifaolharakatchiligihamdatexnik-taktikharakatlarningxilma-xilligibilanajralibturadi.

Zamonaviyfutbolo’yintaktikasiquyidagilarbilanifodalanadi:

- maydonningharbirqismidahujumningyeztashkilqilishbilan. Himoyachilar, o’rtaqatoro’yinchilari, kerakbo’lgantaqdirdahujumqatorio’yinchilaribilanhimoyachizig’inimustahkamlash;

- match yaxshiyakunlaridaiqtidorliqyinchilarningrolinioshirish;

- yuqoritempdagio’yinnipauzalarbilanbirgaolibborish;

- o’yinningharbirholatidamarkaziyhimoyachilarningrolinioshirish;

- qanotdanhujumuyushtirishdaqanotyarimhimoyachilarivahimoyachilarningrolinioshirish;

- standartxolatlardanunumlifoydalanish.

Zamonaviyfutbolo’yintexnikasiquyidagilarbilanifodalanadi:

- harakatholatida, yuguribketayotibto’pnio’zigabo’ysundiraolish:

- harbirvaziyatlardato’pniimkonqadaraniquzatibberish.

Jismoniytayyorgarlikda:

- maydonningharbirqarichyeridayuqoridarajadagitexnikabilanharakatlanishvato’pgaegalikqilish, aldamchiharakatlarniqo’llaybilish;

- o’yinchilarningo’yindavomidaumumiyyugurishharakatlariquyidagichataqsimlanadi: 45 martadan 78 gacha, to’puchunkurashdasakrashharakatlari, kurashlar – 11 tadan 42 gacha, harxilmasofagatezlikbilanyugurish – 40 tadan 60 tagacha, sekinyugurish 224 tadan 367 gacha,

- tezlik-kuchsifatlarivatezlikkachidamlilikningyuqoridarajasi;

- raqibbilankurashdamuhimbo’lganshiddatvaqat’iyliklaryuqoridarajasi;

- jamoao’yinpotensialiningmuntazamoshibborishiningta’minlanishi;

Keyingipaytdasezilarlidarajadafutbolchilarningo’yinlardagiharakatlanishtezligioshdi, o’yinfaoliyatiningjadalligioshdivabularsportchilarorganizmigabo’lganyuklamanianchaoshirdi.

Harbiro’yindavomidaturliquvvatdagiishyuzagakelishimumkin.Shusabablimashqlarfutbolchilardaaerobvaanaerobsifatlarningunumdorliginiyuqoridarajagako’tarishgayo’naltirilganbo’lishilozim.

O’yindavomidafutbolchilarkattaginaenergiyanisarfqilishida, futbolchilarningorganizmidagiyuqoridarajadatayyorgarlikkaegabo’lishinita’kidlasho’rinlidir.

Futbolchilarnisog’lig’inimustaxkamlashdaularninggigiyeniktalablargarioyaqilishlargavako’proqtozahavodamashqqilishlarikattaahamiyatgaegadir. Futbolchilarningbundayamallargarioyaqilishlariorganizmdamoddalaralmashinuviyaxshilanishi, tayanchharakatapparatini, muskul, asabtizimlariningmustahkamvasog’lombo’lishinita’minlaydi.